Suriye iç savan durdurmak amacyla askeri muhalefet temsilcileri, Bear Esed rejimi, Türkiye, Rusya, ran ve ABD heyetlerinin katlmyla bugün Kazakistann bakenti Astanada bir toplant gerçekleecek.
Suriye konulu Astana toplantsna katlmak üzere askeri muhalefet temsilcileri ile danmanlarndan oluan teknik heyet bakente ulat. Muhalifler öleden sonra bir iç deerlendirme toplants yaparak yarn balayacak uluslararas toplant için hazrlklarn gözden geçirdi.
Muhalefet heyetini, toplant devam ettii srada Dileri Bakanl Müstear Yardmcs Sedat Önal bakanlndaki Türk heyeti ziyaret ederek görü alveriinde bulundu.
Ardndan ngiliz, Fransz, Alman ve Danimarkal diplomatlarn ortak heyeti muhaliflerle bir araya geldi.
Görümede taraflar yarnki uluslararas toplantya ilikin karlkl beklentilerini aktard.
- Astanadaki ilkler
Suriyede 30 Aralkta ilan edilen atekeste muhalifler adna garantör olan Türkiye, Rusya ile Astana toplantsnn öncülüünü yapyor.
Astanadaki uluslararas toplantda masaya oturacak Suriye Askeri Muhalefeti Heyetinde, iç savan önde gelen gruplarnca görevlendirilen toplam 14 kii yer alyor. Bu ekipte, Özgür Suriye Ordusunun Güney Cephesi komutanlndan da bir temsilci bulunuyor. Heyetin bakanln, sahadaki en büyük gruplardan slam Ordusunun temsilcisi Muhammed Allu yapyor. Hukuk, siyaset ve medya danmanlarndan oluan yaklak 40 kiilik bir ekip de Astanadaki gruba refakat ediyor.
Astanadaki toplantnn en önemli yönlerinden biri, Suriye askeri muhalefetinin, iç savan bandan bu yana görümelere en geni katlm salamas. Dier taraftan Astanaya katlmayan Ahraru am gibi baz gruplar ise atekes sürecine tam olarak uyuyor.
Dier taraftan muhalifler Ankaradaki hazrlk toplantlarnda yllar sonra ilk kez büyük oranda görü birliktelii salad.
Bat bakentlerinde yaplan dier toplantlardan farkl olarak, masada bulunanlarn tamamn bu sefer ilk kez sahada savaanlar askeri gruplar oluturuyor.
Türkiye ve Rusyann öncülüünde salanan bir dier ilk de askeri muhalefet ile Esed rejiminin 6 yllk iç savata ayn masada ilk kez dorudan görümeler yapacak olmas. Daha önce Cenevrede esir deiimi ve baz güven artrc tedbirler için oldukça ksa ve dar kapsaml bir temas olmutu.
Ayrca, Rusya ve ran da ilk kez askeri muhalefeti bir araya gelmi haliyle toplant masasnda karlarnda görecek.
- Öncelik atekes ihlallerinin durdurulmas
Suriye Askeri Muhalefeti Heyeti üyelerinin AAya verdii bilgiye göre, muhalifler yarnki toplantda, Bear Esed ordusu ve rejim yanls yabanc terörist gruplarn atekes ihlallerini, yerleri harita üzerinde iaretlenmi bir rapor eklinde sunacaklar.
Rejim güçlerinin ihlallerinin durdurulmasn isteyen muhalifler, 30 Aralkta yürürlüe giren atekesten sonra Esed ordusu ve ran destekli Hizbullahn bakent amn Dou Guta bölgesi ile bat krsalndaki Barada Vadisinde ele geçirdii bölgelerden geri çekilmesini art koacak.
Esed ordusu ve bilhassa Hizbullah u ana kadar, Halep ilinin güney ve bat krsal, Lazkiye ili krsal, dlib ili merkezi ve krsal, amn Dou Guta bölgesindeki ilçe ve beldeler, Madaya ve Zebadani ilçeleri, Hama ve Humus illerinin kuzeyinde muhaliflerin kontrolündeki yerleimler ile ülkenin güneyindeki Deraa ilinde yüzlerce kez atekes ihlalinde bulundu.
- kinci aamada güven artrc önlemler
Rejimin ve garantörü Rusyann, atekes ihlalleriyle ilgili adm atmas halinde, muhalifler iki güven artrc önlemin hayata geçirilmesini önerecek.
Bu tedbirlerden ilki, am ve Humusta rejim kuatmas altnda insani krizin derinletii çok sayda bölgeye insani koridor açlmas olacak. Muhalifler, rejim hapishanelerindeki binlerce siyasi tutuklunun da serbest braklmasn isteyecek.
- Toplantnn katlmclar
Kazakistan Dileri Bakanlndan yaplan yazl açklamada, yarn Rixos otelinde yerel saatle 13.00da balayacak Suriye konulu toplantnn ertesi gün saat 13.00da sona erecei belirtildi.
Açklamada, basna kapal gerçekleecek görümelere rejim ve muhalefet temsilcilerinin yan sra Türkiye, Rusya, ran, ABD ve BM Genel Sekreteri Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Misturann katlaca kaydedildi.
Türkiye ve Rusya, toplantnn en verimli ekilde geçmesini salamak amacyla katlmc ülke saysnn snrl tutulmasnda mutabk kalmt.
ABD Bakan Donald Trumpn ran hedef alan açklamalarndan rahatsz olan Tahran yönetimi, Washingtonn katlmn engellemeye çalmt. Ancak Türkiye ve Rusya, ABDnin dlanmasn uygun bulmamt.
Rusya Devlet Bakan Vladimir Putinin de toplantya Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentievi göndermesi bekleniyor. Heyette Rusya Dilerinin Ortadou ve Afrikadan sorumlu Bakan Yardmcs Mikhail Bogdanov da bulunacak.
Esed rejimini, Birlemi Milletler Temsilcisi Bear el-Caferinin bakanlk ettii heyet temsil edecek.
- Türkiyenin çabalar
Türkiye ve Rusyann dou Halepteki sivil nüfus ve savaçlarn tahliye edildii operasyonun ardndan iç sava sona erdirecek yeni bir inisiyatif üstlenmesi, Bat bakentlerini rahatsz etmiti.
Bat yönetimlerinden Kazakistandaki buluma için destek açklamas gelmesine karlk görümelerin Astanadan hemen sonra tümüyle Cenevreye tanmas gerektii mesaj veriliyor.
Dier taraftan görevi sona eren Bakan Barack Obama yönetiminin Suriye sahasnda görevli uzantlar, çok sayda muhalif gruba Astanaya gitmemeleri yönünde bask yapmt.
Suriye askeri muhalefetinin, gerek atekes sürecine sadk kalmas gerek geni bir katlmla Astanaya gelmesi Türkiyenin tek bana salad bir baar olarak görülüyor.
AA muhabirine bilgi veren Türk yetkililer de Ankarann baarsnn Rusyann beklentilerinin dahi üzerinde olduuna dikkati çekti.
Diplomatik kaynaklar, Türkiyenin 30 Aralkta balayan atekes ve sonrasnda garantörlük görevini baaryla yerine getirmesine paralel olarak Rusyadan rejim güçleri üzerinde ayn sonucu almasnn gerekliliine dikkati çekti.