Yeilay 2. Genel Bakan Yardmcs Dr. Mehmet Dinç, yeni neslin akll telefon ve ekran bamllnn anne ve babasn sürekli televizyon banda görmesinden kaynaklandn, böylece çocuklarn hayatlarna Sabah ie gidilir, akam eve gelinir ve ekrannn bana geçilir. Yatana kadar ekran seyredilir anlaynn model olarak yerletiini bildirdi.
Dinç, teknoloji bamllnn son yllarda hzla yaygnlaan bamllk türlerinden biri olduunu söyledi.
Konunun davransal bamllk içinde ele alndn dile getiren Dinç, yeni kuan doduklar andan itibaren cep telefonu, televizyon, internet ve bilgisayar gibi elektronik eyalarla tantklarn belirtti.
Dr. Mehmet Dinç, bu kuan böyle bir çevrede hayat yaadn bildiklerine dikkati çekerek, Bizim üzerinde durmak istediimiz önemli bir ey var. Teknoloji dier bütün araç ve aletler gibi hayatmz kolaylatrmak için var, hayatmz daha güzel, dengeli ve mutlu yaamamz için var. Ancak teknolojik kullanm sorunlu bir ekilde gerçekleirse hayatmz daraltmaya, renksizletirmeye, zorlatrmaya balarsa, hayatn dier alanlarn ve ilerimizi ihmal etmemize sebep olursa oray dikkatli bir ekilde kontrol etmemiz gerekir. diye konutu.
Yakn zamanda teknolojinin hayatn daraltt, ilikilerini kötületirdii insanlarn arttn, bu amaçla Yeilay 4. Uluslararas Teknoloji Bamll Kongresi düzenlediklerini ifade eden Dinç, dünyann farkl ülkelerinden uzmanlarn bu tür problemlerin çözümü konusunda kamuoyuna bilgi verdiini bildirdi.
Dinç, aralk aynda Dünya Salk Örgütü ile beraber yaptklar üç gün süren toplantlara 35 ayr ülkeden uzmanlarn katldn, Ruh Sal Kriterleri kitabnda internet ve teknoloji bamllna hastalk demek için hangi kriterlerin söz konusu olmas gerektii üzerine baz çalmalar yaptklarn kaydetti.
- Teknoloji bamll diye bir problemimiz var
Dünya Salk Örgütü, teknoloji bamllnn basit bir problem olmadn gördü. diyen Dinç, öyle devam etti:
Bunun hastalk ad altna alnabilmesi ve tedavi sürecinin yaygnlatrlmas için neler yaplabilecei konusunda stanbulda bir toplant yaptk. Özellikle online oyun ile kumar konusunda tan kriterlerini gelitirmeyle ilgili çaltk. unu söylemek çok önemli: Teknoloji bamll diye bir problemimiz var ve bir bamllktr. Üzerinde srarla, dikkatli bir ekilde durulmas, bu konudaki ilginin, farkndalk ve uygulamalarn artmas gerekiyor. En ciddi olarak sorumluluk anne ve babada ama onlarn sorumluluu yetmez. çünkü çocuklarmz bir toplumda yayor, hepimiz bir toplumda yayoruz. Toplumsal yapnn teknolojiden bamsz olabilecek ekilde geniletilmesi lazm. O yüzden anne ve babaya destek olunmas lazm. Bu noktada büyük skntmz var. çünkü çocuklar teknoloji bamls oluyor. Hayatlar darald için kimi zaman buna mahkum oluyorlar. çünkü hareket etme imkanlar ve iliki kurma zeminleri bulamyorlar. Bu yüzden mutlaka toplumsal açdan teknoloji bamllnn önleme anlamnda düzenlemeler yapmak gerekiyor.
Dinç, Türkiye Yeilay Cemiyetinin 2012den bu yana yapt teknoloji baml çalmalarnn meyvesini vermeye baladn, Uyuturucu Bamll Üst Kurulunun artk Bamllk Üst Kurulu haline geldiini belirtti.
TBMMdeki Uyuturucu ve Dier Bamllklar Aratrma Komisyonuna internetle ilgili bir rapor hazrlayacan dile getiren Dinç, bu raporla beraber uzmanlarn görülerini de içine alan çalmalarn kamuoyunun dikkatine sunulacan aktard.
Dr. Mehmet Dinç, Yeilay Danmanlk Merkezine (YEDAM) teknoloji bamlyla ilgili ikayetlerin geldiini ancak bireylerin had safhaya ulamadan problemleri pek ciddiye almadn söyledi.
