Avusturyada pazar günü yaplacak erken genel seçimle birlikte seçim sezonu açlacak Avrupada, yl sonuna kadar 12 ülkede halk sandk bana gidecek.
Avusturyann yan sra Portekiz, Kosova, Polonya, sviçre, spanya ve Belarusta genel seçimler, Romanya ve Hrvatistanda cumhurbakanl seçimleri, Bulgaristan ve Macaristanda yerel seçimler, Almanyada ise Thüringende eyalet meclisi için seçim yaplacak.
Birçok ülkenin sanda gitmeye hazrland Avrupada, baz ülkelerde de devam eden siyasi krizler ve belirsizlikler nedeniyle seçim ihtimalleri gündemde.
- Seçim sezonu Avusturyada açlyor
Avrupada seçim sezonu bu hafta sonu Avusturya ile açlacak. Ülkede 17 ay süren ar sac koalisyonun çökmesinin ardndan halk pazar günü sandk bana gidecek.
Seçim öncesi hiçbir partinin tek bana iktidara gelme ihtimali bulunmazken, seçim sonras ikinci bir ar sac koalisyon hükümetinin kurulabilecei tahmin ediliyor.
Yaklak 6,4 milyon seçmenin oy kullanaca seçim öncesi yaplan anketlere göre, Sebastian Kurzun liderliini yapt Avusturya Halk Partisi (ÖVP) birinci parti konumundayken, Sosyal Demokrat Parti (SPÖ) ikinci, ar sac Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) ise üçüncü srada yer alyor. Anketlerin seçim sonuçlarna da yansmas durumunda, merkez sa ÖVP ile ar sac FPÖnün yeniden koalisyon kurabilecei ifade ediliyor.
- Kosovada da erken seçim
Avrupadaki seçim maratonu, Avusturyann ardndan Kosovada sürecek.
Babakan Ramush Haradinajn, temmuz aynda özel savclk tarafndan üpheli sfatyla ifade vermek üzere mahkemeye çarlmas nedeniyle görevinden istifa etmesinin ardndan ülkede erken seçime gitme karar alnd.
Kosovada 6 Ekimde yaplacak genel seçimde, 1,9 milyon kaytl seçmen 120 sandalyeli parlamentonun yeni üyelerini belirlemek üzere sanda gidecek. 20 siyasi parti ve 4 ittifakn yaraca seçimi, yaklak 50 bin gözlemci takip edecek.
Parti saylarnn çok olmas nedeniyle sandktan bir kez daha koalisyon hükümeti çkacana kesin gözüyle baklan seçimde, Kosovann Gelecei çin ttifak (AAK) ile Sosyal Demokrat Parti (PSD) arasndaki seçim öncesi ittifak, Sosyal Demokrat Giriim (NISMA), Yeni Kosova ttifak (AKR) ve Adalet Partisi (PD) arasndaki ittifak, Kendin Karar Al Hareketi, Kosova Demokratik Birlii (LDK) ve Kosova Demokratik Partisinin (PDK) çekimesi bekleniyor.
Öte yandan, LDKnin aday Vjosa Osmani de ülkede babakanlk koltuu için yaracak ilk kadn aday olacak. Osmaninin, özellikle kadn seçmenlerden önemli destek görebilecei ifade ediliyor.
- Portekizde sosyalistlerin zaferi bekleniyor
Kosova ile ayn gün Portekizde de genel seçim yaplacak.
Portekizdeki seçimin Sosyalist Partinin (PS) zaferiyle sonuçlanmas bekleniyor. 230 sandalyeli parlamentodaki milletvekillerinin belirlenecei seçim öncesinde, mevcut durumda aznlk hükümetiyle iktidarda olan PSnin yükselii öne çkyor.
Mevcut durumda sa görülü Sosyal Demokrat Partinin (PSD) ardndan meclisteki ikinci büyük parti olan PS, dier sol ve komünist partilerin dardan desteiyle kurduu aznlk hükümetinin baarl bir 4 yl geride brakmasyla oylarn artrd. Son anketlere göre PS, en büyük rakibi PSDnin oldukça büyük farkla önünde gösterilirken, Babakan Antonio Costa liderliindeki PSnin tek bana iktidara gelebilecek meclis çounluunu dahi yakalayabilecei tahminleri yaplyor.
