Özellikle 12- 18 ya döneminde youn olarak görülen internet bamll, erkeklerde kzlara oranla 2- 3 kat daha fazla riskli bir dönem olarak belirtiliyor. nternet bamls olan bir kiinin interneti ar kullanmaya yönelik isteinin önüne geçemediini ifade eden çocuk Ergen Psikiyatrisi Uzman Psikoterapist Dr. Deniz Tirit Karaca, bu kiilerde internete bal olmadan geçirilen zamann önemini yitirdiini söyledi. Yoksunluk yaandnda ise ar sinirlilik hali ve saldrgan olma durumunun gözlendiini belirten Dr. Karaca, kiinin i, sosyal ve aile hayatnn giderek bozulduuna dikkat çekti. Teknoloji bamllnn belirtileri hakknda bilgi veren Dr. Deniz Tirit Karaca öyle konutu:
Yaplan aratrmalarda görülmektedir ki erkeklerin interneti kullanma oran ve dolaysyla internet bamllk oran kzlara göre daha fazladr. Bu kiiler yalnzca birkaç dakika diyerek saatlerini harcar. çevresindekilere ekran karsnda geçirdii zaman hakknda yalan söyler. Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolay fiziksel sorunlardan ikayet eder. Anonim bir kiilie bürünerek, insanlarla internet üzerinden konumay yüz yüze konumaya tercih eder. nternete girmek için yemek öünlerinden, derslerden ya da randevularndan ödün verir. Bilgisayarn banda çok fazla zaman geçirdii için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk alr ve bu iki duygu arasnda gidip gelir.
BAIMLILII KONTROL ALTINA ALIN
Teknoloji bamllnn sosyal alanda birçok soruna neden olduunu hatrlatan Karaca, akademik baarda düü, zaman idare etmede baarszlk ve uyku bozukluklarnn ortaya çktn kaydetti. Yemek yememe, aktivitelerde azalma ve internet arkadalar dnda izolasyon problemi yaandna dikkat çeken Dr. Karaca, Bamll kontrol altna almak için günlük internet kullanm saatlerini deitirin. Haftalk internet kullanm çizelgeleri hazrlayp, uyulmasn salayn. Destek gruplar ya da aile terapisi gibi yöntemleri hayata geçirin. çocuunuzun yapmay isteyip de frsat bulamad faaliyetleri bir deftere yazmasn salayn, internet kullanmak için youn istek duyduunda yazdklarndan birini yapmasn isteyin dedi.
3 YAINDAN ÖNCE YASAK
nternet bamllnn pek çok psikiyatrik bozukluk ile e zamanl olarak bulunabildiini hatrlatan Karaca, özellikle genç ya grubunda dikkat eksiklii- hiperaktivite bozukluu, sosyal fobi, hafif depresyon varlnn daha sk görüldüünü dile getirdi. Dr. Karaca, Ar internet kullanmnn gerçekten ayr bir bozukluk mu olduu yoksa altta yatan baka bir psikiyatrik bozukluun bir belirtisi mi olduu iyi ayrt edilmeli ve tedavisi buna göre planlanmaldr. nternet bamllnda öncelikle çocuk ve ergen psikiyatristi tarafndan dikkat eksiklii hiperaktivite, sosyal fobi depresyon altta yatan psikiyatrik rahatszln tedavi edilmesi ayrca bilisel davranç yöntemlerle internet baml için tedavi plan oluturulmaldr. çocuk ve ergenlerde bamll önlemek için 3 yandan küçük çocuklarn internet, televizyon ya da bilgisayarla karlamas uygun deildir. Okul öncesi ya grubu için günde 30 dakikay geçmeyecek ekilde internet kullanm yeterlidir. lköretimin ilk 4 ylnda ödev haricinde oyun ve elence için günlük 45 dakika zaman ayrlmaldr. Sonraki yllarda hafta sonu daha esnek olmakla birlikte günde 1 saat kullanm uygundur. Lise çanda da günlük 2 saat yeterlidir diye konutu.
ALAYAN çOCUU TELEFONLA SUSTURMAYIN
çocuklarn küçük yalarda teknoloji ile tanmalarnn doru olmadn vurgulayan çocuk Ergen Psikiyatrisi Uzman Psikoterapist Dr. Deniz Tirit Karaca, çocuk ve gençlerin internet, bilgisayar ve televizyon karsnda uzun zaman geçirmeleri sosyal, duygusal ve fiziksel açdan problemler oluturmaktadr. Özellikle iletiim kurmalarna engel olmas açsndan çocuklarn sosyallemesini engellemektedir. Bu sebeple çocuklarn çok küçük yatan itibaren bu türlü aletlerle tanmas ve ar maruz kalmalar doru deildir. Özellikle geliimin hzl olduu ilk 2 yata çocuklar mümkün olduu kadaryla teknolojik aletlerden uzak tutulmaldr. Daha sonraki 4 yl da çocuklarn teknolojiye maruz kalmalar snrlandrlmal, içerik bakmndan da kontrol edilmelidir. iddet içeren bilgisayar oyunlar, korku filmleri, uygunsuz içerikli internet siteleri vs gibi teknoloji unsurlar çocuklarda ciddi psikolojik sorunlara yol açar veya normal ruhsal geliimlerini engelleyebilir. Tabii ayn sorunlar okul dönemindeki çocuk ve gençler için de geçerlidir. Tek fark okul döneminde ödevler ve eitim amaçl bilgisayar kullanmna izin verilebilmesidir. Aileler genellikle alayan çocuklar susturabilmek için ellerine cep telefonu vermemelidir. Ailelerin bu tarz davranlar çocuklarn küçük yalardan teknolojiye maruz kalmalarna ve potansiyel teknoloji bamllna yol açabilmektedir. Daha sonraki dönemlerde çocuklar susmak veya sakinlemek için telefon ve buna benzer teknolojik aletler için beklentiye girebilirler. çocuklarla ailelerin birebir zaman geçirmeleri, spor ve çeitli aktivitelere yönlendirmeleri önemlidir dedi.