Problemlerin boanma, aldatma veya maddi kayplara sebep olduunda ailede konuulmaya balandna dikkati çeken Dinç, Yllardan bu yana kötü bir ekilde teknoloji kullanm söz konusu olmu. Hanmefendi kocasnn cinsellik sitelerine girdiini görünce boanmak için geliyor ama geli sebebini sorduunuzda çok ar teknoloji kullanmn gerekçe gösteriyor. Zaten olay patlam ve bitmi. Örnein liseli bir genç, ailesinden habersiz uzun zaman online kumar oynuyor. En sonunda anne ve babas 30-40 bin lira para kaybedince Bu çocuklarn ergenlik problemi var diye buraya getiriyor. Bir bakyorsunuz, bu çocuk online kumar bamls olmu. Anne ve babas da daha da para kaybedecek gibi gözüküyor. deerlendirmesini yapt.
- Aileler, çok ciddi zarar görmeden gelmiyor
Dinç, bamllkta farkndaln çok düük olduunun altn çizerek, unlar söyledi:
Bizim çocuk youn olarak teknolojik cihazlar kullanyor, bizim hanm internete çok bakyor, bizim bey akll telefondan kafasn kaldrmyor. diyorlar ama yardm arama davranna geçmeleri, problem baka bir hale dönümesinden ve içinden çklmaz noktalara gelmesinden sonra oluyor. Aile bireyleri çok ciddi zarar görmeden gelmiyorlar. Akll telefon bamllnn da tespiti çok zor oluyor. çünkü getirdikleri zaman problem baka bir eye dönümü oluyor. Kumar ya da cinsel bamlla, aldatmaya veya boanmaya dönümü oluyor. En son noktada, o da 100 kiiden 90unda böyle olmuyor, 10 kiide ancak oluyor. Bu ekilde bize geliyorlar. Sonucu görüyorlar ama o süreci görmüyorlar. Evlilik ilikisi giderek, ypranm, paylam azalm. liki bozulunca aldatma olmu ve boanlm. Halbuki bunu hazrlayan bir süreç var. O süreçte de akll telefonun ve teknolojinin yanl kullanlmas ana etkenlerden bir tanesi.
nsanlarn akll telefonun yanl kullanlmas sonucu ortaya çkan problemi daha çok gördüünü vurgulayan Dinç, Problemi patlatan temel sebep akll telefonlarn salksz ve yanl kullanlmas. Bu süreci görmek lazm. dedi.
Dinç, akll telefon ve bilgisayarlarn yaygnlamasyla günümüzde ekran bamll sorununun ortaya çktn belirtti.
Problemlerin çözümünün ileri safhalarnda çok zorlatn ve izinin bir ekilde ailede kaldn aktaran Dinç, u anda akll telefona bu kadar baml olmamzn en büyük sebeplerinden birisi de bu neslin anne ve babasn televizyon bamls olarak görmesinden kaynaklanyor. çocuk hayat kurgusunu, Sabah ie gidilir, akam eve gelinir ve ekrannn bana geçilir. Yatana kadar ekran seyredilir. olarak biliyor. Anne ve babasndan bunu görmü. Dolaysyla çocuk akam eve geldiinde Ben o ekrana yani televizyona bakmyorum ama öteki ekrana bakyorum. Maksat ekrana bakmak deil midir? Babam baka ekrana bakyordu. Artk teknoloji de geliti. Ben de imdi akll telefon ekranna bakyorum diye düünüyor. Hayat zengin ve farkl boyutlarda yaamay maalesef bir önceki kuak ihmal ettii için bu kuak onun ceremesini çekiyor. diye konutu.
Dinç, bu kuan yönünün televizyona dönük olmasnn olumsuz etkisinin gelecek kuaklarda görüleceine dikkati çekerek, Televizyon bamll, hayatn bunun etrafnda dönmesi, evin merkezinde herkesin yönünü ona çevirecek ekilde televizyonun yer almas bugünkü neslin akll telefon ve dier bamllklara ulamasna sebep oldu. dedi.
Bu problemlerin çözümü için artk ailelerin yetmeyeceini, kamunun da bir eyler yapmas gerektiini vurgulayan Dinç, insanlarn nefes alabilecekleri, rahat hareket edebilecekleri ve sosyalleebilecekleri mekanlarn eskiye göre kaybolduunu söyledi.
Dinç, komuluk ve mahalle kültürünün bitmesinin, nine ve dedelerin ailelerden uzak kalmasnn da bunda etkili olduunun altn çizerek, bu tür mekanlarn yeniden oluturulmamas halinde her semtte internet bamll tedavi merkezlerine ihtiyaç duyulabileceini sözlerine ekledi.