Dijital gelimelerle günlük yaamn parças haline gelen, özellikle ilkokul ve ortaokul çandaki çocuklarn yaamlarn etkileyen siber zorbalk tehdidine kar ebeveynlerin de sanal dünyay yakndan takip etmesi gerektii bildirildi.
letiim teknolojileri araclyla bir kii ya da gruba zarar verme davran olarak tanmlanan siber zorbalk, sanal ortamda kullanclarn dier kiileri tehdit etmesi, aalamas, onlara cinsel içerikli mesajlar göndermesiyle gerçekleiyor. Bu durum, anlk mesajlama, e-posta, online oyunlar ya da internet forumlar üzerinden gerçekleebildii gibi sosyal medya sitelerindeki paylamlara yorum yaplmasyla da mümkün hale gelebiliyor.
- Sosyal medya, çocuklar disiplin komisyonlarndan daha çok korkutuyor
Biliim Teknolojileri Eitimcileri Dernei Yönetim Kurulu Bakan Burcu Ylmaz, siber zorbaln kabul görmek, sevilmek ve bir gruba ait olmak isteyen çocuklarda üzüntü, isyan, öfke, daha ileri boyutlarda da bunalm, depresyon, hatta intihar hissiyle mücadele etmeye neden olduunu ifade etti.
çocuklarn kyafetiyle ilgili yaplan kötü bir yorumdan, dinledii müzik grubunun aalanmasna kadar sanal ortamdaki tüm negatif davranlarn siber zorbalkla ilikilendirilebileceini belirten Ylmaz, öyle devam etti:
u an çocuklar için en büyük yaptrmn sosyal medya olmaya baladn görüyoruz. Yani sosyal medya, çocuklar disiplin komisyonlarndan daha çok korkutuyor. Disipline verilmekle tehdit edilmek çocuk için bir ey ifade etmiyor ama çocua Sosyal medyada senin hakknda öyle öyle paylamda bulunurum dendii an o kadar büyük bir yaptrma sahip ki. Böyle bir ortamda çocuklarn paylamlar ya da fotoraflar altna gelen kötü yorumlar onlar derinden etkileyebiliyor. çocuklar bizim kadar güçlü, mücadeleci deiller. Bu gibi durumlar onlarn dünyalarn altüst ediyor.
Siber zorbala maruz kalm çocuklarn bu durumla genelde tek bana mücadele etmeye çaltna dikkati çeken Ylmaz, Aileler, zorbala maruz kalm, eve yara bere içinde gelmi çocuun yaad skntlar tahmin edebilir ve hemen harekete geçebilir ancak yüzeysel bulgu gözlemleyemedikleri çocuklarnn siber zorbala maruz kaldn, benzer skntlar yaadn ve bu skntlarla tek balarna mücadele etmeye çaltklarn kestiremiyorlar. deerlendirmesinde bulundu.
Ylmaz, çocuklarn siber zorbalktan koruyabilmek için ebeveynlerin dijital teknolojileri daha fazla kullanmalar tavsiyesinde bulunarak unlar söyledi:
nternete hakim olmak ailelerin sorumluluu haline geldi. Yani dijital teknolojileri kullanmay en az çocuklar kadar bilmeleri gerekiyor. Veliler, en azndan düzgün 10 YouTube kanal, en faydal 10 uygulama hakknda bilgi sahibi olmak zorunda ya da çocuklarnn Facebook, Twitter veya Instagramda kimleri takip ettikleri, arkadalarnn kim olduu konusunda bilgi sahibi olmak zorundalar. Takip, yönlendirme ve sahip çkmadan bahsediyoruz. Anne babalar çocuklarna sahip çkmak zorunda ve bunun için de dijital teknolojileri daha fazla kullanmaya özen göstermeli.
- çocuklar sanal dünyann merkezinde yer alyor
Doç. Dr. Murat Krk da çocuklarn akll telefon, tablet ve bilgisayarlaryla dijital dünyann merkezinde bulduunu anlatt. Bu sebeple sanal dolandrclar ya da kötü niyetli kullanclarn çocuklara kolaylkla eriebildiini aktaran Krk, çocuklarn bilgilerinin ve fotoraflarnn izinsiz ekilde elde edilmesi, kullanlmas, çocuun bu yolla antajlara maruz braklmas ya da oyun kisvesi altnda çocuklarn dolandrlmas ve kötü niyetli insanlara alet edilmesi yaanan en büyük sorunlar arasnda yer alyor. dedi
Siber zorbalk kavramnn hangi hukuki fiillere karlk geldiinin bilinmediine iaret eden Krk, bu noktada hukuki bir karklk olduunu dile getirdi. Krk, Dorudan siber zorbalk ifadesi yer almasa da siber zorbal kapsayan olaylar için uygulanabilecek hükümlerin mevcudiyeti göze çarpyor ancak yasal düzenlemelerde mutlaka siber zorbalk tanmsal olarak açk bir ekilde belirtilmeli ve hangi hukuki fiillere karlk geldii açk bir ekilde ifade edilmeli. diye konutu.
- Ailelere eitimler verilebilir
Krk, anne babalarn dijital teknolojileri iyi kulland gerekçesiyle kontrolü çocuklara brakmamas gerektiini ve ebeveynlerin çocuklarn siber zorbalk tehlikesinden koruyabilmesinin iyi birer dijital okuryazar olmalaryla mümkün olabileceine dikkati çekerek çocuklarn dijital çan içine doduklar dorudur ancak bu gerekçeyle tüm yetkiyi onlara vermek doru deildir çünkü kontrolü çocua verdiinizde çocuk zamanla Nasl olsa anne ve babam bu konularda bilgi sahibi deil, ben de istediimi yaparm. duygusuna kaplyor ve siber korsanlar, sanal dolandrclarn maduru durumuna geliyor. dedi.
Ailelerin de dijital okuryazarlk dersleri almas gerektiini vurgulayan Krk, unlar kaydetti:
Bu konuda yerel bazl çalmalar yaplabilir. Özellikle belediyeler araclyla ebeveynlere verilecek dijital okur yazarlk eitimleri velilerin bilinçlenmesini salayacaktr. Milli Eitim Bakanlnn projesi olarak okullar araclyla nasl çocuklar eitim görüyorlarsa ailelere de bu ekilde eitimler verilebilir. Hem veliler, dijital dünyadaki zorluklar ve güvensiz ortam konusu hakknda bilgi sahibi olur hem de çocuklarna doru bir bilgi ak salam olurlar çünkü günümüzde çocuklar bu noktada ebeveynlerden çok çok daha sosyal medyay kullanyorlar. Bunun önüne geçilebilir.