İyi Bayramlar…
Değerli okurlar, Ramazan Bayramınız mübarek olsun…
Aldığım çok sayıdaki elektronik postalarda sorulan ve
merak edilen bir diğer konuda karaciğer yağlanması ile birlikte seyreden ALT ve
AST yüksekliğidir. Hastalarımız karaciğer yağlanması ile hepatit B hastalığının
ilişkisini ve farklarını sormaktadır. Bu nedenle bugünkü yazımızda bu konuyu
irdelemek istiyorum. Karaciğer yağlanması (hepatosteatoz) ; karaciğer
hücrelerinde aşırı yağ birikmesidir. Yetişkin her dört kişiden birinde görülür.
Alkol kullanımı karaciğer yağlanmasının en önemli sebebidir. Alkol kullanmayanlarda
da görülen karaciğer yağlanması başlıca nedenleri ise şişmanlık, diabet (şeker
hastalığı) ve kan yağlarındaki yükseklikten kaynaklanmaktadır. Ayrıca şu
durumlarda da karaciğer yağlanması görülebilmektedir; Geçirilmiş hepatit
(sarılık, Reye sendromu, Wilson hastalığı, hemakromatoz, bilinçsiz diyet
yapılması (hızlı kilo kaybı), proteinden fakir beslenme, kortikosteroid
(kortizon) kullanımı, tetrasiklin (bir tür antibiyotik) ve diğer bazı ilaçların
kullanımı gibi… Karaciğer yağlanmasına ek olarak karaciğerde büyüme veya kişide
bazı şikayetler de varsa (karın sağ üst tarafında ağrı, sarılık) veya karaciğer
enzimleri (SGOT, SGPT vs) değerleri yükselmişse önemli olabilir. Karaciğer
enzimlerini yükselten sebeplerden en sık görüleni karaciğer yağlanmasıdır.
Karaciğer yağlanmasının tek başına çok fazla bir klinik değeri yoktur.
Genellikle Karaciğer USG incelemesi sırasında fark edilmektedir. Tanısı için de
zaten ultrasonografi’den yararlanılmaktadır. Karaciğer yağlanmalarının yaklaşık
beşte biri iltihap ve/veya fibrozis ile beraberdir. Bu duruma steatohepatit
denir. Alkole bağlı olmayan steatohepatit'lerin % 20'si siroza kadar
ilerleyebilir.
__Başka bir hastalığın sonucu oluşmadıkça tek başına
kişiye bir zararı yoktur. Çok çabuk düzelebilir. Ancak aynı zamanda başka
hastalıklarla beraber görülebileceğinden, karaciğer yağlanması olan kişilerde
bu hastalıklar mutlaka araştırılmalıdır ve sonuca göre tedaviye başlanmalıdır.
__Alkole bağlı olan karaciğer yağlanmalarında, alkolün
kesilmesi ile kısa sürede düzelmektedir. Alkole bağlı olmayanların en önemli
tedavi yöntemi kilo vermektir. Şeker hastalığında şeker seviyesinin iyi
ayarlanması, kolesterol ve yağdan fakir diyet kullanılması gerekir. Bu
önlemlere rağmen karaciğer enzimleri hala düşmemişse antioksidan ilaç kullanımı
yararlı olabilir. Genel anlamda karaciğer yağlanmasının herhangi bir özgül
tedavisi yoktur. Lakin diyete dikkat etmek gerekir: İçki içilmemesi gerekir.
Kolesterol içeren yiyeceklerin (tereyağ, kuyrukyağı gibi hayvani yağlar,
kuruyemişler, sakatat, yağlı et ve kıyma, tavuk derisi, yumurta) kullanılmazsa
iyi olur. Mümkün olduğunca yağsız yenmelidir. Parasetamol, kortizon,
tetrasiklin gibi karaciğere zararlı ilaçlar sürekli kullanılmamalıdır. Peki
Hepatit B ile olan ilişkisi nedir diye sorulabilir. Aslında doğrudan bir ilişki
olmamakla birlikte hepatit B hastalarında, yağlı karaciğer birlikteliği sık
görülen bir durumdur. Bu yönüyle karaciğeri tehdit eden iki farklı hastalığın
varlığı karaciğer için sıkıntı yaratabilmektedir. Saygılarımla…