Yükseköretim Kurulu (YÖK), yurt dndaki bir yükseköretim kurumundan alnan diplomalarn Türkiyedeki üniversitelerce verilen diplomalara e deerliinin tespit edilmesi kapsamnda yürütülen tanma ve denklik hizmetlerini, yeni düzenlemeler ve iyiletirmelerle sürdürüyor.
Bu kapsamda YÖK, bavuru sürecinin kolaylamas, bavurularn izlenebilirlii ve karar alma süreçlerinin hzl ilerlemesi için 2018de e-Denklik Sistemine geçerek, tanma ve denklik hizmetlerini dijital ortama tad.
Online denklik bavurular yeni sistemde e-Devlet üzerinden yaplmaya balanrken e-Devlet ifresi olmayan yabanclar için ayr bir portal oluturuldu.
e-Denklik sistemiyle diploma ve mezuniyet denklik bavuru süreçleri ile belgelerin sorgulanmas ve dorulanmasnn takibi kolaylarken, daha önce ücrete tabi olan Okul Tanma Belgesi de e-Devlet üzerinden ücretsiz alnmaya baland.
Yurt dnda çok farkl eitim sistemlerine sahip yükseköretim kurumlarndan alnan diplomalar deerlendiren YÖK, bu çerçevede Türkiyedeki okullardan mezun olanlarn haklar ile yükseköretim sistemi ve i gücü piyasasnn kalitesini korumak adna, denklik bavurularnda zorunlu kazanmlarn edinilip edinilmedii ile mezun olunan bölümün asgari kalite standartlarn tayp tamadn Seviye ve Yeterlilik Belirleme Sistemi (SYBS) ile detayl ekilde inceliyor.
Bu kapsamda, geçen yl denklik ilemleriyle ilgili 10 bin 158 bavuru karara baland. Bunlarn 4 bin 122si dorudan denklik verilmesi, 5 bin 270i SYBS üzerinden inceleme, 252si ise münferit özel kararlar eklinde olurken, 514 bavuru ise reddedildi.
Dorudan denklik verilen 4 bin 122 diplomann dalm ön lisansta 86, lisansta 2 bin 828, yüksek lisansta 1132 ve birleik eitim (lisans+yüksek lisans) derecelerinde 76 oldu.
Lisansta en fazla denklik belgesi 405 ile tp için verildi. Tp program dnda en fazla denklik belgesi, hukuk, iletme, mimarlk, iç mimarlk, psikoloji, ilahiyat, Arap dili ve edebiyat, di hekimlii ve inaat mühendislii alanlarnda düzenlendi.
Yüksek lisansta ise en fazla denklik belgesi, iletme, klinik psikoloji, makine mühendislii, uluslararas ilikiler, mimarlk, inaat mühendislii, ekonomi, Arap dili ve edebiyat, hukuk ve uluslararas ilikiler alanlarnda verildi.
321i lisans düzeyinde 514 bavuru reddedildi
Sahte belge, tannmayan okul ya da program, akademik teamüle ve mevzuata aykr yatay ve dikey geçi, eitim görülen ülkede kal süresinin az olmas ve eitimin niteliindeki yetersizlikler gibi nedenlerden 514 bavuru reddedildi.
Reddedilen bavurularn 179u ön lisans, 321i lisans, 11i yüksek lisans ve 3ü birleik eitim (lisans+yüksek lisans) düzeylerinde oldu. Bu kapsamda, Suriyedeki üniversitelerden 206, Azerbaycandan 61, Lübnandan 46, Makedonyadan 35, Ukraynadan 27, Rusya Federasyonundan 26, Krgzistandan 13, KKTCden 13, Birleik Krallktan 9, Bulgaristandan 9 ve dier ülkelerden alnan 69 diplomann denklik bavurusu reddedildi.
En fazla ret karar verilen alanlar hukuk, tp doktorluu, di hekimlii, hemirelik, bilgisayar mühendislii, inaat mühendislii ve ilahiyat oldu. Üniversitenin bulunduunu ülkede kalmadan diploma alnmas veya ylda üç be gün kalnarak diploma alnmas bavurularn reddedilme nedenlerinin banda yer ald.
YÖK yetkilileri, yurt dnda sadece Türkler için açld izlenimi verilen üniversitelerde, gidilen ülkenin dilini bilmeden ve sayl gün kalnarak alnan diplomalarn denklii için bavurularn son yllarda azaldn, bu durumun denetim konusunda önemli mesafe kat edildiini gösterdiini belirtti.
Denklik hizmetlerinde memnuniyet artt
Öte yandan, Yükseköretim Kurulu Bakanl Tanma ve Denklik Hizmetleri Dairesince, e-Denklik sistemine geçi sonucunda hz kazanan hizmetlerle ilgili 2019da bavuru yapan kiilere yönelik iki anket düzenlendi.
Bu kapsamda, tamamlanma süreçlerinden memnuniyet oran, 4 yl önce yaklak yüzde 50 iken 2019un Eylül ayndaki anket sonuçlarna göre, yüzde 79a çkt. Geri bildirimler dorultusunda yaplan iyiletirmeler sonras kasm aynda bir anket daha gerçekletirildi. Bu ankette ise memnuniyet orannn yüzde 89a yükseldii görüldü.
YÖK yetkilileri, bu sonuçlarn, tanma ve denklik ilemlerinin dijitallemesinin denklik süreçlerine olumlu etkisinin çok yüksek düzeyde olduunu gösterdiini, e-Denklik sistemiyle ilemlerin uzun sürmesi sorununun tamamyla çözüme kavuturulduunu ifade etti.
Sahte diplomaya kar tedbir amaçl dier ülke otoriteleriyle yazmalar yapldna dikkati çeken yetkililer, YÖKün elinde olmayan baz nedenler dnda, denklik ilemlerinin yükseköretimi gelimi pek çok ülkeden daha hzl sonuçlandrldn vurgulad.
YÖK yetkilileri, bütün verilerin elektronik ortamda arivlenmeye balandn, denklik süreçlerinin çok daha sistematik bir hale dönütürülerek, birçok Avrupa ülkesinden daha ileri düzeye getirildiini ifade etti.
Yeni YÖK olarak, bata e-Denklik olmak üzere atlan admlarn bata Milli Eitim Bakanl ile yurt içi ve yurt d birçok kurum için örnek tekil ettii vurguland.