ABD Dışişleri Bakanlığının yayınlanan basın açıklamasına göre, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, başkent Washingtonda düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Japonyanın İran ile nükleer anlaşmayı canlandırmak için yeni bir plan sunduğuna dair Tahran yönetiminin açıklamasının sorulması üzerine Miller, Bu özel girişim hakkında bilgi sahibi değilim. Daha önce de söylediğimiz gibi İranın hiçbir zaman nükleer silaha sahip olmamasını sağlamanın en iyi yolunun diplomasi olduğuna inanıyoruz. Bu konumumuz değişmedi. ifadelerini kullandı.
İranın nükleer programına dair endişelere diplomasiyle yanıt vereceklerini dile getiren Miller, İran da bu konuda tansiyonu düşürmek ve diplomasiye alan açmak istiyorsa gerginliği azaltıcı adımlar atmalıdır. dedi.
ABDli Sözcü, İranın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının (UAEA) faaliyetlerini engelleyecek adımlar attığını iddia ederek, Son birkaç hafta içinde İranın, UAEAnın çalışmalarını baltalayacak adımlar attığını gördük. İran, gerilimi azaltıcı adımlar atma konusunda gerçekten ciddiyse de yapabileceği ilk şey, UAEA ile işbirliği yapmak olacaktır. değerlendirmesinde bulundu.
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahranın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.
ABDnin 2018de anlaşmadan tek taraflı çekilmesinden bir yıl sonra anlaşmadaki taahhütlerini durduran İran, nükleer bilimci Muhsin Fahrizade suikastı sonrasında Aralık 2020de Meclis tarafından çıkarılan yasa kapsamında ilk olarak Natanzda Nisan 2021de yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirdiğini duyurmuştu. İran, daha sonraki süreçlerde de bazı nükleer tesislerdeki gözlem kameralarını kaldırmıştı.
İran, son olarak UAEA Yönetim Kurulunda aleyhindeki açıklamalara tepki olarak UAEA ile Güvenlik Denetimi Anlaşması kapsamında ülkede gözlem ve doğrulama faaliyetlerinde bulunan bazı Ajans müfettişlerinin izinlerini iptal etmişti.
Öte yandan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Japonyanın Kyodo Haber Ajansına yaptığı açıklamada, 2015te imzalanan ancak ABDnin tek taraflı olarak çekilmesinin ardından fiilen yürürlükten kalkan nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması için Japonya tarafından bir plan sunulduğunu açıklamıştı.