Kayg kiinin bir uyaranla karlatnda yaad bedensel, duygusal ve zihinsel ar uyarlmlk halidir. Snav kaygs ise bu ar uyarlmlk halinin snavdan önce, snav esnasnda ve snavdan sonra yaanmasdr. Snav kaygsnda snavn kendisi strese yol açmaz, snavn kii tarafndan alglan biçimi kaygya neden olur. Bu nedenledir ki baz örenciler snavlarda çok rahat ve baarldr, bazlar ise kaygl ve baarsz olur. Karlatklar olaylar felaketletirme ya da abartma eiliminde olan çocuk ve ergenlerde, endie duyulan bir durumun korkunç olaca ve felaketle sonuçlanaca yönündeki mantkd bir inanç, genellikle kaygya elik etmektedir. Snavn tehlike yaratan bir durum olarak düünülmesi kaygya neden olur. Zihnin sürekli snav an ve snav sonras olacaklarla (hayal krkl gibi) megul edilmesi ve bu konuda endie duyulmas, snav kaygsnn yaanmasna yol açar.
Neden snav kaygs yaarlar?
- Mükemmeliyetçi kiilik yaps
- Yüksek beklenti düzeyi
- Kötü çalma alkanl
- Görev ve sorumluluklar erteleme
- Baarsz olma ve deerlendirilme korkusu
- Yorgunluk, uykusuzluk ve yanl beslenme
- Her durumu felaketmi gibi alglama
Snav kaygsnn çözümünde ebeveynlere öneriler
- Anne ve babann kendi beklentileri ile çocuun kapasitesi-snrlar arasnda gerçekçi bir denge kurulmaldr.
- Anne ve babalar çocuun çalma isteini arttrmak niyetiyle Bu kadar çalmala kazanamazsn, Az bir zaman kald, bizi mahcup etme gibi kaygy arttrc yaklamlardan kaçnmaldr.
- çocuk snav hakknda konutuunda çocuk yorumsuz; fakat anlayarak, empati göstererek dinlenmelidir. Böylece gerçek duygularn anlanm olur. Bu konumalarda çocuun baarsyla ve baarszlyla anne ve baba tarafndan kabul edildii hissettirilmelidir.
- Sürekli çal, çalmyorsun! demek yerine, Nasl gidiyor? Neler yaptn? Birlikte göz gezdirelim ister misin? Bizden istediin bir ey var m? eklindeki bir yaklam benimsenmelidir. çok uyarc, çok yönlendirici, nasihat edici tutumlar çocuun kayg düzeyini artrr. Yine çok koruyucu kollayc tutumlardan kaçnlmal, çocuun yana uygun giriimsellii desteklenmelidir.
- Olumlu geri bildirimlerin ön planda olduu bir yaklam çok önemlidir.
- çocuk Onlar baarl sen baarszsn, onlar iyi sen deilsin gibi çevresiyle, arkadalaryla ya da kardeleriyle kyaslanmamaldr.
- çocuk anne ve baba tarafndan yana ve kiisel özelliklerine göre yeterince iyi tannmaldr.
- Holand faaliyetleri yapmas salanmaldr.
- çocua snavn sadece bir frsat olduu, yaamda baka frsatlarn da olduu anlatlmaldr. Huzurlu bir aile ortam sunulmaldr.
- Anne ve baba tarafndan çocua zaman ayrlmaldr.
- Göstermi olduu çaba takdir edilmelidir.
- Sonuç ne olursa olsun senin yanndayz mesaj verilmelidir.
Günlük yaam ne kadar etkiledii önemli
Öncelikle çocuk ve gençlerde snav kaygsnn çocuun akademik becerilerini ve günlük yaamn ne kadar etkiledii deerlendirilir. Yine kaygnn ruhsal sorunlarn bir sonucu olup olmad (dikkat sorunlar, hareketlilik, dürtüsellik, örenme sorunlar gibi) ya da kayg nedeniyle ek ruhsal sorunlar yaanp yaanmad (depresif yaknmalar, takntlar, uyku ve dikkat sorunlar gibi) deerlendirilir. Kaygnn nedenlerine ve ek sorunlara yönelik tedavi yaklam gelitirilir.