çocuk ve Bilgi Güvenlii Dernei Bakan Prof. Dr. Betül Ulukol:
Wattpadteki sknt, buraya girilen içerii denetleyecek herhangi bir mekanizmann olmamasdr
Sansür olmasn diyoruz ama 10 yandaki bir çocuun erikinlerin okuyabilecei yazlarla kar karya kalmasn da istemiyoruz
Yeilay Danmanlk Merkezi Müdürü Melike imek:
Özellikle Wattpad gibi her türlü içerikle karlamann mümkün olduu mecralarn alkolmadde bamllnn yan sra kumar ve teknoloji bamll gibi davransal bamllklara zemin hazrlama riski var
Pedagoji Dernei Bakan Uzman Pedagog Mehmet Teber:
Bu noktada ebeveynlerin çok iyi internet okur yazar olmas ve çocuklarn internetin derin dünyasnda nerelerde gezdiini uzaktan gözlemlemesi gerekiyor
Dünya genelinde ücretsiz eriim salanabilen hikaye paylama platformlarndaki baz yazlarn, denetlenmemesi nedeniyle çocuklar ve gençler üzerinde olumsuz etkiler brakabilecei bildirildi.
Uzmanlar, herhangi bir ya snrlamas olmadan elektronik posta adresi ya da sosyal medya hesaplar üzerinden üye olunan uygulamalarn zararl etkileri konusunda ebeveynleri uyard.
çocuk ve Bilgi Güvenlii Dernei Bakan Prof. Dr. Betül Ulukol, sanal alemde içerik üretmenin çocuk ve gençler için önemli olduunu, sosyal medya ve internetin sadece elence amacyla kullanmamas gerektiini söyledi.
Ulukol, gençlerin tüketici olmak yerine üretim yapmasnn gerekliliine dikkati çekerek, bu yolla internet bamllnn da azaltlabileceini belirtti.
Milyonlarca insann kulland Wattpad benzeri hikaye paylam uygulamalardaki yaz ve hikayelerin birçounun çocuk ve gençler tarafndan okunmasndan bir saknca olmadn aktaran Ulukol, Wattpadteki sknt, buraya girilen içerii denetleyecek herhangi bir mekanizmann olmamasdr. Bu mekanizmay getirmeye kalktnzda siz bu sefer sansürcü oluyorsunuz. Bunu ister Türkiyede ister Suudi Arabistanda, ister çin, Amerika ya da baka ülkede yapn, bunun adna sansür deniyor. in aslna bakarsanz da sansürü kimse istemiyor. diye konutu.
Prof. Dr. Ulukol, çocuklar ve gençleri platformdaki zararl içeriklerden korumak için baz önlemler alnmas gerektiini, sistemin içinde denetim mekanizmas olmasnn sansür olarak ifade edilemeyeceini kaydetti.
çerik denetiminin ya gruplarna göre yaplmasnn önemine deinen Ulukol, öyle devam etti:
Sansür olmasn diyoruz ama 10 yandaki bir çocuun erikinlerin okuyabilecei yazlarla kar karya kalmasn da istemiyoruz. Erikin ve kendisiyle ilgili karar verici pozisyonda olan, akl bandaki bir insann istediini okuma ya da okumak istememe hakk vardr ama ya grubu küçük olunca, 18 ya alt, 15 ya alt gibi, bunlarn snrlarn koymak lazm. Bu uygulamalarda, yazlarn hangi ya grubuna hitap ettiini ve okunabileceini deerlendiren bir sistem olmas gerekir. Wattpad yöneticilerinin bunu kendisinin yapmas gerekir. Bu sansür deil, belirli deerlendirme kriterlerine göre, Bu içerikte çok fazla cinsellik var, çocuklar için sakncal diyebilir. Televizyon programlarnn bana, hangi ya grubuna hitap ettiini belirten semboller konulabilir.
Ulukol, kiisel blog ile Wattpaddeki yazlarn sahibinin ayn sorumlulukta olmadn, bu nedenle platform yöneticilerinin önlem almasn gerektiini vurgulad.
Baz gruplarn, çocuk ile gençleri yasa d ve toplumda kabul görmeyen yaam tarzlarna altrmak amacyla bu uygulamada yazlar yazabileceine dikkati çeken Ulukol, 18 yann altndaki çocuklarca yazld iddia edilen bir hikayeyi, kötü niyetli senaristler de yazm olabilir. Bu internet koullarnda bilinmeyebilir. dedi.