Portekizde 5,4 milyon seçmen bulunurken, 2015te yaplan son seçime katlm oran yüzde 55 olmutu.
- Polonya da sanda gidiyor
Bir dier Avrupa ülkesi Polonyada da 13 Ekimde genel seçim yaplacak.
Yaklak 38 milyon nüfuslu ülkede halk, 460 sandalyeli Polonya Meclisi ile 100 sandalyeli Polonya Senatosunun yeni üyelerini belirlemek üzere sanda gidecek.
Anketlere göre, Polonyada iktidarda olan Hukuk ve Adalet Partisinin (PiS) yeniden tek bana hükümeti kuracak salt çounluu elde etmesi bekleniyor.
- sviçre de sanda gidecek
Avrupada bir sonraki seçim dura ise sviçre olacak.
sviçrede de 20 Ekimde yaplacak genel seçimde vatandalar, 200 kiilik Federal Meclis ile 46 kiilik Kantonlar Meclisi (Senatörler Meclisi) üyelerini belirmek için oy kullanacak.
sviçrede seçmenlerin yüzde 90a yakn tercihlerini, sandk bana gitmeden elektronik oylamayla ya da mektupla yapyor. Seçimlere katlmn yüzde 50nin altnda gerçeklemesi beklenen ülkede, halkn yüzde 10a yakn ise kurulan sandklarda oy veriyor.
Seçimlerde pek çok Türk kökenli aday da yaracak. Türk kökenliler adaylk konusunda en fazla Sosyal Demokrat Partisini (SP) tercih etti.
Yaplan kamuoyu aratrmalar sviçre Yeiller Partisinin yüzde 3 civar yükselite, ar sac sviçre Halk Partisinin (SVP) ise düüte olduunu gösteriyor.
Nüfusu 8,4 milyon olan sviçre, karmak siyasi yaps ve seçim sistemi nedeniyle 50 yldan uzun bir süre koalisyon hükümetleri tarafndan yönetiliyor. sviçre Konfederasyon Bakanlar, parlamento tarafndan 7 kiilik kabine içinden seçiliyor ve bir yl görev yapyor.
- spanyada bu yl ikinci genel seçim
spanya da 28 Nisanda yaplan erken genel seçimin ardndan siyasi partilerin hükümeti kurma noktasnda anlaamamas nedeniyle 10 Kasmda yeni bir erken genel seçime gidecek.
Son 4 ylda 4. kez genel seçime gidecek spanyollar, demokrasi tarihinde ilk kez bir yl içinde iki kez sanda gitmi olacak.
spanyada yaklak 26,5 milyon seçmen, 10 Kasmda 350 milletvekilini ve 208 senatörü seçmek için sanda gidecek.
spanyada yaplan son anketler, seçimi bir kez daha sol görülü Sosyalist çi Partisinin (PSOE) kazanacan gösteriyor. Sosyalistlerin 123 olan milletvekili saysn az da olsa artrmas, ancak tek bana iktidara gelecek çounluu (176) elde edemeyecei tahminleri yaplyor.
spanyada uzun zamandr yaanan siyasi istikrarszln temelinde, ülkede 2008-2014 yllarnda yaanan ekonomik krizin etkisiyle popülist yeni siyasi partilerin ortaya çkmas ve bunun spanyadaki iki büyük partili siyasi yapy ykmas bulunuyor. Ayrca siyasi partiler arasndaki görü farkllklarn artran Katalonyadaki bamszlk yanls giriimler de siyasi belirsizliin dier önemli etkeni olarak öne çkyor.
Öte yandan, Belarusta da halk 110 sandalyeli meclisin yeni üyelerini belirlemek üzere 17 Kasmda sanda gidecek.
- Romanya ve Hrvatistanda cumhurbakanl seçimleri
Romanyada da halk, cumhurbakann seçmek için 10 Kasmda sandk bana gidecek. lk turda sonuç alnamamas durumunda ise 24 Kasmda ikinci tur yaplacak.
Cumhurbakan Klaus Iohanisin yan sra Demokratik Sol Parti Genel Bakan ve Babakan Viorica Dancilann da aday olduu seçimde 9 aday yaracak.
