Teknolojinin hzl geliimi, revaçta olan birçok meslein bitmesine sebep oluyor. El emei, bilek gücü ile icra edilen, zarafet, ince içilik, dikkat ve titizlik isteyen demircilik gibi bir zamanlarn gözde meslekleri, deien ekonomik artlarn bir sonucu olarak adeta tarihe karyor.
Diyarbakrda kaybolmaya yüz tutmu mesleklerden olan demircilik sanatn icra eden ustalar, atein yumuatt demiri çekiçle ileyerek ürün haline getirilmesi olan scak demir dövme zanaatn teknolojiye inat sürdürüyor.
Sur ilçesinde bulunan Tarihi Demirciler çarsndaki demirciler, küçük atölyelerinde scak hava ve atein karsnda el emei, bilek gücü ile bata keser, bçak, balta, nacak, makas, bel, kazma, orak, çapa, çengel ve kürek gibi el aletleri imal ediyor.
37 yldr demircilik mesleini icra eden Mehmet Yldz, zor artlara ramen ilerini yaptklarn belirtti.
Demircilik mesleinin zor günler geçirdiini ifade eden Yldz, eski günleri aradklarn söyledi.
Demircilik mesleini çocukken örendiini dile getiren Yldz, 37 yldr bu ii yapyorum. Önceleri i çok iyiydi fakat imdi yüzde 90 dümü. Evvelde Ermenilerin yannda çalyordum. Sabah gidiyorduk öleye kadar su tayorduk. Yemek yedikten sonra tekrar akama kadar su tayorduk. imdi ise meslein durumu kritiktir. yok, yine de ükür ediyoruz. Yalnz köylüler eskisi gibi gelmiyor. Bakkallarda da bizim ürettiimiz malzemeler satlyor, adamlar gidip oradan alyor. Buraya gelmeye gerek duymuyorlar. Olaylardan sonra kimse buraya gelmiyor. dedi.
Scak havalar nedeniyle i zor oluyor ama ekmek paras
Gelien teknoloji nedeniyle i yapamaz halde olduklarn ifade eden Yldz, sözlerine öyle devam etti:
Burada balta, kazma, sikke vb. eyleri yapyoruz. Ne çeit istersen biz de var. Bu meslek zordur, biz brakmaya çalyoruz ama o bizi brakmyor. Biz istiyoruz ki brakalm ama baka i yapamyoruz. Elimizden baka i de gelmiyor. Satlar da çok durgun. Demire scak verdiimiz zaman istediimiz ekli verebiliyoruz. Mesela müteri hangi ekilde istese o ekli demire verebiliyoruz. Demir, scak olduktan sonra pamuk gibi oluyor. Scak havalar nedeniyle i zor oluyor ama ekmek paras. çaltm zaman bana souk oluyor ama kafam 100 defa suyun altna koyuyorum.
Köylü buraya geldii zaman i yapyoruz
Köylülere hitap ettiklerini söyleyen Yldz, Bizden alveri yapanlar köylülerdir. Bizim malzemeleri hep köylüler alyor. Kimse demesin Biz köylüye bal deiliz valla hepsi köylüye bal. Köylü i yapt zaman, köylü buraya geldii zaman i yapyoruz. Biz i yaptmz zaman Bat da i yapyor. Burada i olmad zamanda Batda da i olmuyor. Her ey buraya bal. Biz demirleri hurdacdan alyoruz. Demir kilosunu 1.40, 1.50, 1.90 TLye kadar alyoruz. Sfr demiri de kilosunu 2 TLden alyoruz. eklinde konutu.
Fabrika çapay çkartyor 2,5 TLye, burada biz 5-10 TLye çkardmz zaman müteri pahal buluyor
Fabrikadan çkan bir ürün ile kendi ürettii bir ürünün ayn olmadn dile getiren Yldz, olmad zaman zorluklarmz oluyor. Eskiden ilerimiz çok iyiydi. Eskiden Ermeni bir usta urak yapt zaman 15-20 dakika demiri dövüyordu, bakr kazan döver gibi. imdi çkarlan demir spiral ile vuruluyor. Makineler çktktan sonra her ey hazr çkyor. Fabrika çapay çkartyor 2,5 TLye, burada biz 5-10 TLye çkardmz zaman müteri pahal buluyor. Ayrca bu ite çrak yok, kimsenin çrak olarak gelip çalmas mümkün deil. Kimse buraya çalmaya gelmez. Bu nedenle torunumla olum yanmda çalyor. Ne demiler: çalan demir pas tutmaz. çaltn zaman vücut ne kadar hareket ettii zaman o kadar gençleiyor. Bir de dünya malna takmayacaksn, dünya maln düündüün zaman mutlaka yalanrsn. ifadelerini kulland.