Ulukol, kötü niyetli kiilerin baz hikayeleri çocuk diliyle yazabileceini, yazarn beyanna çok da güvenilemeyeceini belirtti.
Uygulamada yazlarn altna deerlendirme butonunun konulmas gerektiini ifade eden Ulukol, böylelikle yazlarn niteliinin veya hedef kitlesinin snflandrlabileceini söyledi.
Ulukol, çocuk ve gençlerin vakit geçirdii siteleri, ebeveynlerin muhakkak takip etmesi gerektiini dile getirerek, aileleri bu konuda hassas olmaya çard.
Türkiyede zararl içeriklerin belirlenmesi ve zararl etkilerini en aza indirilmesi için siber ordularn kurulmas gerektiine dikkati çeken Ulukol, Daha da önemlisi, siz çocuunuzun herhangi bir dergiyi, kitab almasna izin vermiyorsanz, sanal alemde de çocuklarn girdii sitelere ve uygulamalara dikkat edeceksiniz. eklinde konutu.
çerikler ya grubuna göre belirlenmeli
Yeilay Danmanlk Merkezi Müdürü Klinik Psikolog Melike imek ise çocuklarn internette ve televizyonda maruz kalaca içeriklerin, bulunduu ya grubuna göre belirlenmesinin ruh sal açsndan oldukça önemli olduunu belirtti.
imek, Yeilayn tüm okullarda Türkiye Bamllkla Mücadele (TBM) program ile çocuklar her türlü bamllktan koruyacak bir program gelitirdiini ifade ederek, Özellikle Wattpad gibi her türlü içerikle karlamann mümkün olduu mecralarn alkolmadde bamllnn yan sra kumar ve teknoloji bamll gibi davransal bamllklara zemin hazrlama riski vardr. deerlendirmesini yapt.
Yeilayn söz konusu program ile çocuklarn bulunduu ya grubuna göre bilgilendirildiini dile getiren imek, Böylelikle uzmanlara ve ailelere bamllklar hakknda farkndalk kazandrlyor. Ayrca, Yeilay Danmanlk Merkezi Danma Hatt olan 4447975i arayan ve yaknnn teknoloji bamllndan muzdarip olan aileler için Yeilay Danmanlk Merkezlerinde psikoeitim grup çalmalar yaplyor. diye konutu.
çalmalarda ailelerin teknoloji kullanm konusunda bilgilendirilme ve bilinçlendirilmelerinin yan sra dier ailelerle bir araya gelerek problemleriyle ilgili paylamda bulunmalarnn hedeflendiini ifade eden imek, bu merkezlerde teknoloji bamll konusunda birebir destek almak isteyen kiilerin uygun yerlere yönlendirildiini kaydetti.
imek, bamllklarn birer aile hastal olduunu, ailelerin doru bilgilendirilmesinin kii yardm almak istememesi halinde bile sorunun çözülmesinde etkili olacan sözlerine ekledi.
Pedagoji Dernei Bakan Uzman Pedagog Mehmet Teber de Wattpad benzeri uygulamalarn, artlar ve eksileri ile deerlendirilmesinin uygun olacan söyledi.
Uygulamann gençleri okumaya yönlendirmesi açsndan önemli olduunu ancak burada cinsellik temal travmatik hikayelerin de yer aldna dikkati çekerek, öyle devam etti:
Burada cinsellik ve detaylar yandan önce gençlerin dünyasna abartl bir ekilde kodlanm oluyor. Üstelik kadnlarn toplumdaki konumu hakknda da yanl alg oluuyor. Tacize, tecavüze urayan kadn sanki toplumun normuymu gibi alglanyor. Sert kaba erkekler ise erkeklerin genel karakteri gibi alglanyor. Kendilerine rol model arayan gençler için burada kendilerine sunulan erkek ve kadn rolleri hiç salkl görünmüyor. Bu noktada ebeveynlerin çok iyi internet okur yazar olmas ve çocuklarn internetin derin dünyasnda nerelerde gezdiini uzaktan gözlemlemesi gerekiyor. Dier adm ise gençleri sosyal medyann doru kullanm konusunda bilgilendirmek. Yoksa iyi niyetle atlan admlar çkmaz yollara çkabiliyor.