Yaklak 18 milyon seçmenin oy kullanaca seçim öncesi yaplan anketlere göre Ulusal Liberal Parti (PNL) aday olan Cumhurbakan Iohanis ilk srada yer alyor.
Seçim takvimi henüz kesinlemese de Hrvatistan da aralk ya da ocak aynda yeni cumhurbakann belirlemek için sanda gidecek.
Be yllk görev süresini doldurmak üzere olan mevcut Cumhurbakan Kolinda Grabar Kitarovicin muhafazakar Hrvat Demokrat Birlii (HDZ) tarafndan yeniden aday gösterilmesi beklenirken, adaylar arasnda eski babakanlardan Zoran Milanovicin de ismi ön plana çkyor.
Henüz resmi adaylk bavurular balamasa da ülke medyasnda çkan haberlere göre Kitarovic ve Milanovic ile birlikte 10 aday seçimlere katlacak.
Resmen aday olmalar durumunda seçimin Kitarovic ile Sosyal Demokrat Parti (SDP) aday Milanovic arasnda geçmesi bekleniyor.
Hrvatistandaki seçimlerin 21 Aralk-20 Ocak tarihlerinde yaplmas gerekiyor.
- Almanyada eyalet meclisi için seçim olacak
Öte yandan, Almanyada ise 27 Ekimde Thüringende eyalet meclisi için seçmenler sanda gidecek.
Thüringen, son yllarda popülaritesi artan ve Federal Mecliste dahi temsil edilen ar sac Almanya çin Alternatif Partisinin (AfD) güçlü olduu eyaletlerden biri olarak dikkat çekiyor.
Anketlerde, Sol Partinin ardndan ikinci srada görünen AfDnin seçim sonras koalisyon hükümetinde yer alp almayaca merak ediliyor.
Thüringendeki seçimin genel seçime büyük bir etkisi olmasa da buradaki sonucun Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) içinde var olan krizi daha da derinletirme imkan bulunuyor.
- Bulgaristan ve Macaristanda yerel seçim
Bulgaristanda da halk 27 Ekimde yerel seçim için sandk bana gidecek.
6 milyondan fazla kaytl seçmenin bulunduu ülkede yaplacak yerel seçimde, ikamet koulu nedeniyle Türkiyedeki Bulgaristan vatandalar oy kullanamayacak. Buna ramen, üyelerinin çounluunu Türklerin oluturduu Hak ve Özgürlükler Hareketinin (HÖH) ülkenin kuzeydou ve güneydou kesimlerinde etkili sonuç almas bekleniyor.
Yaklak 9,7 milyonluk nüfusa sahip Macaristanda da 13 Ekimde yerel seçim yaplacak.
Yaplan anketlere göre, geçen yl yaplan genel seçimi 3te 2lik çounlukla kazanan Macar Yurtta Birlii (Fidesz) ve Hristiyan Demokratik Halk Partisi (KDNP) ittifaknn bu seçimi de kazanaca belirtiliyor.
- ngilterede erken seçim ihtimali
2016da AB üyeliinden ayrlma (Brexit) karar alan ngiltere, aradan geçen 3 ylda bunu hayata geçiremedi. AB ile varlan Brexit anlamasnn parlamentoda defalarca reddedilmesi ve 29 Martta gerçeklemesi gereken Brexitin 31 Ekime ertelenmesi, dönemin babakan Theresa Mayi istifaya sürükledi. Mayden görevi devralan Boris Johnson da Brexit sürecinin kontrolünü eline almay baaramad. Brexiti 31 Ekimde ne pahasna olursa olsun gerçekletirme iddiasndaki Johnson, ABnin yeni bir anlamann yolunu açmamas ve parlamentonun da anlamasz Brexiti engelleyecek bir yasa çkarmasyla köeye skt.
Johnson liderliindeki aznlk hükümeti, partiden 20den fazla milletvekilinin ihracyla ve baz milletvekillerinin de istifasyla iyice zayflad. Johnsonn ülkeyi ABden fiili durum yaratarak ayrmaya çalmas durumunda, muhalefet partilerinin bir güvensizlik oylamasyla hükümeti devirmesi gündeme gelebilir. Bu durumda ngilterenin muhalefet içinden bir ismin geçici babakanlnda yl bitmeden erken seçime gitme ihtimali bulunuyor.