Kulak Burun Boaz Hastalklar Uzman Doç. Dr. enol çomolu, geniz aknts ve tedavi yöntemleri hakkna bilgi verdi.
Geniz aknts, boazda mukus birikimi ya da mukusun genizden yutak ksmna yani boaza doru akyor olma hissidir. Normalde burun içi ve sinüsler mukoza denilen bir doku ile döelidir. Mukoza içindeki küçük salg hücreleri günde toplam 1-2 litre ince mukus üretirler. Mukoza üzerindeki tüysü hücreler ise bu ince mukusu ritmik olarak belli bir yönde arkaya doru geniz bölgesine iterler. Bu mukus yutkunma srasnda yutulur ve bu durumun farkna varlmaz. Bu mukus üretim ve hareket sistemi mukosilyer klirens olarak adlandrlr. Sinüslerin ve solunan havann nemlenmesi, temizlenmesi, solunan havann filtrelenmesi, yabanc cisimlerin tutulmas, enfeksiyonun önlenmesi gibi birçok ilevi yerine getirmektedir.
Geniz akntsn birçok nedeni bulunuyor
Mukosilyer klirens mekanizmasnn herhangi bir sebeple düzgün çalmamas ya da mukus üretimindeki anormal arta yol açan durumlar geniz akntsna yol açabilir.
Geniz akntsna neden olan baz durumlar unlard
Burnun yapsal problemleri
Souk algnl veya grip (üst solunum yolu virüsleri)
Alerjik rinit (saman nezlesi)
Scak ya da baharatl yemekler
Gebelik
laçlar (genellikle doum kontrol haplar veya hipertansiyon ilaçlar)
Süt ürünleri alerjisi gibi baz gda alerjileri
Sigara duman
Endüstriyel kirleticiler
Egzos duman
leri ya
Vazomotor rinit (genelde ileri yata görülen burun salg üretiminde düzenleme bozukluu)
Gastroözefageal reflü
Dier yutma bozukluklar
Geniz aknts belirtileri çeitlilik gösteriyor
Geniz akntsnn belirtileri hastadan hastaya farkl younluk ve çeitlilikte görülebilir. Sadece aknt hissi olan hastalarn birçounda bu belirtilerin hiçbirinin olmad ya da bu belirtilerin farkl birçok hastaln ortak belirtisi olabilecei de unutulmamaldr. En sk karlalan belirtiler;
Boazda aknt, tahri hissi ve ar
çok sk yutkunma ihtiyac
Sürekli boaz temizleme
Pürüzlü ses
Boazda yumru hissi
Öksürük (genellikle iki aydan uzun süren)
Geniz akntsnn tedavisi sebebe göre belirleniyor
Geniz akntsnda tedavi sebebe yönelik yaplr. Bakteriyel sinüzitlerde tedavi uygun antibiyotik, burun ykama uygulamalar ve spreyler ile yaplmaktadr. Kronik sinüzitlerde endoskopik cerrahi ile sinüslerin temizlenmesi çou zaman tedavinin bir parçasdr. Alerji söz konusu olduunda alerjenden uzak kalmak, topikal steroid spreyler ve yeni kuak antihistaminikler tedavi seçenekleri arasndadr. Geniz aknts sebebi gastroözefageal reflü ise yüksek yastk kullanlmas, yatmadan önce yemek yenmemesi, kahve ve alkol tüketiminin azaltlmas ve bazen antiasit ya da mide koruyucu gibi ilaçlarn kullanlmas önerilir.
Septum deviasyonu, konka büyümesi, polip, septum perforasyonu gibi burun içinde yapsal bir problemden dolay oluyorsa cerrahi olarak tedavi edilebilmektedir. Geniz akntsnn altta yatan sebebinin saptanamamas nadir deildir ve bu durum genellikle ileri ya grubunda söz konusudur. Böyle durumlarda bir engel yoksa hastalarn sv almn artrmalar (günde sekiz bardak su), mukus inceltici ilaçlar kullanmalar ve burun ykamas yapmalar önerilmektedir.
Geniz akntsna kar bu önlemleri aln
Evinizde ya da i yerinizde hava nemini artrmak için souk bir buharl nemlendirici veya buharlatrc kullann.
Sv tüketimini artrn. Bu solunum yollarnn nemlenmesini salayacak, mukusu inceltecektir.
Kahve tüketimi ve alkol alm gibi sv kaybettiren alkanlklarnz azaltn.
Kuru ve souk havalara uzun süre maruz kalmayn.
Aktif ya da pasif sigara kullancs olmayn.
Sabah evden çkmadan ve gece yatmadan önce en az günde 2 kez olmak üzere deniz suyu spreyi ile burun temizlii yapn.
Bildiiniz bir alerjiniz varsa alerjenlerden uzak durun ve uygun alerji tedavisi için doktorunuza bavurun.