Trump, bakanlk yarnda Obamann DEA ile mücadele stratejisini eletirirken göreve geldikten sonra Obamann stratejisinde minimal ama ayn zamanda DEA savan daha ykc ve jeopolitik çkmazlara yol açacak ekilde deiikliler yaparak devam ettirdi.
Obama, DEA stratejisini, örgüte kar hava saldrs düzenlemek, örgütün finansal kaynaklarn kurutmak, bölgedeki yerel müttefik kuvvetlere eitim ve silah destei vererek örgütün tekrar dirilmesini engellemek, örgütün ideolojisine kar mücadele etmek ve örgütten alnan bölgeleri tekrar ina etmek için uluslararas destek toplamak üzere be ana balkta tanmlyordu.
Trump, bakanlnn ilk haftasnda, ABD Savunma Bakanlna (Pentagon) yapt ziyaret srasnda Savunma Bakan Jim Mattisten DEA ile mücadele stratejisinin gözden geçirilmesini ve deiiklik yaplacak noktalar konusunda rapor hazrlanmasn istedi.
Mart 2017 ortalarnda tamamlanan rapor gizli tutulsa da Bakan Mattis, mays aynda bir televizyon programnda yönetimin DEA stratejisinde iki deiiklik yaptn açklad. Mattis deiiklikleri, güç kullanma yetkilerinin sahadaki komutanlara braklmas ve DEA güçlü olduu ehirlerde çevreleyerek yok etme eklinde tanmlad. Bunlarn dnda Obama stratejisinin kapsam büyük ölçüde korundu.
Birinci deiiklik DEAa kar daha hzl hareket etmek, ikinci deiiklik örgütün elindeki ehirlerde bulunan yabanc savaçlarn kaçmasn engellemek için yapld.
Trump yönetimi bu deiikliklerle DEA daha hzl ekilde yok edeceklerini iddia etse de bu stratejinin sivil kayplar ve ehirlerdeki altyap ykmnn artmasn kaçnlmaz klaca ve DEAla mücadele misyonunun sapmasna da yol açt yorumlarn beraberinde getirdi.
- Sivil kayplarda sahadaki komutanlarn kararlar dikkati çekti
Obama döneminde güç kullanma yetkileri Washingtonda tutuluyordu. Aktif sava alan olarak tanmlanan Suriye ve Iraktaki rutin hava saldrlar dnda özellikle sivil yerleim alanlarna yönelik saldrlar veya DEA terör örgütüne ait kamplara karadan yaplan basknlar, DEA kart koalisyon olan Birleik Görev Gücünün Birleik Hava Harekat Merkezinde (CAOC) analiz edilip uygun seçenekler Merkez Kuvvetler Komutanlna (CENTCOM), oradan da Pentagona geliyordu. Pentagonun Beyaz Saraydan ald onay üzerinden harekat icra ediliyordu.
Bu bürokratik sürecin Trump döneminde ortadan kalkmasyla operasyonlarda sivil kayplarn artt ve yetki devrinin bu kayplara neden olduu eletirileri geldi.
Trump yönetiminin DEA stratejisini deitirmesinden ksa bir süre sonra Musul ve Rakkann çevresindeki yerleim birimlerinde düzenlenen saldrlar hakknda bamsz sivil toplum kurulularnn raporlaryla yüzlerce sivilin hayatn kaybettii ortaya çkt. Sadece mart aynda Musulun batsnda 230, Rakkann Mansura beldesinde 40, Halepin Cina köyünde 58 kiinin yaamn yitirdii belirtildi. Tüm bu saldrlarn kararnn bölgedeki komutanlarca verilmi olmas dikkati çekti.
Pentagon sivil kayplarn bölgedeki karar verici pozisyonlardaki komutanlarla alakal olmadn iddia etse de sivil kayp riskleri bata olmak üzere operasyonlarn hasar risk analizleri bölgedeki komutanlarca onaylanyor.
- Sahadaki komutanlarn kararlar PYD/PKKya yarad
En son açklanan rakamlara göre ABDnin Suriyede 2 bin askeri bulunuyor. Bu rakamn dnda geçici görevle bölgeye gönderilen ve says bilinmeyen askerler söz konusu.
