Gülçin çetin Akn, ilk ve ortaokul örencilerinin günde 1011 saat uyumalar gerektiini vurgulayarak salkl bir uyku düzeni oluturulmasnda ailelere yardmc olacak öneriler verdi.
Okul döneminde uyku düzeni nasl olmaldr?
Uzun bir tatil döneminin ardndan bu günlerde örenciler ve aileler okul düzenine adapte olmaya çalyorlar. Bu dönemde örenciler aslnda okula uyum salamak için öretmenlerine, arkadalarna, servislerine, ödevlerine derken pek çok farkl unsura hem almaya hem de bunlarla dengeli bir iliki düzeni kurmaya çalrlar. Evin düzeninin de çocuklarn okul hayatlarna yardmc olacak ekilde planlanmas onlar için büyük kolaylk olacaktr. Özellikle çalan anne babalar, çocuklarna duyduklar özlem ve karlkl olarak birlikte zaman geçirme istei ile uyku düzenini önemsemiyor ve ihtiyaç da duymuyor olabilirler. Ancak, çocuklarmzn salkl geliimi ve uzun vadede okul baarlar için bu düzenin zamannda oluturulmasna ihtiyaçlar olduu da göz ard edilmemeli.
çocuklarn beslenme ve uyku düzenlerinin okul baarlar üzerindeki etkisi tartlmaz. Uzmanlar iyi bir uykunun okul performans açsndan son derece önemli olduunu, okul baars düük çocuklarda uyku bozukluu olma olaslnn yüksek olduunu söylüyorlar. lkokul öncesi çocuklarn günde 1113 saat, ilk ve orta örenimdeki çocuklarn 10 11 saat uyumalar gerekir.
Aratrmalar, uykular yetersiz olan çocuklarn, okuma, yazma ve matematik problemleri çözme becerilerinin bozulduunu ve salkl uyuyanlara göre daha düük notlar aldn açkça gösteriyor. Bu nedenle çocuklarn sabah zinde uyanmalar okula istekli bir ekilde hazr olarak gitmeleri, okul motivasyonlar ve baarlar için son derece önemlidir. Evde uyku düzenini hala kurmayan aileler varsa harekete geçme zamanlar geldi.
Uykuya neden ihtiyaç duyarz?
Uyku, vücudumuzun deil, beynimizin dinlenmesi için arttr. Aslnda beyin uyku srasnda dinlenmez, dardan deil, vücuttan ve kendi içinden kaynaklanan verileri ileyerek uyankken olduu kadar çok çalr. nsann en verimli ekilde i görmesi için hazrlk yapar. Bunun için de, beyin; verileri ilemek, bellee kaydetmek, bilgileri ilikilendirmek, snflandrmak, gerektiinde kolay ve doru hatrlamak, doru çkarm yapmak için gerekli ilemlerin çounu uyku srasnda gerçekletirir.
Uyku öncesi kaçnlmas gerekenler nelerdir?
Genelde çocuklar gece yatmadan öne bilgisayar kullanyor. Hatta tablet bilgisayarla yataa giren çocuklar var. çalmalar gösteriyor ki bu tür aktiviteler hem uyku süresini ksaltp uykudan çalyor. Özellikle strateji oyunlar gibi sinir sistemini uyaran oyunlar uykuyu kaçryor ve uyku kalitesini bozuyor. Bu nedenle planlanan uyku saatinden yaklak 1 saat kadar önce bilgisayar oyunlarnn braklmas gerekiyor.
Ergenlik döneminde ise bilgisayara oyunlarnn yan sra özel telefon konumalar da gecenin geç saatlerine kadar sürebilir. Gençler, bazen 2ye, 3e kadar youn telefon trafii yaarlar. Bu konumalar sadece uyku saatinden çalmamakta, içeriklerinin anlam ve önemine bal olarak, uyuduktan sonra da uykunun kalitesini etkileyebilmektedir.
Uyku konusunda ailelerin tutumu nasl olmal?
Ebeveynlerin uyku saatleri konusunda tatlsert bir disiplin içinde olmalar, snrlar belirlemeleri ve ödünsüz uygulamalar gerekiyor. Ama bunu yaparken de çocuunuzla kavga edip çekimeden ona yardmc olmaya çaln. natlamak stres hormonlarnn salglanmasna ve çocuun uyarlmasna yol açarak uyumasna engel olur. Ceza vermek yerine, anlatarak, gerekirse birlikte vakit geçirerek yanndaki minderde, koltukta oturarak uykuya geçmesini kolaylatrn. Bu arada çocuun annesi ya da babas uykudan yana tavr alrken, geriye kalan tüm erikinlerin de ayn ekilde uyumlu davranmalar art.
Salkl Bir Uyku Düzeni Kurmak çin Neler Yapabilirsiniz?
* çocuklar her sabah ayn saatte uyandrarak biyolojik saati koullandrmak
* Yataa aç gitmemelerine dikkat etmek,
* Uykudan 11,5 saat önce lk süt içirmek
* Yatak odasnn sessiz, karanlk, yaklak 2324 derece scaklkta olmasn salamak
* En geç saat 22:00da uykuya geçilmesini salamak
* Uyku öncesi çocuklarn hareketliliini artrmamak ve birlikte daha sakin oyunlar oynamay seçmek
* Uykudan 11,5 saat önce du aldrmak
* Yatmadan önce youn bilgisayar oyunlar, aksiyon içerikli film ve izletilerden kaçnmak
* Kitap okumak.