Filistin'de "Balfour Deklarasyonu" tartışması

Filistin, topraklarında İsrail devletinin kurulmasını sağlayan Balfour Deklarasyonu için uluslararası mahkemede deklarasyonda imzası bulunan İngiltere hükümetine dava açacağını duyurdu.

Haberler 30.07.2016 - 10:41 Son Güncelleme : 30.07.2016 - 10:41

Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, başvurunun hangi mahkemeye yapılacağına dair detay vermeksizin, bu girişimi ilk kez Arap Birliğinin Moritanyada gerçekleşen zirvesinde açıkladı. Maliki, İngilterenin Filistinde Yahudiler için vatan vadettiği 1917 Balfour Deklarasyonuna karşı bir dava açılması konusunda Arap ülkelerinden de destek istedi.

Filistin Dışişleri Bakanlığından, dün yapılan yazılı açıklamada da İngilterenin, tarihi sorumluluğu ve neticelerinin yükünü hafifletmek istemesi durumunda atabileceği bazı ilk adımlar var. Üst düzey İngiliz makamlarından Balfour Deklarasyonu ve manda yönetiminin neden oldukları için Filistin halkına yapılacak tarihi bir özür bunlardandır. denildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise yaptığı yazılı açıklamada, başarısızlıkla sonuçlanacağını belirttiği davanın, Yahudi halkının topraklarıyla olan güçlü bağını reddetme çabası olduğunu savundu.

İngiltere Dışişleri Bakanlığı sözcülüğünden AA muhabirine yapılan açıklamada ise Filistin Dışişleri Bakanının açıklamalarının farkında olunduğu belirtildi.

- Balfour Deklarasyonu nedir, nelere yol açtı?

İngilterenin Birinci Dünya Savaşı sırasındaki Dışişleri Bakanı Arthur James Balfourun savaşın üçüncü yılında Siyonist hareketin önde gelen isimlerinden Baron Walter Rothschilde hitaben yazdığı Filistin topraklarında Yahudiler için bir vatan vadeden belge Balfour Deklarasyonu olarak ilan edilmişti.

Rothschild ve Balfour arasında karşılıklı yazışmalar sonunda hazırlanan deklarasyon, İngilterenin savaşa yeni dahil olan ABDdeki güçlü olduğuna inandığı Yahudi diasporasını etkilemeyi amaçlıyordu.

Yayınlandığı 9 Kasım 1917 tarihinden bir hafta sonra basınla paylaşılan Balfour Deklarasyonuna, savaş sonunda Osmanlı Devletinin imzaladığı Sevr Anlaşmasında yer verildi. Milletler Cemiyetinde 1922 yılında kabul edilen Filistin topraklarındaki İngiliz manda yönetiminin temelini de bu deklarasyon oluşturdu.

Balfour Deklarasyonu sonrasında İngiliz mandası altındaki Filistine, 1920-40 arası dönemde Yahudi göçü hız kazandı ve son olarak Avrupada II. Dünya Savaşı sırasında Yahudilere yönelik Nazilerin gerçekleştirdiği soykırım sebebiyle göç oranı giderek arttı.

Bu süreçte Filistinliler, topraklarındaki Yahudi nüfusun artışına karşı çıkmaya çalıştı. Ancak İngilizlerin mandayı sonlandırarak Filistinden çekilmesinin ardından, 1948 yılında Filistinlilerin Nekbe (Felaket) diye andığı İsrail devletinin kuruluşu gerçekleşti.

Ana Sayfaya Git