Bu durum Obama döneminde de mevcuttu ancak Trump döneminde bu ekilde konulandrlan askerlerin bir ksm, DEA ile mücadele dnda baz görevler icra etmek üzere de kullanld. Örnein Münbiçte PYD/PKK militanlarn Özgür Suriye Ordusuna (ÖSO) kar korumak üzere bir devriye birlii görevlendirildi. Bu devriye gezme karar Pentagon tarafndan deil bölgedeki komutanlarca verildi.
Ayn ekilde Türk Silahl Kuvvetlerinin (TSK) Suriyenin Karaçok bölgesine yapt hava harekatndan sonra zrhl ABD araçlarnn PYD/PKKya güvence vermek üzere gönderilmesinin de bölgedeki komutanlarn karar olduu konuuldu.
Ayrca, SDG ismini kullanan PYD/PKK militanlarnn Frat Nehrinin güneyindeki Tabka ehrine yakn bir bölgeye helikopterlerle tanmas ve ilk kez Apache tipi Amerikan saldr helikopterlerinin PYD/PKKya yakn hava destei vermek üzere kullanlmas kararnn da bölgedeki komutanlarca verildii belirtilmiti.
Trumpn bölgedeki komutanlarn yetkilerini geniletmesi sonucunda sahadaki komutanlarn kararlar en çok PYD/PKKya yarad.
- Rakka bahanesiyle PYD/PKKya silah yardm
Trump yönetimi Obamann yerel güçlere askeri eitim ve silah destei politikasn devam ettirdi ancak Obama Türkiyenin eletiri ve itirazlarndan dolay PYD/PKKya askeri yardm SDG çats altnda yer ald iddia edilen Suriye Arap Koalisyonu perdesi altnda salyordu.
Trumpn, mays aynda Rakka operasyonu bahanesi ile PYD/PKKya silah yardm talimatn vermesi büyük tartmalara yol açt.
Türkiye bu konuda bask uygularken Pentagon verilen silahlarn sadece Rakka operasyonu ile snrl olduunu iddia ediyordu.
Pentagon, silah yardmlarnn miktarlarn açklamazken açk kaynaklarda ve Türkiyenin resmi kaynaklarna göre PYD/PKKya 4 bin trdan fazla silah yardm yapld belirtiliyor.
Rakka operasyonu bittikten sonra ABD, PYD/PKKya yardm tekrar gözden geçireceini duyurdu ancak bu konuda bir adm atlm deil.
- ABD silah yardmn durduracakken PYD/PKKya ordu kurduruyor
Pentagon, DEA operasyonlar tamamlandktan sonra PYD/PKKya silah yardmlarnn durdurulacan ve ar silahlarn geri toplanacan kaydetti.
Ancak PYD/PKKnn operasyon alannn Deyrizor krsalna inmesi ile ABDnin örgüte askeri yardm askya almasnn söz konusu olmad ifade ediliyor.
Bakan Mattis bata olmak üzere birçok üst düzey ABDli yetkili Cenevredeki Suriye görümelerinde diplomatik bir çözüm bulunana kadar ABDnin bölgedeki askeri varln koruyacan söyledi. Bu durumda ABDnin Suriyede PYD/PKK ile i birliinin uzun süre daha devam edecei konuuluyor.
ABDnin bölgede uzun süre kalaca tartmalar devam ederken ABD öncülüündeki DEA kart koalisyondan tartma yaratacak bir açklama geldi. Koalisyon Sözcüsü Ryan Dillon koalisyonun PYD/PKK bölgesinde says 30 bini bulacak bir Snr Güvenlik Gücü kuracan açklad.
Snr Güvenlik Gücünün 15 bin kiilik ksmnn PYD/PKKnn paravan SDG saflarnda bulunan militanlardan oluaca ifade edilirken 15 bin kiinin de yeni istihdamla salanaca bildirildi.
Bu plana Türkiyenin iddetle kar çkmas üzerine ABD projenin snr güvenlii olmadn, iç güvenlik gücü olduunu iddia etti.
Böylece Trump yönetimi Obamadan devrald DEA stratejisinin yerel güçlerle çalma ayan bölgede düzenli bir ordu kurmaya varan jeopolitik sonuçlar olabilecek bir noktaya getirmi oldu.