DYARBAKIR/MARDN- Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoann Diyarbakr ziyaretinde Diyarbakr Cezaevinin kültür merkezine dönütürüleceini müjdelemesi, madur, siyasi ve sivil toplum kurulularnca memnuniyetle karland.
Cumhurbakan Erdoann toplu açl törenindeki konumasnda, Geçmite uzunca bir dönem ad zulümle, ikenceyle, insanlk d muamele ile anlan Diyarbakr Cezaevini yaknda boaltyor ve kültür merkezi olarak sizlerin hizmetine sunuyoruz. Adalet Bakanlmz bu konuda gerekli hazrl yapyor. Böylece Diyarbakrn hafzasndaki bir kötü any ortadan kaldrm oluyoruz. ifadeleri bölgede olumlu karland.
Madur, siyasi ve sivil toplum kurulularnn temsilcileri, 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra ad ikence, zulüm ve insanlk d muamelelerle anlan, bugüne kadar uygulanan ikence yöntemleriyle birçok belgesele ve kitaba konu olan Diyarbakr Cezaevinin kültür merkezine dönütürülmesi kararn AA muhabirine deerlendirdi.
- nsanlar her türlü vaheti yayorlard
Henüz 16 yandayken girdii Diyarbakr Askeri Cezaevinde 7 yl kalan Temel Strateji Aratrma Merkezi Bakan Abdurrahim Semavi, 12 Eylül 1980 askeri darbesinden yaklak 2,5 ay sonra lisede okurken gözaltna alndn söyledi.
Yaklak 7 yl cezaevinde kaldn anlatan Semavi, doum gününden bir gün önce Cumhurbakan Erdoandan çok güzel bir müjde aldn belirtti.
Semavi, Cezaevine girdiimde benden küçük 12,13,14 yalarnda çocuklar da vard. Bu çocuklarn says cezaevine giren ve çkanlarla birkaç yüzü geçti, ahit olduum. Uzun uzun anlatlacak ikenceler vard. Gözalt süreleri o zaman 90 gündü. 90 gün boyunca insanlar her türlü vaheti yayorlard. 12 Eylül askeri darbesinden sonra cezaevine giden insanlar sorguda çektiklerinin ötesinde uzun yllar yaanacak ve yaatlacak bir vahetle kar karya kalyorlard. dedi.
Diyarbakr Cezaevinde neler yaand yerine neler yaanmadnn sorulmasnn daha doru olacan dile getiren Semavi, bu konuda onlarca kitap yazldn, film ve dizi çekildiini, belgesel hazrlandn aktard.
Semavi, Hala o dönemi yaayan insanlardan biri olarak unu söyleyebilirim ki; insan onurunu elinden alabilmek için akl d her türlü ey yaand. Bunlar yaayanlarn çounun gücü, mecali bunlar anlatmaya yetmiyor. nsan dksndan tutun, fare yedirmeye kadar Günlerce aylarca çrlçplak hücrede kalmaktan tutun da insan insana eziyet etmeye zorlamaya kadar. Telaffuz edilemez. Yeme içme zaten tadmlkt. Bir kiinin doyabilecei yemei 20 kii paylamak zorunda kalyordu. Senelerce su, banyo yüzü görülmedi. Gerçekten anlatmaya gücümüz yetmiyor. diye konutu.
- Bir gün adalet yerini bulacak dersiniz ya ite bugün o oldu
Diyarbakr Cezaevinin kültür merkezine dönütürüleceini duyduklarnda olaanüstü duygular hissettiklerini aktaran Semavi, öyle konutu:
Mutlaka bir gün adalet yerini bulacak. dersiniz ya ite bugün o oldu. Cumhurbakan Erdoan yeni bir devrime imza att. Diyarbakr Cezaevi orada yaayanlarn, bütün Kürt halknn onurlarnn ayaklar altna alnd bir cezaevi idi. Bu cezaevinin bugün müzeye çevrilmesi Cumhurbakannn Kürt halkna onurlarnn iadesi anlamna geliyor. Duygulanmamak elde deil.
- Kürt sorununun çk noktalarndan bir tanesi bu cezaevi
AK Parti Merkez Karar ve Yönetim Kurulu (MKYK) Üyesi Alaattin Parlak da Diyarbakr Cezaevinin bölge halknn hafzasnda ikencelerin ve insanlk d muamelelerin yaand bir alan olduunu söyledi.
Yllardr bu cezaevinin yklmasna ilikin toplumda bir istek bulunduunu dile getiren Parlak, Cumhurbakannn yapt açklamann son derece önemli olduunu aktard.
