Kısa adı, SAMER.. Siyasal ve Sosyal Araştırma Merkezi.. Son saha araştırması, elime ulaştı.. Kısm-i olarak, Diyarbakır Sözün dünkü manşetinde, haber olarak yer aldı. Ama ben, daha bir detaya inmek ve bütünüyle sizinle paylaşmak istiyorum!.. Önemli!

***

Diyarbakır dahil, 23 kentte bin 655 DEM Partili seçmenle, görüşme yapmış.. çevrimdışı ortamda gerçekleşen görüşmede; çözüm süreci, Kürt meselesi, siyasal temsil, barış beklentisi ve toplumsal tutumların bütüncül olarak ele alınmasına yönelik başlıklar benimsenilmiş!?..

***

Bilgilendirme notunda, çalışmada rotada şöyle ilerlemiş!.. Seçmenin Sosyo-demografik profili incelenmiş.. Ardından da çözüm sürecine dair takip düzeyi, bilgi seviyesi, siyasal değerlendirmeler.. Beklentileri, sürecin başarı ihtimaline ilişkin öngörüler.. Ve de atılması gereken adımlar.. Rol verilen aktörlere yüklenen sorumluluk!..

***

Araştırma; çözüm sürecinin 2024 yılı Ekim ayında fiilen yeniden gündeme gelmesi.. Mecliste kurulan komisyon. AK Parti, MHP ve DEM Milletvekillerinin İmralı ziyaretleri.. CHPnin komisyona temsilci vermeme kararı.. Kamuoyunun barış beklentileri ve çözüm sürecinin ilerleyebilmesi için atılması gereken adımları sorgulamış!

***

Gelelim, araştırmanın soru cevap bölümüne!?. İlk soru, Kendinizi etnik olarak tanımlar mısınız?.. DEM Partili olarak, kendini ifade edenlerden gelen yanıt; yüzde 94.6 Kürt Kimliğiyle yanıt vermiş.. Türk oranı, yüzde 4.4.. Gerisi, Laz çerkez. Arap, Ermeni ve Gürcü!

***

Ve kritik soru!.. Bu Pazar Seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?.. Yüzde 96.3ü, yine partime oy veririm.. Yani DEM Parti.. 1.9u oy kullanmam.. Diğer parti tercihleri 1in altında.. Bu sonuç; seçmenin partisinde oldukça yüksek bir konsolidasyona sahip olduğunu gösteriyor.

***

çözüm süreci hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz?.. Yanıtlara bakalım.. Nerdeyse yüzde 100üne yakını, pür dikkat süreci takip ettiğini söylüyor.. Yüzde 99, 5i evet süreci takip ediyorum.. Peki, bilgilenme, aşamalara dair, fikir teatisinde de rakamlar yüksek!..

***

Bilgi sahibi ölçme kriteri.. Yüzde 55.6sı Orta düzeyde bilgi sahibiyim.. Yüzde 34.5i ise çok bilgi sahibi, yüzde 9u da, az bilgi sahibiyim diyor.. Hiç bilgi sahibi olmayana baktığınızda oran, sıfır denilecek düzeyde yüzde 0.9

***

Erkek, kadın ve yaş grubu noktasında, bu ölçüye değerlendirdiğinizde, araştırma şu sonucu vermiş!.. çok bilgi sahibiyim diyenlerden yüzde 37.1i kadınlar.. Yaş grubu ise 18 ila 34 arası.. Bu da şunu gösteriyor, süreç hem takip ediliyor, hem de içerik olarak bilgilenildiği!.. Az bilgi sahibi olan grup ise; 45-54 yaş arası!..

***

Gelelim, gündemin en çok sorgulanan ve tartışılan sorusu!.. CHPnin, süreç dair ortaya koyduğu tavır!.. İmralı heyetine CHPnin temsilci vermemesini nasıl değerlendiriyorsunuz?.. DEM Parti seçmenlerin, bu soruya verdikleri yanıt öfke ve tepki dozajlı!..

***

Verilerin oransallığıyla, seçmenin yüzde 87si CHPnin İmralı heyetine temsilci vermemesini olumsuz bulmuş.. Ki bunu da sert bir şekilde ifade etmiş.. Yüzde 94.9u gitmeliydi diyor. Bu veri şunu da ortaya koyuyor; sürecin çok aktörlü ve tüm partileri kapsaması gerektiğine işaret!..

