Süne mücadelesi!

Diyarbakır'da 3.2 milyon dekar alanda süne mücadelesi yapılacak.

Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ekipleri, süne mücadelesi kapsamında il merkezi ve ilçelerde genel kontrol ve ilaçlama yapıyor.

Süne mücadelesi kapsamında il merkezi ve ilçelerde görev almak üzere 121 idari, teknik ve yardımcı personel ile oluşturulan 28 kontrol ekibi, üretimde herhangi bir aksamanın olmaması için özverili çalışıyor.

12 ekiple 3.2 milyon dekar alanda yapılacak süne mücadelesi hasat sezonuna kadar devam edecek.

SÜNE NEDİR NASIL BİR ZARARLIDIR?

Süne, yaklaşık 1 cm boyunda, toprak renginde, yassı vücutlu bir böcektir. Ülkemizin hemen her yerinde bulunur ve bazı yıllar önemli salgınlar yapar. Bilimsel ismi Eurygaster spp. Olan süne tahıllarımızın önemli bir zararlısıdır. Sokucu emici bir ağız yapısına sahiptir.

SÜNENİN ZARARI NASILDIR?

Tahılları erken dönemde sapından sokup içindeki özsuyu emerek tahılda başak oluşmasını engeller buna “Göbekkurusu” veya “Kurtboğazı” zararı adını veriyoruz. Daha ileriki dönemlerde sokup emme sonucu ise “Akbaşak” zararı oluşmaktadır. Akbaşak zararında başak zarar görmemiş olan başaklara göre daha açık ve beyaz bir renk almaktadır.

SÜNE NASIL VE NEREDE YAŞAR?

Süne, kış soğuklarını ve yaz sıcaklarını yabaniotların yada ağaç yapraklarının altında dağlardaki kışlaklarında geçirmektedir. Göbekkurusu ve Akbaşak zararı kışlaktan çıkan kışlamış erginler tarafından meydana getirilmektedir. Kışlaktan inen erginler tahılda yukarıda açıklandığı gibi zararı yaptıktan sonra çiftleşmektedir. Ergin dişi 2 veya 3 sıra halinde olan yumurtalarını buğdaygil yapraklarının veya yabancıotların altına bırakır. Kışlamış erginler yumurtlamayı takiben ölürler. Yaklaşık 1 hafta sonra açılan yumurtalardan 1. dönem nimfler çıkarlar. 1. dönem nimfler beslenmezler ve bir arada toplu olarak bulunurlar. Yaklaşık 1 hafta sonra gömlek değiştirerek 2 .dönem nimf haline gelirler. 2. dönem nimfler henüz süt olum dönemindeki tahılların başaklarını sokup emerek oburca beslenirler. Daha sonra gömlek değiştirerek 3., 4. ve 5. dönem nimf haline gelirler. 5. dönemdeki nimf de gömlek değiştirerek yeni nesil erginleri meydana getirir. Yeni nesil erginler kışlayacakları enerjiyi depolamak için oburca buğdayda belenirler. Daha sonra kışlaklarına çekilerek yaz sıcaklarını ve ardından da kışı geçirirler ve rahatsız edilmedikçe kışlaklarını terk etmezler. Yeni nesil nimfleri, doğrudan buğday başağındaki tane üzerinde zararlıdır. Tanede verim kayıplarına neden oldukları gibi sokup emmeleri sırasında salgıladıkları salgılar nedeniyle kalite kayıpları meydana getirirler. Buğday tanesinin proteinini parçalayıcı bir enzim salgılarlar. Buğdaydaki glutenin kimyasal yapısını bozarlar. Böyle buğdaylar ekmeklik olarak kullanılamazlar. Yüksek yoğunlukta bulaşık olan buğdaylar yemlik olarak dahi kullanılamaz.

SÜNE İLE MÜCADELE NEDEN ÖNEMLİDİR, NASIL MÜCADELE EDİLİR?

Buğday stratejik bir ürün olup, insan ve hayvan beslenmesi için önemlidir. Süne mücadelesi devletçe yürütülmekte ve %60’a ulaşan 2. dönem nimflere (genç nimf) karşı ilaçlama yapılmaktadır. Nimf yoğunluğunun 10 ve üzerinde olması durumunda ilaçlama gerekmektedir. Ancak çok sayıda doğal düşmanı olan sünenin mücadelesinde böceğin yumurtalarını parazitleyen, ve onların ölümüne neden olan küçük arıcıkların (Trissolcus spp.)aktif olduğu tarlalarda ilaçlama yapılmaz. Bu nedenle süne mücadelesinde görevli sürvey ekiplerince, önce kışlamış ergin, sonra yumurta sayımları yapılarak parazitlenme durumuna göre tarlanın ilaçlanıp ilaçlanmamasına karar verilir. Çeşitli nedenlerle yoğunluğun fazla olduğu tarlalarda 4-5. dönem nimf + yeni nesil erginlere karşı da ilaçlama yapılır. İlaçlama, devlet tarafından ilaç yardımı yapılarak, çiftçilerimiz tarafından gerçekleştirilmektedir.

Kaynak: Diyarbakır Söz