Bu kapsamda, yallar öncelikle ailelerinin yannda ve bulunduklar sosyal ortamda destekleniyor. Yallarn ulam araçlarndan ücretsiz yararlanmalar salanyor, büyükehir belediyeleri tarafndan hazrlanan ve Bakanlkça uygun görülen yallara yönelik projelere mali kaynak oluturuluyor
Aile, çalma ve Sosyal Hizmetler Bakanlnca, yallarn, hayatn içinde aktif ve salkl tutulmalar amacyla birçok çalma yürütülürken salanan ekonomik ve sosyo-kültürel destekler, barnma ve bakm hizmetleriyle de hayatlar kolaylatrlmaya çallyor.
Türkiyede yal nüfusu, dier ya gruplarndaki nüfusa göre daha yüksek hzla art gösteriyor. Aile, çalma ve Sosyal Hizmetler Bakanlnca, yal vatandalarn hayatn her alannda yer almalarn salamak ve sosyal hayata katlmlarnn önündeki engelleri kaldrmak için çeitli faaliyetler gerçekletiriliyor. Sosyal ve ekonomik nedenlerle muhtaç durumda olan yallarn aile ortamnda baklmas ve korunmas, öncelikli hedefler arasnda yer alyor.
Ailesi yannda bakm salanamayan yallara ise insan onuruna yakr ekilde bakm ve korunma hizmetleri sunuluyor.
- Ulam araçlarndan ücretsiz yararlanma
Yallar, 2014 ylndan itibaren ehit yaknlar, gaziler ve gazi yaknlar, engelliler ile ar engellilerin refakatçileriyle birlikte demiryollarna ve denizyollarna ait araçlardan, belediyelerin veya belediyeler tarafndan yetki verilen özel ulam araçlarndan ücretsiz ve indirimli yararlanyor.
Türkiyede hayat artlarnda yaanan iyilemeler, bakm ve salk hizmetlerinde kaydedilen gelimelerle birlikte yaam süresi uzuyor ve yal nüfusun oran yükseliyor.
Türkiye statistik Kurumu, 2017 ylna ilikin statistiklerle Yallar çalmasnn sonuçlarn açklad. Buna göre, Türkiyede yal nüfus oran, (65 ya ve daha yukars) 2017 ylnda yüzde 8,5e ulat. Bu orann 2023te yüzde 10,2, 2030da yüzde 12,9, 2040da yüzde 16,3, 2060da yüzde 22,6 ve 2080de yüzde 25,6 olaca tahmin ediliyor.
Bakanlk, yalanan nüfusun ihtiyaçlarna uygun hizmetlerin planlanmas çalmalar da yapyor. Yallarn aile ve toplumdan kopmadan, mutlu bireyler olarak hayatlarna devam etmesi amacyla, evde bakm hizmetleri hayata geçirildi. Bu hizmetten, 500 bin vatanda faydalanyor, ihtiyaç sahiplerine de yallk ayl veriliyor. Geçen yl sonu itibaryla ihtiyaç sahibi 618 bin kii, yallk ayl ile desteklendi.
- Ev scaklnda bakm merkezleri
Bakanla bal huzurevi ile huzurevi yal bakm ve rehabilitasyon merkezleri bulunuyor. Öte yandan, dier bakanlklara bal huzurevleri, belediyelere ait huzurevleri, dernek ve vakflara ait huzurevleri, aznlklara ait huzurevleri ve özel huzurevleri de yallar için hizmet veriyor.
Aile yannda kalmann mümkün olmad durumlarda ev scaklndaki ortamlarda veya ihtisaslam bakm merkezlerinde yallara hizmet sunuluyor. Bu kapsamda, Bakanla bal 144 huzurevinde 14 bin yalya hizmet veriliyor. Bakanln denetimi altndaki özel huzurevleri de dahil edildiinde halihazrda yaklak 21 bin yalya hizmet sunuluyor.
Yallarn, ev ortamnda, sosyal çevreden soyutlanmadan, yaam standartlarn yükselterek, ihtiyaç duyduklar bakm alabilmeleri amacyla Yal Yaam Evleri modeli hayata geçirildi. Bakanla bal 47 Yal Yaam Evinde yallara ev scaklnda hizmet veriliyor.
- Yerel dinamikler yal bakm sürecine dahil edildi
Bakanln 2016 ylndan itibaren yürüttüü Yal Destek Program (YADES) ile yerel dinamikler de yal bakm sürecine dahil edildi.
YADES ile Türkiyede ikamet eden 65 ya üstü yallarn korunmas ve desteklenmesi ile psiko-sosyal bakma ihtiyac olanlarn yaadklar mekanlarda veya gündüzlü merkezlerde gerekli olan bakmlarnn yaplarak yaamlarnn kolaylatrlmas, bu hizmetlerin ülke geneline yaygnlatrlmas amaçlanyor.
Program kapsamnda büyükehir belediyeleri tarafndan hazrlanan ve Bakanlkça uygun görülen yallara yönelik projelere mali kaynak oluturuluyor. YADES ile öncelikle evde yalnz ya da ei veya bir yakn ile yaayan, evde bakm ve sosyal destek hizmetlerine ihtiyaç duyan yallara sosyal hizmet veriliyor.
- Aktif Yalanma Strateji Belgesi hazrland
Yallarn hayatn içinde tutulmas, mutlu ve huzurlu olmas, aktif ve salkl yalanmalarnn salanmas temel hedefler arasnda yer alyor.
Bu amaçla Bakanlk, ilgili kurum ve kurulularla ibirlii içerisinde Aktif Yalanma Strateji Belgesi hazrlad. 2018-2023 dönemini kapsayan Strateji Belgesi, igücü piyasasna aktif katlm, topluma katlm, bamsz yaam, aktif yalanma için uygun çevre ve kapasite eksenlerinde oluturuldu. Aktif Yalanma Strateji Belgesinde yer alan faaliyetlerin ve eylemlerin ilgili bakanlklar, yerel yönetimler, STKler ile i birlii içerisinde uygulanmas öngörülüyor.
- Yal Yaam Evleri says artrlacak
Aile, çalma ve Sosyal Hizmetler Bakanl, yallarn sosyal, kültürel ve psikolojik ihtiyaçlarnn karlanmas, aktif ve mutlu ekilde yaamalar için hizmetlerine devam ediyor.
Bu kapsamda, yallar için gündüzlü hizmetlerin yaygnlatrlmas için çalmalar yürütülüyor. YADES kapsamnda ise yallar için evde destek, evde bakm ve gündüzlü bakm hizmetleri gelitiriliyor. Bakm kalite standartlarnn belirlenmesi hedefleniyor.
Huzurevi yaplmasnn mümkün olmad iller bata olmak üzere Yal Yaam Evlerinin saysnda art amaçlanrken, yallarn her türlü engel, ihmal ve istismardan korunarak etkin ekilde sosyal hayata katlmalar için hizmetlerin çoaltlmas planlanyor.