Şehrimiz insanlarının her ferdi Siyaset ve onun yan kurumları ile çok içli dışlı olduğundan, Anayasa değişikliği konusunu da çok yakından takip edyorlar, yorumlar yapıyorlar. Ama bu alanda kimi bilgilerin yanlış anlaşıldığını da belirtmem gerekir. Anayasa değişikliği ile ilgili olarak bazı teknik bilgiler verelim, sonra bazı yorumlar yapalım. 1-Anayasa değişikliği ancak bir Kanun Teklifi biçiminde TBMM sine gelebiliyor. Yani Hükümetin Anayasa değişikliğine ilişkin bir Kanun Tasarısı sunması mümkün değil. Aslında böylesine çok önemli bir yasa değişikliğini, teker teker milletvekilerinin hazırlaması, Meclise sunması nerede ise imkansız.Hükümet Anayasa değişikliğine ilişkin kanunu hazırlıyor, Milletvekillerinin imzasına açıyor. Yeterli imza toplanınca da değişiklik teklifi yine Milletvekillerince TBMM sine sunuluyor. 2-Anayasa değişikliği TBMM si üye tam sayısının en az üçte biri tarafından yazıyla tekilf edilebiliyor. TBMM sinin üye sayısı 550. Bunun üçte biri 183.3. Eksik sayıyı tama iblağ etmek gerekiyor. O zaman en az 184 Milletvekilinin değişiklik teklifine imza atması lazım.(Kimileri 183 sayısının yeterli olduğunu söylüyor. Ben aksi kanaatteyim. Madem iş nitelikli çoğunluğu icabettiriyor, o halde sayının eksiltilmesi değil, arttırılması lazım) 3-Anayasanın değiştirilmesi ile ilgili teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülüyor. 4-Genel görüşmeden sonra tekilfin maddelerine geçmek için en az 330 Milletvekilinin evet demesi icab ediyor. 5-Maddeler üzerinde görüşmeler yapılıp, teker teker oylanıyor. Yine her maddenin 330 un üzerinde oy alması lazım. Bir Madde 330 un altında oy aldığı takdirde madde metninden düşer. 6-Ancak Anayasa oylamaları iki kez yapılmaktadır. Birinci oylamanın üzerinden 48 saat geçtikten sonra ikinci görüşme yapılır ve maddeler teker teker oylanır, sonra tümü üzerinde oylamaya geçilir. 7-İkinci oylamada da 330 un üzerinde oy almayan bir madde düşer. 8-Anayasa değişiklik teklifi 330 un üzerinde bir oyla geçip 367 yi bulmaz ise, Cumhurbaşkanı tarafından imzalandığı, yani Meclise bir daha görüşülmek üzere gönderilmediği takdirde , Resmi Gazetede yayınlanır , yayımı takip eden günden itibaren 60.günde Halkoyuna sunulur. 9-Halk oylamasından geçerli oyların yarıdan bir fazlasını alan Anayasa değişikliği onaylanmış olur. 10-TBMM sinde 367 nin üzerinde bir oy nisbeti ile geçen Anayasa değişikliğini Cumhurbaşkanı isterse Halkoyuna sunabilir. Ama bunun adetten olmadığını hepimiz biliyoruz. 367 oyla geçen bir Anayasa değişikliğinin Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulmasının artık bir gereği kalmadığı biliniyor. Anayasa değişikliğinin Meclisten geçmemesi için CHP ümidini Ak Partinin fire vermesine bağlamış gözüküyor. Hatta 20 ye yakın milletvekilinin bir deklarasyon yayınlayacağından falan söz ediliyor. Ben bu tür söylentilere işin içerisinde olduğum zamanda çok şahit oldum. 1.Mart.2003 tezkeresi hariç diğer konularda Parti içerisinde muhalifler var, şunlar var, bunlar var biçimindeki söylentilere hep gülüp geçerdik. Tezviratın bu kadarına kendileri de inanıyor mu derdik. Milletvekilleri partiden beslenir(mecazi anlamda) ama, enerjisini halktan alır. Bir insan bu halkın istediği bir şeyin hilafına hareket ederse, ossaat biter. Şimdi halk ile birlikte olmayı becerebilenler, pekala insanların bu değişikliğe yüzde altmışın üzerinde sıcak baktığını görüyor. Halk hep şunu söylüyor. Bütün partiler bu Anayasa değişmeli, ama değiştirmeye sıra geldiğinde, bunu Ak Parti yapmamalı diyorlar, bu doğru değil. Bir diğer konu , değişiklik teklifinin 330 üzerinde ama 367 nin altında oy alması halinde mecburi olarak halk oylamasına gidiliyor. İşte bu süreçte muhalefet partileri 110 imza toplayarak Anayasa Mahkemesine gidebilirler mi? bir , Anayasa Mahkemesi henüz halkoyundan geçerek yürürlük kazanmamış olan bu Anayasa değişikliğini "yasal olarak" görüşme hakkına sahip mi? iki. Anayasa Mahkemesi değişiklik teklifi Anayasanın değiştirilmesi teklif dahi edilmeyen maddelerine ilişkin olmadığından, işin esasına girip inceleme yapabilir mi?üç. CHP nin 110 milletvekili yok. Bu konuda MHP ye muhtaç. MHP kaynaklarından alınan bilgilere göre , onlar CHP nin eksiğini tamamlamak niyetinde değiller. Bu durumda Muhalefetin konuyu Anayasa Mahkemesine götürme imkanı bulunmuyor. Diyelim ki CHP Anayasa Mahkemesine dava açmak için gerekli 110 oyu buldu, Anayasa Mahkemesi bu süreçte, yani Halkoyundan geçip, yasal prosedür tamamlanmadığından, davayı bu aşamada göremez, halkoylamasının sonuçlarını beklemek zorundadır. Halkoylamasından evet oyları ile geçen bir Anayasa değişikliğini, Anayasa Mahkemesi ancak usul yönünden inceleme imkanına sahiptir. İktidar partisinin böylesine önemli bir konuda usul hatası yapması mümkün değil. Ve TBMM sinden ve halkoylamasından evet oyu alarak geçen bir Anayasa değişikliğini,Anayasa Mahkemesinin nerede ise iptal etme imkanı sıfır mesabesinde. Bu bilgilerden sonra süreci biz Diyarbakırlılar daha bilinçli olarak izleme imkanu bulacağız. Allahtan hayırlısı.