Yükseköretim Kurulunca (YÖK) Milli Eitim Bakanlna sunulan yardmc doçentlik ve doçentlik sürecine ilikin yasa tasars önerisinde, yardmc doçentliin kaldrlarak yerine doktor öretim görevlisi kadrosunun getirilmesi yer ald.
YÖK tarafndan geçen hafta MEBe iletilen ve Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoann gelecek hafta Meclise sevk edileceini duyurduu yardmc doçentlik ve doçentlik sürecine ilikin yasa tasars önerisinin ayrntlar belli oldu.
YÖK yetkililerinden edinilen bilgiye göre, sunulan yasa tasars önerisinde yardmc doçentlik kadrosunun kaldrlmas öneriliyor.
Öneriye göre, doktorasn bitirenler dorudan doçentlie bavurabilecek. Yasal zorunluluk bulunmamasna karn uygulamada doktoradan sonra, doçentlikten önce zorunlu bir kademe olarak kabul edilen yardmc doçentlik kaldrlacak. Doktorasn bitirenlerin doçentlie dorudan geçii kolaylatrlacak.
Mevcut yardmc doçentler, hak kayb olmadan, ihdas edilen doktor öretim görevlisi kadrosuna herhangi bir ilem ve arta gerek duymakszn geçirilecek. Mevcut yardmc doçentlie göre, ihdas edilen doktor öretim görevlisi kadrosunun aylk ücretleri daha iyi olacak.
Doktor öretim görevlisi kadrolarna doktor veya e deer unvana sahip tüm adaylar bavurabilecek. Mevcut sistemde öretim üyesi statüsünde olmayan öretim görevlileri, doktor öretim görevlisi kadrosunda, öretim üyesi statüsünde olacak.
Sisteme girdii dönemin sorunlarna pratik çözüm üretmeye yönelik olarak ortaya çkan yardmc doçentlik kadrosunun kaldrlmasyla, Yükseköretim Kanunu kapsamndaki yardmc doçentlerin, doçentlerin yardmcs olduklar eklindeki yanl alg ortadan kalkacak.
Düzenlemeyle doktora sonrasnda öretim üyeliine geçi sürecinin daha hzl bir ekilde gerçeklemesi mümkün olacak.
Doçentlik sürecinde aadaki iyilemelerde dikkate alndnda doktor öretim görevlisi kadrosunun geçici bir öretim üyelii kadrosu olmas bekleniyor.
- Doçentlik sürecinde köklü deiiklikler olacak
Doktor öretim görevlisi kadrosunun getirilmesi düzenlemesiyle, doçentlik bavurular ve kadro atamalarnda mevcut sistemde köklü deiiklikler olacak.
Mevcut sistemde doçentlik bavurular, yabanc dil baraj, eser inceleme ve sözlü snav olarak üç aamada gerçekletiriliyor. Doçent unvanna sahip kiilerin doçentlik kadrolarna atanma süreci ise üniversitelerin kendi senatolarnca belirlenen atama kriterlerine göre gerçekletiriliyor. Dünyadaki gelimi yükseköretim sistemlerinde ise bu süreç üniversiteler tarafndan yürütülüyor.
Dier taraftan, yardmc doçentlik ve doçentlik ile ilgili görü alma sürecinin sonucunda, doçentlik konusunda iki konuda sorun olduu ortaya çkt. Büyük çounluk, merkezi sözlü snavnn kaldrlmasn talep etti. Belli bir oranda da dil barajnn merkezi olarak belirlenmesinin yanl olduu görüü ortaya çkt. Sunulan öneriyle, bu iki sorunlu alan ortadan kaldrlacak.
- Doçent kadrosuna atama süreçlerinde yetki üniversitelerde olacak
Üniversiteleraras Kurul (ÜAK) tarafndan sadece eser incelemesi süreci gerçekletirilecek ve baarl olan adaylara Doçentlik Yeterlik Belgesi verilecek. Bu, eser/yayn inceleme esasl yeterlik belgesi olacak. Doçentlik yeterlik belgesine sahip adaylarn, doçent kadrosuna atanmas süreçleri ise üniversiteler tarafndan yönetilecek.
