Diyarbakrn kalbi olarak nitelendirilen 9 bin yllk Amida Höyükte yürütülen arkeolojik kazda, 3 farkl katmanda yangn izi tespit edildi.
Hurri-Mitanniler, Urartular, Asurlular, Medler, Persler, Büyük Tigran Krall, Romallar, Sasaniler, Bizansllar, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular, Artuklular, Eyyubiler, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanllarn da aralarnda yer ald birçok medeniyete ev sahiplii yapan Diyarbakrn merkez Sur ilçesindeki Amida Höyükte Kültür ve Turizm Bakanlnn izniyle, Dicle Üniversitesi Eitim Fakültesi Öretim Üyesi Prof. Dr. rfan Yldz bakanlnda yürütülen kaz çalmalar devam ediyor.
Höyüün eteklerinde sürdürülen kazda 3 farkl katmanda yangn izine rastland.
YANIK TABAKALARI MLATTAN ÖNCE 6500 LE 5500 YILLARI ARASINDAK TARHTEDR
Kaz Heyeti Bakan Prof. Dr. rfan Yldz, bu yl kaz çalmalarnn genel olarak höyük ile surlar arasndaki alanda sürdürüldüünü söyledi.
Höyüün eteklerinde devam eden çalmalarda iki açma oluturduklarn belirten Yldz, amaçlarnn buralarda herhangi bir kültür tabakasnn olup olmadn tespit etmek olduunu, açmalardan özellikle youn bir yank tabakasnn geldiini tespit ettiklerini söyledi.
imdiye kadar 3 farkl katmanda yank tabakasnn ortaya çktn aktaran Yldz, Geç Neolitik ve Kalkolitik döneme ait olan bu tabakalarda ehrin 3 kez yandn görüyoruz. Bu yank tabakalar milattan önce 6500 ile 5500 yllar arasndaki tarihtedir. Günümüzden yaklak 8 bin 500 ile 7 bin 500 yl öncesine ait. Bu tabakalar için imdilik tahmini bir tarih veriyoruz. diye konutu.
TÜBTAK ANALZ YAPACAK
Ortaya çkarlan tabakalardan numunelerin alndn ifade eden Yldz, öyle devam etti:
Numuneler karbon analizlerinin yaplmas amacyla TÜBTAKa gönderilecek. TÜBTAKtaki analizler çktktan sonra o dönem ehrin hangi tarihlerde yand netleecek. Muhtemelen ehri almaya çalan dümanlar ehri aldktan sonra da atee verdiler. Biz bunu tarihin birçok döneminde görüyoruz.
Amidann geçmite konumu dolaysyla medeniyetlerin sürekli almak istedikleri bir ehir olduuna dikkati çeken Yldz, bundan dolay da birçok kez saldrlara maruz kaldn ve çeitli zaman dilimlerinde yakldn aktard.
DÜMANLARIN EHR ALMAYA çALIIRKEN CEZALANDIRMAK AMACIYLA YAKTIKLARINI TAHMN EDYORUZ
Güney ksmnda yaplan kaz çalmalarnda da yank tabakasna denk geldiklerini ifade eden Yldz, konumasn öyle sürdürdü:
ehir peki neden yakld? Dümanlar ehri almaya çalrken çok kayp verdikleri zaman, ehri zorla ele geçirdikleri zaman o ehri cezalandrmak amacyla yaktklarn görüyoruz. Özellikle slam tarihinde Moollarn yakt ehirler çok mehurdur. lk çalarda da ehirlerin yandn Amida Höyük kazlarndaki katmanlarda görüyoruz. Yanklarn analizi çktktan sonra Amida Höyükün tarihlendirilmesinde bize büyük bir kolaylk salayacaktr. Bu yank tabakalarnn milattan önce hangi yllara ait olduu netlemi olacak. Böylece Amida Höyükün yerleim tarihi daha da somut delillere oturmu olacak.
HALAF KÜLTÜRÜNE AT EV MMARSN YANSITAN EV PLANI ORTAYA çIKTI
Kaz çalmalarnda Halaf döneme ait ev mimarisinin özelliklerini yanstan bir ev plannn ortaya çktn anlatan Yldz, u bilgileri verdi:
Halaf dönemine ait o günkü ev mimarisinin özelliklerini yanstan bir evin plan ortaya çkt. Daire planl evlere Tholos, onun önündeki dikdörtgen mekana da Doromos diyoruz. Tabii bu çkan Tholos yaps dönemin sivil mimarisine örnek olmas açsndan önem arz ediyor. Dönemin sivil mimarisi hakknda bize bilgi vermesi bakmndan önemli. Genel itibaryla baktmz zaman milattan önce 6100 ile 5500 yllar arasnda Halaf dönemi dediimiz dönemde bu tür evlerin kullanldn görüyoruz.
Kazlarda Amida Höyükte ayn zamanda çok sayda Halaf dönemi seramiklerinin bulunduunu, dolaysyla Halaf kültürünün Amidada youn bir ekilde yaatldn söyleyebileceklerini anlatan Yldz, Tholos yapnn en dikkat çeken özelliinin plan olduunu, evlerin temelinin ta malzemeden, üst ksmlarnda kerpiçten yapldn kaydetti.