Telefon, tablet ve televizyonun çocuun dil geliimi üzerinde çok önemli etkileri olduuna dikkat çeken uzmanlar, snrl kullanm konusunda uyaryor. Günlük kullanmn 45 dakika ile snrlandrlmas gerektiinin altn çizen uzmanlar, konuma sorunu yaayan çocuklarn 3 kat daha youn teknolojiye maruz kaldklarn vurguluyor. çocuun anne ve babasyla zaman geçirip oyun oynamas, dil geliimine önemli katklar salyor.
Dil ve Konuma Bozukluklar Uzman brahim Yaa, bilgisayar, tablet, cep telefonu ve televizyon gibi teknoloji kullanmnn geç konumaya sebep olduunu, dil geliiminde sorunlara ve konuma bozukluklarna yol açtn söyledi.
letiim sorunu yayorlar
Dil ve Konuma Bozukluklar Uzman brahim Yaa, geç konuma ve dil geliiminde sorun yaayan çocuklar deerlendirirken teknolojinin ailede kullanmn göz önünde bulundurduklarn belirterek, Bu çocuklar neden konumuyor, neden bu dönemde bu çok yaygn ya da bu sorun neden çok fazla karmza çkyor? Biz çocuklarn dil ve konuma becerilerini deerlendirirken unu soruyoruz; youn tablet ya da televizyon veya telefon maruziyeti var m? Youn miktarda bunlarla har neir oluyor mu, gün içerisinde ne kadar süre bunlara maruz kalyor? diye konutu.
Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhann Televizyon ucuz bakc sözünü hatrlatan brahim Yaa, Ucuz bakcya emanet edilmi çocuklar olarak adlandrlan, youn derecede tablet ve telefonla vakit geçiren çocuklarn karmza iletiim sorunlar yaayan bireyler olarak çkma ihtimali yükseliyor uyarsnda bulundu.
Konuma sorununda 3 kat fazla teknoloji kullanm
brahim Yaa, konuma sorunu yaayan çocuklarn 3 kat daha youn teknolojiye maruz kaldklarn kaydetti. Youn derecede tablet, telefon kullanan, Dil ve Konuma Terapisi Kliniine bavuran, konuma gecikmesi ya da konumayan 3-4 yalarndaki çocuklarn telefon ve tablet kullanm oranlar ile ilgili çalma yaptklarn ifade eden Yaa, 30 aileye çocuunuza günde ne kadar süreyle telefon ve tablet verdiniz, ekranda ne kadar zaman geçirdi? gibi sorular yönelttiimiz bir anket uyguladk. Bir de ayn ya döneminde olan, normal gelien çocuklara bir anket uyguladk. ki gruba baktmzda konuma gecikmesi nedeni ile bavuran ailelerin çocuklarnda dier gruba göre 3 kat daha youn telefon, tablet ve televizyon kullanm olduunu gördük dedi.
En salkl iletiim kanal konuma
Ailelerin fazla teknoloji kullanmnn zararl olaca konusunda çok fazla endie tamadklarn oysa teknoloji kullanmnda iletiimin oldukça snrl ilerlediini ifade eden brahim Yaa, unlar söyledi:
Aileler unu soruyor; Hocam orada bir konuma var bir oyunla etkileimi var. Neden iletiim geliimini etkilesin ki? Benim arkadalarmla bulunduum yemek ortamnda yaptmz sohbet çocuu nasl etkileyebilir? çocuk neden bu ortamda bulunsun? Onun yerine kendini onu eitici oyunu ile oynasn. Oradan belki bir eyler örenir.
Ben ailelere unu söylüyorum; iletiim: Kaynak, alc, mesaj ve bir kanal üzerinden ileyen bir sistem. Ben kaynam, karmzdaki alc. Konuma aracl ile bir mesaj yolluyorum. Kar taraf da bana bir geri dönü veriyor. Bu bir iletiim kanal ve salkl iletiim kanal. Tablette durum öyle geliiyor; çocuunuz iletiim kanal tablete dokunarak bir mesaj yolluyor dokunarak. Tablet ona bir geri bildirimde bulunuyor ama bu sözel bir geri bildirim deil. letiim tek tarafa dönüyor ve beynin salkl iletiim gelitirme paternini etkiliyor. Bu balamda çocuk, iletiim için konuma yerine belki iaretleri kullanyor ama konuma geliimi geri kalyor.
Anne gel diyeceine el iareti yapyor. Sonra ailelerden Bizim çocuk neden konumuyor? eklinde bavurular balyor. Yani teknoloji kullanm ile dil geliimi arasnda çok anlaml düzeyde bir iliki olduunu düünüyorum. Youn derecede tablet, telefon ve televizyon maruziyetinin çocuklarn dil ve konumalar geliimi açsndan ve bunlar da etkileyen zihinsel, bilisel geliimi açsndan ciddi anlamda kendi akranlarndan geri kalmasnda önemli bir faktör oluturduunu düünüyorum.
Günde 45 dakikayla snrl olmal
çocuklarn teknoloji kullanm konusunda ailelerin mutlaka snrlama getirmesi gerektiini ifade eden brahim Yaa, anne ve babalara önemli tavsiyelerde bulundu:
Günde maksimum 45 dakika bir oyun zaman olabilir ya da televizyonda, tablette zaman geçiriyor olabilir ama bu süre uzuyorsa yani 45 dakikann üzerine çklyorsa hem çocukla geçirilen kaliteli zamandan hem de çocuun iletiim geliimi açsndan üphelenilmesi gerekir. Burada ebeveynler de kendilerini sorgulamal. Tabii bu u anlama da gelmiyor; hiç vermeyelim uzak büyüsünler. Tabi ki teknoloji onlarn geliimine katk salayabilir ama bir ölçüde katk salayabilir. Bir ölçüyü geçtikten sonra artk ciddi anlamda zarar vermeye balyor.
Onlarla oyun oynayn!
Anne ve babalar çocuklarn sadece yemek yedirerek büyütemeyeceklerini, onlar doru saatte uyutarak gelitiremeyeceklerinin farkna varmal. çocukla beraber oyun oynamann iletiim ve dil geliimini destekleyeceini akllarndan çkarmallar. Oyun oynamak için evde evde uygun ortamlar oluturmalar çok önemli. Dilsel geliim açsndan anne ve baba çocukla doru bir ekilde ilgilenirse çocuun konuma geliiminde önemli bir destek olabilirler.