Bu aamada ise üniversiteler, mevcut sistemdeki atama süreçlerinde olduu gibi Yükseköretim Kurulundan uygunluk alnmak üzere senatolarnca ilave kriterler belirleyebilecek.
Tek tip akademi ve akademisyen oluturmaktan uzaklamay içeren teklifle, YÖK tarihindeki, üniversitelere en büyük yetki devri gerçekleecek.
- Asgari 65 olan yabanc dil puan art kaldrlacak
Mevcut sistemde asgari 65 olan yabanc dil puan art, doktora için gereken asgari 55 puandan aa olmamak kaydyla ilgili üniversite tarafndan belirlenebilecek. Üniversitelerin bir ksm, doçentlik kadrosuna atanma için bunun üzerinde puan talebinde bulunabilecek. Bu konuda yetki üniversitelerin yetkili kurullarnda olacak.
Yükseköretim kurumlar dndan doçentlik bavurusunda bulunma imkan devam edecek. Yükseköretim kurumlar dndan doçentlik bavurusunda bulunanlar için doçentlik unvannn verilmesi ÜAK tarafndan gerçekletirilecek.
Yasa tasars önerisi, doçentlik süreci aamasnda bulunanlar için hak kayb oluturmayacak. Doçentlik süreci aamasnda bulunanlarn seçimine braklacak seçenekler oluturulacak.
Mevcut sistemde eser inceleme aamasnda baarl, sözlü snav aamasnda baarsz olan doçent adaylar, Doçentlik Yeterlik Belgesi alabilecek ve dorudan üniversitelere bavuruda bulunabilecek. Adaylarn, sözlü snav aamasnda baarl olmas durumunda, ÜAK tarafndan verilecek doçent unvan almas mümkün olacak.
YÖK tarafndan, doktoral insan kaynaklarnn akademide daha effaf ve performans odakl istihdamna yönelik, balatlan çalmayla paydalarn da görüleri alnyor. Bu çalma kapsamnda oluturulan Akademik Kariyer Platformu vastasyla, doktorasn tamamlayan mezunlar kendilerine doru ve hzl bir ekilde üniversite pozisyonu bulabilecek.
Ayrca bu uygulama, yeni kurulan ve gelimekte olan üniversiteler ile misyon farkllamas ve ihtisaslama programlar kapsamndaki üniversitelerin amaçlarna yönelik doktoral insan kayna ihtiyacnn karlanmas sürecine katkda bulunacak. Bu ekilde öretim üyelii istihdam sürecinin daha effaf ve performans odakl olarak yürütülmesi mümkün olacak. Bu kapsamda, doktorasn bitirenler ile akademisyen ihtiyac içinde olan üniversiteler effaf bir yöntemle bu platformda buluturulacak. Doktorasn bitirenler daha hzl bir ekilde üniversitelerde kadroya geçecek.
Yasa tasars önerisinde, son yllarda üniversite saysnn hzla artmas karsnda ilevsellii azalan ÜAKn hiçbir yetkisini daraltmadan, daha verimli ve hzl çalabilmesi için ÜAK Yönetim Kurulu oluturulmas, doktor unvanna sahip aratrma görevlisi ve uzmanlarn da ders verebilmesi, yükseköretim kurumlarndan ayrlan öretim üyelerinin yükseköretim kurumlarna geri dönebilmesi sürecinin, tezsiz yüksek lisans ücretlerinin belirlenmesi yetkisinin ve yükseköretim kurumlarnda çalmasna ihtiyaç duyulan sözlemeli sanatç öretim elemanlarnn ilgili mevzuat dahilinde çaltrlabilmesi sürecinin Yükseköretim Kurulundan uygunluk alnmadan dorudan üniversiteler tarafndan yürütülmesine ilikin konular da yer ald.