***

Araştırmada aynı gruba Komisyonun İmralıya gitmesini nasıl değerlendiriyorsunuz sorusuna verdiği yanıt.. Kürt seçmenin çok geniş bir mutabakatla, gidişi desteklediğini görüyoruz.. Oran yüzde 97.4ü gösteriyor.. Gidilmeli, görüşülmeli..

***

Sürecin devamlılığı ve şeffaflığı açısından, ziyaretlerin devamını isteyenlerin oranına baktığınızda, yüzde 97.2!.. SAMERin kapsamlı Kürt illerine dair saha araştırmasındaki en önemli kritik sorulardan biri de, hiç kuşkusuz ki inanmışlık?..

***

İşte bu inanmışlık noktasındaki; Sürecin başarılı sonuçlanacağını düşünüyor musunuz sorusuna gelen yanıt.. Yüzde 53.2si evet derken yüzde 38.7si kısmen, yüzde 8i de hayır diyor.. Bu sonuç, iyimser bir beklentinin yüksek olduğunu ortaya koyuyor.. Umut yeşertiyor..

***

Açık uçlu bir seyir içeren sürecin nihayi bir şekilde barışla noktalanması için, Sizce bundan sonra öncelikli olarak ne yapılmalı sorusuna gelen yanıt. Yanıtlar incelendiğinde, büyük çoğunluğunun yasal çerçeveler ve devletin somut adımları atması gerektiği fikri ağırlıkta!. Önermeler şöyle!

***

Yüzde 12.3ü hasta tutsaklar olmak üzere tüm siyasi tutsaklar bırakılmalı!. Yüzde 8.3ü Abdullah Öcalan serbest bırakılmalı.. Yüzde 7.4ü Kürt sorununun çözümü için Yasal/Anayasal düzenlemeler yapılmalı.. Yüzde 6.5i Anadilde Eğitim İmkanı sağlanmalı. Kürt Dili ve Kültürü önündeki engeller kaldırılmalı!

***

Diğer yanıtlar ise şöyle.. Yüzde 4.8i Demokratikleşme adımları bir an önce atılmalı, yüzde 4.8i Kürt kimliği Anayasal Güvence Altına alınmalı.. Yüzde 4.3ü Anayasa Değişikliği, yüzde 4ü Kayyımlar Geri çekilmeli. Yüzde 3.5i devlet somut adımlarla sürecin ilerlemesini sağlamalı!..

***

Araştırmada sürecin rol, sorumluluk noktasında kimlerin aktör olarak öne çıkması gerektiğine dair, o kritik soru!.. Barış ve çözüm sürecinin ilerlemesi için öncelikli rol ve sorumluluk hangi kuruma ve kime düşüyor.. Gelen yanıtlara bakarak, yüzdeliklerini aktaralım!..

***

En yüksek oran sırasıyla şöyle yüzde 14.3 AK Parti diyor.. Yüzde 13.4 Devlet.. Yüzde 12.0 Abdullah Öcalan.. MHP yüzde 11.5, DEM Parti yüzde 11.5.. Sürecin ilerlemesinde kritik rol üstlenilmesi gereken aktörler olarak öne çıkıyor.. Bu da temel sorumluluğun siyasi aktörlerde olduğunu gösteriyor..

***

Netice itibariyle!.. Bu veriler, kamuoyunun çözüm sürecinin yeniden canlanması ve başarıya ulaşması için hem devlet kanadının hem de sayısı yapının etkili, samimi ve koordineli bir tutum geliştirmesi gerektiğine inandığını göstermektedir. Ayrıca katılımcıların sorumluluğu tek bir aktöre yüklemediği, birden fazla aktöre yönelik yanıtlar vererek çok aktörlü bir sorumluluk alanı çizdiğini gösteriyor..

***

Ben bunları kaleme alırken, Mecliste komisyon toplanmış, Numan Kurtulmuş konuşuyor.. Partiler de, sürece dair hazırladıkları önermeler içeren, Yasamanın yol haritasına ivme kazandıracak raporlarını, sundular.. Raporlar kapsayıcı, ki önümüzdeki günlerde, çok tartışacağız!.. Özellikle de meclisin yasa düzenlemeye mesai harcamaya başladığı zaman dilimi içerisinde!..

***

GÜNÜN SÖZÜ..

Odaklandığın hedefte niyetin salihse, yolu yarılamışsın demektir!..

***

HAYIRLI CUMALAR