18 milyon örencinin yansra 1 milyonu akn eitim ve bilim emekçisiyle yeni eitim yl önümüzdeki hafta balyor. Eitim Sen, 2019-2020 Eitim Öretim Yl Banda Eitimin Durumu balkl bir rapor hazrlayarak, eitim sisteminin röntgenini çekti.
Ekonomik kriz ve yüksek enflasyon nedeniyle velilerin çocuklar için yapacaklar harcamalarn ciddi ekilde artt belirtilen raporda, yeni eitim öretim ylnn balca sorunlar olarak u balklar sraland: Eitimin niteliinde yllar içinde yaanan gerileme, eitimde yaanan ticarileme ve dinselleme uygulamalar, okullarn fiziki altyap ve donanm eksiklikleri, kalabalk snflar, ikili öretim, tamal eitim, çocuklarn dini cemaat ve vakflarn krelerine ve yurtlarna yönlendirilmesi, öretmenlerin mesleki geliimine yönelik piyasac müdahaleler, çocuklarn barnmak zorunda brakldklar yurtlarda taciz ve istismara uramas, mülakata dayal sözlemeli öretmenlik ve ücretli öretmenlik uygulamasnn sürmesi, atamas yaplmayan öretmenler sorunu.
ZORUNLU HARCAMALAR YÜZDE 15-35 ARTTI
Okullarn açlmasndan önce velilerin en önemli gündem maddesini okul harcamalar oluturuyor. Her yl artan eitim harcamalarnn velilerin bütçesini zora soktuunu belirten Eitim Sene göre zorunlu okul ihtiyaçlarnda son bir yl içinde yüzde 15 ile yüzde 35 arasnda art meydana geldi.
2019-2020 eitim öretim yl itibariyle çocuk kitaplar geçen yln ayn dönemine göre yüzde 14.90, test kitab yüzde 16.30, okul çantas yüzde 18.20, dier krtasiye malzemeleri yüzde 30.51, resim boyalar yüzde 33.11, okul defteri yüzde 33.73, kalem fiyatlar ise yüzde 34.75 art gösterdi.
ETMDE KAMUSAL KAYNAKLAR AZALIYOR
OECD ülkeleri arasnda Meksikann ardndan eitime en az harcama yapan ülkenin Türkiye olduu belirtilen rapora göre OECD ülkelerinin ilköretim ve ortaöretim kademelerinde kamu kaynaklarndan yaplan harcama yüzde 90nn üzerinde olurken, bu rakam Türkiyede yüzde 75te kald.
OECD ülkelerinin bir örenci için okul öncesi eitimde 8 bin 759, ilköretimde 8 bin 631, ortaöretimde 10 bin 10 ve üniversitede 15 bin 656 ABD dolar harcand ifade edilen raporda, Türkiyede okul öncesi eitimde 2 bin 5, lköretimde bin 591, ortaöretimde 2 bin 395 ve üniversitede 3 bin 736 ABD dolar harcanmaktadr. Türkiye ile dier OECD ülkeleri arasnda kademeler baznda yaplan harcamalara yönelik farkllklar azalmak bir yana giderek artmaktadr denildi.
ÖZEL ÖRETM TEVK EDLYOR
2012 ylnda hayata geçen 4+4+4 uygulamasnn ardndan özel eitime örencilerin tevik edildii belirtilen raporda yl ve yl özel okullara giden örencilerin saylar da paylald.
2011-2012 eitim öretim ylnda ilköretim- ortaöretim kademesinde 931 olan okul says 2018 ylnda 3 bin 487ye, örenci says ise 286 bin 972den 555 bin 519a çkt. Özel ilköretim (ilkokul+ortaokul) says 4+4+4 öncesine göre yüzde 375, örenci says ise yüzde 95 artt.
Özel liselerde ise 2011-2012 ylnda 885 olan okul says 2018de 2 bin 989a, örenci says ise 138 bin 164ten 559 bin 838e çkt. Özel lise says 4+4+4 öncesine göre yüzde 340, özel liseye giden örenci says ise yüzde 400 artt.
