Uzmanlar, yeni ABD Bakan Joe Bidenn önünde ülke içindeki kutuplama, Kovid-19 salgnnn ekonomi üzerindeki etkileri ve eski ABD Bakan Donald Trump döneminde bozulan uluslararas ilikilerin düzeltilmesi gibi önemli sorunlar bulunduunu belirterek yeni yönetimin ülkede birlii salamak için güvenlik arlkl tedbirler alacan ve d politikada ise diyaloga dayal bir iliki sürdüreceini söyledi.
20 Ocakta yemin eden Joe Biden, ABDnin 46. Bakan olarak göreve balad. Kamala Harris ise ülkenin ilk kadn ve siyahi Bakan Yardmcs olarak tarihe geçti. Yemin sonras yapt konumasnda, Bütün Amerikallarn bakan olacam sözleriyle birlik mesaj veren Biden, müttefiklerle ilikilerin önemine iaret etti.
Biden bakanlk mesaisinin ilk gününde, Donald Trumpn politikalarn geri çevirmeye yönelik, aralarnda Paris klim Anlamas, Dünya Salk Örgütüne (DSÖ) yeniden katlmak, federal binalarda maske taklmas zorunluluu, Meksika snrna örülen duvara salanan fonlarn kesilmesi ve baz Müslüman ülkelere uygulanan seyahat kstlamalarnn kaldrlmasnn da bulunduu 17 kararnameyi imzalad.
Uzmanlar, Bidenn yemin töreninde yapt konumada Trumpn dattklarn toparlamaya ve ülkeyi yeniden birletirmeye yönelik birlik çarsn ve d politika mesajlarn deerlendirdi.
stanbul Bilgi Üniversitesi Öretim Üyesi Prof. Dr. lter Turan, Bidenn, ülkede iyice belirginleen kutuplamay sonlandrma üzerine politikalar gelitireceini söyledi.
Bidenn, eski bakan Trump dönemiyle serbestleen birtakm tehlikeli akmlarla ve beyaz rkçlkla mücadele ile Meksika snrndaki duvar kaldrma sözü verdiini hatrlatan Turan, Yeni Bakan, hem içeriye hem de darya yönelik mesajlarnda demokrasi vurgusu yapt. Demokratik uygulamalar aksatan ülkeleri eletiren bir yaklam sergiledi. dedi.
Turan, Bidenn içerideki önceliinin Kovid-19 salgnnn yol açt olumsuzluklar telafi etmek olduuna dikkat çekerek Bidenn içeriye yönelik birlik mesaj vermesinde ülkedeki kutuplamann boyutlarnn etkili olduu muhakkak. Salgnn bitmesi, iktisadi ortamn iyilemesi toplumsal gerilimi gidermeye yardmc olacaktr. Ama silahl mücadeleye özenen sokak gücünü denetlemek için muhtelif güvenlik tedbirleri almasn da bekleyebiliriz. diye konutu.
D politika mesajlarnda ise zedelenen uluslararas ilikileri yeniden canlandrarak Trumpn yapt tahribat onarma söylemlerinin ön plana çktn belirten Turan, Özellikle Rusya ve çin ile ilgili mesajlardan bu ülkelere yönelik ABD politikasnda ciddi bir deiiklik olmayacan anlyoruz deerlendirmesinde bulundu.
Turan, çin ile ABD arasndaki ilikinin rekabetçi olduunu ancak Bidenn bunu daha allagelmi çerçevede bir rekabete dönütüreceini aktard.
Trump döneminde ABDnin uluslararas iktisadi sistemdeki liderliini terk etmeye baladn vurgulayan Turan, Bidenn özellikle d siyasette kulland üslup çok farkl olacaktr. çin ve Rusya ile yaplacak mücadeleyi müttefikleriyle ortak ekilde yürütecektir. Nükleer silahlarn denetlenmesi ile ilgili anlamalar yeniden iler hale getirmeye çalacaktr. Bu ilikiler rekabetçidir. Biden, ABD deerlerinin korunmas için sistemli ama kavgac olmayan bir mücadele yürütecektir. dedi.
ABD u anda yaral bir devlettir
Kadir Has Üniversitesi Öretim Üyesi ve Uluslararas likiler Konseyi Bakan Prof. Dr. Mustafa Aydn da Bidenn yemin konumasnda ülkedeki parçalanml ve kutuplamay sona erdirmeye vurgu yaptn, mesajn daha çok birlik üzerinden verdiini söyledi.
Bidenn birlik vurgusunun daha çok Trump döneminin kutuplam siyasetine tepki niteliinde olduunu belirten Aydn, Biden kutuplamann yan sra arclkla mücadele edeceini de söyledi. ç tehditlere kar demokrasiyi yenilemek, güçlendirmekten bahsetti. Sistematik rkçlkla mücadele edeceini söyledi. Bu mücadele ülkeyi uzun bir süre megul edecee benziyor. çünkü Amerika u anda yaral bir devlet durumunda. Kongre binasnn baslmas gibi son birkaç haftadr yaananlar ABD yakn tarihinde görülememi olaylardr. diye konutu.
Aydn, ABDdeki kutuplamann Trump ile balamadn, Trump da iktidara tayan zeminin zaten var olduunu belirterek Biden ve ekibinin bu problemleri yattrmaya çalacan vurgulad.
Göçmenler ve vatandalk haklar ile ilgili düzenlemelerin yan sra salgndan etkilenenlere mali destei artrmaya yönelik mesajlara da deinen Aydn, Muhtemelen Biden bu konuda Kongrenin desteini rahatlkla alacaktr. dedi.
Amerika, çok kutuplu dünya düzeniyle adeta bir mücadeleye tutuacak
Maltepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Bölümü Öretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal da Bidenn salgndan dolay isiz kalanlara 1400 dolar yardm yaparak birkaç yl öncesine kadar ortalama bir beyaz Amerikalnn sahip olduu, dünya standartlarnn üzerindeki Amerikan rüyas denilen yaam tarzn geri getiremeyeceini söyledi.
Bidenn önünde ABD tarihi boyunca kroniklemi rkçln yan sra ekonomik kriz gibi sorunlarn da olduunu belirten Ünal, Her ne kadar Biden ülkedeki kutuplamann önüne geçeceine dair mesajlar vermi olsa da Trump, bu iin peini brakmayacan açklad. Dolaysyla belli ki ABDde Trumpizm devam edecek. Bu, ABDde iki partili sistemin bozulmasna kadar varacak bir süreci balatabilir. eklinde konutu.
Ünal, ABDdeki rkçlk, yabanc kartl ve ekonomik sistemden kaynaklanan rahatszln bata Avrupa olmak üzere dünyann birçok gelimi bölgesinde görüldüüne dikkat çekerek Dolaysyla dünya düzeninde üstünlük algsn kaybeden ABD ve Batda bir anda hiç beklemediimiz olaylar patlak verebilir. dedi.