Nurdan AAR
DYARBAKIR-Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrah Prof. Dr. Kaya Aksoy, beyin tümörleri ile ilgili deerlendirmelerde bulundu.
Beyin tümörünün beynin kendi hücrelerinden kaynakland gibi baka bir yerdeki kanser türü tümörün kan yoluyla hücrelerinin beyinde atmasyla yani metastazla da geliebildiini söyledi.
Beyin tümörlerinin bazlarnn genetik, bazlarnn genetik mutasyonlar ve moleküler biyolojide olan problemlerden kaynaklandn ifade eden Prof. Dr. Kaya Aksoy, baz tümörlerin ailesel geçili olduunun bilindiini ancak bazlarnn nedenlerinin bilinmediini ifade etti.
Tekrarlayan ba arsn göz ard etmeyin
Beyin tümörlerinin en erken belirtisinin ba ars olduunu belirten Prof. Dr. Kaya, mutlaka bir uzmana bavurulmas gerektiini unlar söyledi:
Beyin tümörleri beyin içerisinde yer kaplayan lezyonlar olduu için yer kapladklarnda beyinde olmamas gereken bir eyin orada olmas, beyindeki basnc artrmas dolaysyla ba ars erken belirtilerden bir tanesidir. Onun yan sra beyin tümürünün bulunduu yere göre merkezlere yapt baslarla onlara ait belirtiler ortaya çkartr. Bazen bir kuvvet, bir kusuru çkartr. Bazen sadece bir ba arsyla kendini belli eder. Bazen ba arsnn yanna beynin basncnn artmasna bal ba ars, bulant ve kusma gelebilir. Dolaysyla belli aralklarla tekrar eden böyle bulgular varsa, belirli bir yerde elinizle gösterebileceiniz bir ar söz konusuysa mutlaka onu aratrmak gerekir. Arlar devam ediyorsa ve bulant elik ediyorsa bir taraftan kuvvetsizlik varsa, yüzde bir belirti varsa bunu aratrmak gerekiyor. En basit aratrmalardan bir tanesi tomografi ve MRdr. Tabi ki bu ite unutulmamas gereken bir ey hastann muayenesinin deerlendirilmesi ve hastann hikyesinin mutlaka bir beyin cerrahi ve nörolog tarafndan mutlaka deerlendirilmesi gerekir. Bunlarn dnda iltihapl durumlarn yaratm olduu beyindeki lezyonlar da olabilir. Bunlar laboratuvar bulgularyla yani kan testleriyle ayrt etme imknmz olur.
En yaygn kötü huylular!
En yaygn beyin tümörlerinin maalesef kötü huylu tümörler olduunu kaydeden Aksoy, Kötü huylu tümörler daha fazla gözüküyor. çok çeit tümörler var ve derecelerine göre deiiyor. yi huylu tümörler etrafndan syrlabilen, normal dokudan ayrlabilen, etrafnda bazen kapsül formasyonu bulunan veya beyin dokusundan çok iyi ayrlabilen tümörlerdir. Beynin içerisine doru nüfuz edip de hücreleri ayr ayr yakalayamadnz, göremediiniz, belirli bir snr olmayan, belirli bir kapsülü olmayan tümörler ise kötü huylu tümörlerdir. Onlar parmak uzantlar gibi beynin içerisine girebilir veya hücre hücre beynin içerisinde infitatif olarak beyin içerisine ilemi olurlar. Örnein bir halnn üzerine çamur dökülüyor. çamur oradan alyorsunuz ama kalan tozu tüylerine yapyor. Beyin tümöründe de kötü huyluyu almaya kalksak beyinden normal hücreleri de alrz. Onun için biz normal hücreyi gördüümüz zaman durmak zorunda kalyoruz. Ama normalin içerisinde de bu tümör hücreleri devam ediyor ve onlar tekrar geliiyorlar. Bir gün çkarttmz bir tümör ertesi gün oray tamamen kapatm olabiliyor ve orada üremi olabiliyor diye konutu.
Ailevi geçili tümörlerde önlem alnmal
Baz beyin tümörlerinin küçükken tanmlanabildiini ancak baz tümörlerin hiçbir belirti vermediini ifade eden Prof. Dr. Kaya Aksoy, Bir insan kafasn bir yere çarptktan sonra kafasnda kanama var m yok mu derken film çektirirken beyninde tümör olduu anlalabilir rastlantsal bir ekilde. Ailevi geçili tümörler var. Ailevi geçili tümörlerde eer herhangi bir akrabada görülüyorsa mutlaka ailevi geçi tümörlerin taranmas lazm. Her tümör ailesel geçili deildir. Ama ailede tümör nedeniyle vefat etmi ne olduu belli olmayan tümör nedeniyle ölüm varsa o ailenin daha dikkatli olmas lazm. Baz tümörlerde genetik geçi var dedi.
Tan metotlar geliti, tan ve tehis kolaylat
50 sene önce bu kadar yaygn tan metodu olmad için beyin tümörlerinin tehis edilemediini belirten Prof.Dr. Kaya Aksoy, nsanlarn imdi ya ortalamas 79a çkt, ayn zamanda koroner by-passlar stendler yaygnlat ve ölümler azald için beynin uzun müddet yaamas sonuncunda yallarda oldukça fazla beyin tümörü olduunu gördük. 50 yl önce bu kadar yaygn metot olmad için tehis edilemiyordu ve insanlar genç yalarda baka nedenlerle ölüyordu. Örnein 50 yl önce 55 ya yalyken imdi 55 ya neredeyse genç snfna giriyor. Mesela metastazik tümörleri ya da iyi huylu tümörleri ileri yalarda çok görüyoruz. Her yata ameliyat ediyoruz dedi.
Uyank beyin ameliyat yaplyor
Cep telefonu kullanm ile beyin tümörü arasnda u anda kantlanm yani bilimsel olarak bir ba olmadn ifade eden Prof.Dr. Aksoy, Beyin cerrahisinde genel hasta profiline baktmzda hastalarn en büyük korkusu ameliyat sonrasnda oluabilecek felç oluyor. Yüzde, kolda ve bacakta olan felçten korkuluyor, ayn zamanda ölüm korkusu da oluyor. Hastalar uyutmadan sadece ar kesmek suretiyle uyank anesteziyle hastay konuturuyoruz. Hastaya ayn zamanda ellerini ayaklarn oynattryoruz. Dolaysyla motor merkezlerine yakn olan tümörlerde hastay korumak açsndan uyank anestezi yapyoruz dedi.
Tümöre navigasyonla müdahale ediyorlar
Beyin tümörü ameliyatlarnda nörofizyolojik EMG hastalarda motor merkezlere ya da sinirlere yakn olan tümörlere hassas müdahale eden teknolojik imknlar kullandklarn ve böylece olas komplikasyonlar önlemeyi amaçladklarn ifade eden Prof. Dr. Kaya Aksoy, MRn fonksiyonel MR ile tümörlerin yaknlna ne kadar uzakta olduumuza ve nerede durmamz gerektiini bakyoruz. Dolaysyla komplikasyonlar azaltma imknmz var. Artk küçük yerlerden gelip az yer açp fazla doku tahrip etmeden navigasyonla en ksa yoldan gidip az zarar vermek suretiyle çkartlmas gereken lezyonlara ulap oradan çkartyoruz ve bütün bu tedbirler hastalarda oluabilecek problemleri de azaltm oluyoruz diye konutu.