Parlak, bunun toplumun büyük çounluunun bekledii bir açklama olduuna iaret ederek, çünkü Kürt sorununun çk noktalarndan bir tanesi bu cezaevi. O kadar çok yaanan hadiseler oldu ki bu cezaevinde. Hala bunlarn tanklarn görüyoruz. Hala yayorlar ve hafzamz hala canl. Bu açdan AK Partinin geçmi yllarda demokratikleme süreci içerisinde Kürt meselesine ya da Kürt sorununa yönelik yapt çalmalar ve neticesinde bölge halkn rahatlatmas son derece önemliydi. nallah Diyarbakr Cezaevinin kapatlmas bu rahatlatmay daha ileriye tayacaktr. eklinde konutu.
Cumhurbakannn açklamasnn kymetli olduunu vurgulayan Parlak, unlar kaydetti:
Cezaevi hafzasnn taze kalmas hem sorunun çözümünü zorlatryordu hem de algda deiiklik yaratyordu. Fakat bu süreçle inallah Adalet Bakanlmzn da yapaca çalmayla bu kültür merkezi olarak ortaya çkacak ve bu kültür merkezi gençlerimizin ve çocuklarmzn da faydalanabilecekleri bir alan olacak. Bu bloklardan bir tanesinin müze eklinde kalmas yönünde bir temennimiz var.
- Bir an önce hayata geçirilmesini temenni ediyoruz
nsan Haklar ve Mazlumlar çin Dayanma Dernei (MAZLUMDER) Diyarbakr ube Bakan avukat Mahmut Aytekin ise bu müjdeyi büyük bir memnuniyetle karladklarn ve mutlu olduklarn belirtti.
Aytekin, dernek olarak ve dier baz sivil toplum kurulularnca böyle bir talep ve beklentilerinin olduunu dile getirerek, bu beklentinin, talebin gerçekleiyor olmasnn umut verici olduunu aktard.
Karar desteklediklerini anlatan Aytekin, unlar kaydetti:
Binann tamamen yklmas ve yeni bir bina yaplmasn çok doru bulmuyoruz. çünkü o binann ayn zamanda bir temsili var. 12 Eylül döneminde yaanan ikenceler, kötü muameleler, insanlk d durumlarn o duvarlar, o bodrumlar ahidi. Bunlarn göz önüne çkarlmasnn daha faydal olacan düünüyoruz. O olaylarn bir daha yaanmamas için çaba sarf etmek, gençleri, çocuklar buraya götürerek, ikencenin ne kadar kötü bir ey olduunu, insan ftratna ne kadar aykr olduunu onlara daha küçükken alamak ve böylece Türkiyede ikence ve insanlk d durumlarn bir daha yaanmamasn salamak önemli. Diyarbakrda bununla ilgili bir umut olutu ama bu tür umutlar krmamak lazm. Bu söz, bu müjdeden sonra hemen harekete geçilmesi ve bir an önce yapmna balanmas lazm.
Aytekin, tanklar, sivil toplum kurulular ve Diyarbakr halkyla görüülerek projenin gelitirilmesi gerektiini aktararak, Yepyeni bir bina yaplmas orada yaananlar hakknda bize fikir vermez, örnek olmaz, istediimiz eyi yapmamza engel olur. Diyarbakr halk, STKlar ve bu olayn tanklar, madurlaryla görüülerek ve o bina korunarak yeniden düzenleme yaplmal. Bu müjdeden dolay mutluyuz, bir an önce hayata geçirilmesini temenni ediyoruz. dedi.
- Kalbimizden geçen Diyarbakr Cezaevinin bir ksmnn müzeye dönütürülmesi
Hukuki Aratrma Dernei Diyarbakr ube Bakan avukat Mehmet Sddk Demir de Cumhurbakannn bu kararn desteklediklerini belirtti.
Demir, Karar olumlu buluyoruz. Kalbimizden geçen Diyarbakr Cezaevinin bir ksmnn müzeye dönütürülmesi. Bunu neden istiyoruz? Darbecilerin bu ülkede neler yaptnn hafzalardan silinmemesi için. Hükümetimizin, devletimizin bu konuya sessiz kalmayaca kanaatindeyiz. Halkn görüü kültür merkezi ve müze olarak hizmete geçmesi yönünde. Hükümetimiz de bu yönde bir adm atacaktr inallah. diye konutu.
- Önemli bir karardr
Yazar brahim Güçlü ise Cumhurbakannn, yllardr bir yara olan, kamuoyunda çok tartlan Diyarbakr Cezaevinin statüsü konusunda açk bir belirlemede bulunduunu söyledi.
Cezaevinin kapatlarak, kültür merkezine dönütürülmesi kararna yönelik açklamann önemli olduunu ifade eden Güçlü, açklamann beklenmeyen bir dönemde yapldn aktard.
Güçlü, Hiç üphe yok ki; bu önemli bir karardr. Bence önemli olacak kararlardan biri de hapishanenin kapatlmasndan sonra, bu hapishanede ilenmi olan hukuk d uygulamalar, hak ihlalleri konusunda soruturmann yaplmasdr. Bu soruturmann sonucunun mutlaka hukuk tarafndan belli bir müeyyide ile karlanmasdr. deerlendirmesinde bulundu.