ÖZEL OKULLARA 6 AYDA 1 MLYAR LRA DESTEK
Milli Eitim Bakan Ziya Selçukun göreve geldii dönemden bugüne özel okullarda örenim gören örencilere yaplan maddi destein sonlandrlacan ifade ettii hatrlatlan raporda, buna karn tablonun tam tersi olduu ifade edildi.
Özel okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve ortaöretim okul türlerinde örenim gören ve eitim ve öretim desteine hak kazanan örencilere 2019un ilk alt aynda 682 milyon 835 bin 712 TL bütçe aktarlrken, destek eitimi kapsamnda ayn dönemde 1 milyar 552 milyon 142 bin TL ödeme yapld. Yine organize sanayi bölgelerinde veya organize sanayi bölgeleri dnda açlan meslek ve teknik eitim okullarnda örenim gören örenciler için eitim ve öretim destei ödemeleri kapsamnda ilk 6 aylk dönem için toplam 187 milyon 146 TL ödenek gönderildi.
ÖRETMEN MAAINDAK AYLIK KAYIP 866 TL
Yaanan ekonomik kriz ve enflasyon nedeniyle 1 milyonun üzerindeki eitim ve bilim emekçilerinin yaam koullarnn her geçen gün kötüye gittii ifade edilen rapora göre 1 ABD dolarnn ortalama 1.56 TL olduu 2009 ylnda bin 302 TL aylk alan 9. derece 1. kademedeki bir öretmen maayla 835 ABD dolar alabiliyorken, bugün ayn derece ve kademede 3 bin 895 TL alan bir öretmenin dolar baznda ald maa 683 ABD dolar (1 $=5,70 TL) seviyesine indi. Son 10 yl temel alndnda 9/1 derecedeki bir öretmenin maandaki aylk kayp, dolar baznda 152 ABD dolar (866 TL) oldu.
DN ÖRETM GENEL MÜDÜRLÜÜNÜN ÖZERK YAPISINA SON VERLSN
Tüm örencilerin eit, ulaabilir, nitelikli, ücretsiz eitimden yararlanmasn salayacak bütçe planlamasnn Milli Eitim Bakanl tarafndan yaplmasn talep eden Eitim Senin bakanlktan dier talepleri ise u ekilde sraland:
Tüm örencilerimizin eitim hakk uluslararas sözlemelerle güvence altna alnmtr. Örencilerimizin eitim hakkn tam ve bask altnda kalmadan kullanmas gerekir. Örencilerimizi çrak olmaya özendiren politikalardan vazgeçilmelidir.
Yarg kararlar uygulanmal Diyanet, dini vakf ve dernekler ile yaplan protokoller sonlandrlmaldr.
Din Öretimi Genel Müdürlüü nün özerk yapsna son verilmelidir.
Anadolu liselerinde ikili eitimden kaynakl oluabilecek güvenlik, salk, beslenme gibi sorunlara yönelik MEB önlem ve çözümler üretmelidir. Güvenlik sorununun çözümü için ücretsiz servis bata olmak üzere acil admlar atlmaldr.
PROJE OKUL UYGULAMASI SONLANMALI
2019-2020 eitim öretim ylnda LGS snavna girecek 1 milyon 800 bin örencinin maduriyet yaamamas için gereken önlemler alnmaldr. MEB örencilerin taleplerini toplamal, okul gereksinimini belirlemeli ve bu gereksinimi karlayacak önlemleri Her örencinin istedii okulda eitim alma hakk vardr ilkesini gözeterek yaama geçirmelidir.
Proje okullar uygulamas sonlandrlmaldr.
Sözlemeli, ücretli, güvencesiz çalma biçimlerine; mülakat uygulamalarna son verilmelidir. Öretmen aç kadar atama acilen yaplmaldr.
Öretmenlerin statüsü, çalma koullar, haklar, ie alm ve istihdam biçimine kadar her konuda öretmenlerin söz ve karar hakk gözetilmelidir.
Hukuksuzca ihraç edilen arkadalarmz hl MEB çalandr. MEB eitim emekçilerine sahip çkmal, yaanlan maduriyetlere ilikin sorumluluunun gereini yerine getirmelidir.