Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) Haziran ayı başında yayımladığı Gıda Görünümü raporuna göre, 2020-2022 ortalamasıyla Türkiye en çok buğday üreten ülkelerden biri. Türkiyenin 2022 yılında üreteceği buğday miktarı ise 19 milyon ton olarak öngörülüyor. FAOnun verilerinin yanı sıra Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) da buğday üretiminin 2020 yılında 20,5 ton; 2021 yılında ise 17,6 ton olarak açıklamıştı.
YÜZDE 93 KAYIP
Uzmanlar, ekonomik kriz ve mazot, gübre gibi tarımda girdi maliyetlerindeki fahiş artışların, buğday üretimini bu yıl daha da düşeceğini belirtiyor. Buğday üretiminde önemli bir yere sahip olan Diyarbakırdaki durumu anlatan Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Şubesi Başkanı Samet Ucaman, kentin 5 milyon dekar tarımsal araziye sahip olduğunu ancak bu yıl 4 milyon dekar alanın ekildiğini kaydetti. Girdi maliyetlerinden kaynaklı birçok çiftçinin gübresiz ekim yaptığına dikkati çeken Ucaman, normalde bir dekarlık alanda 300 kilogram buğday alınırken, bunun yüzde 93 kayıpla 20 kilograma düştüğünü söyledi.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİN SONUCU
Krizin 20 yıllık AKP iktidarı dönemindeki tarımsal politikalarıyla ilişkili olduğunu belirten Ucaman, yanlış politika, uygulama yanı sıra kuraklık gibi iklimsel değişimlerin sonucu ciddi sorunlar ortaya çıktığını dile getirdi. Ucaman, Makro çapta kapitalist sistemin oluşturduğu tohum, gübre, ilaç şirketlerinin Türkiye üzerindeki politikaları, Dünya Ticaret Odası üzerinden Türkiyeye uyguladıkları politikaları da değişken olarak değerlendirmek gerekiyor. Türkiyede ise girdi maliyeti dediğimiz gübre, ilaç fiyatlarının yüksek orana ulaşmasına sebep verdi. Bununla birlikte ekonomik kriz de mevcut durumu katmerleştirdi dedi.
ÜRÜN çEŞİDİ SINIRLI
Kentte ekilebilen farklı ürünlerdeki değişme de değinen Ucaman, Arpa, buğday, mercimek, susam, ayçiçeği ile ilgili bir teşvik verilmiyor. Yani genel anlamda politikaların oluşturulmaması, ürün deseninde işbirliğinin oluşturulamaması gibi durumlar, çiftçiyi mecburi olarak birkaç ürüne yönlendiriyor. Diyarbakırda şu anda pamuk, mısır, buğday gibi 7 üründen fazla ürün ekilmiyor. Yine çiftçi, farklı ürünü yetiştirmekle ilgili bilinçlendirilmiyor diye konuştu.
VERİMDE CİDDİ DÜŞÜŞ
Verimdeki düşüşleri de karşılaştıran Ucaman, özellikle bu yıl Bismil Ovası, Terkan Ovası ile Silvan bölgelerinde arpa, buğday ve mercimekte yüzde 45 verim kaybının yaşandığını vurguladı. Ucaman, tarımdaki kayıp oranlarını şöyle özetledi: Türkiyede maksimum 16 milyon ton buğday üretiminin olacağını düşünüyoruz. Özellikle bizim tahıl ambarı olarak değerlendirdiğimiz Diyarbakır, Urfa, Adana, Konya Ovasında 16 milyon ton buğday üretimi olabilecek. Dolayısıyla Türkiye bu yıl yaklaşık 9 milyon ton buğdaya halen ihtiyaç duyacak. Rusya ve Ukraynadan yüzde 70ini aldığımız buğdayın bu yıl verilmeyeceğini düşünürsek; mevcut buğdayın fiyatının özellikle Ekim ayında ciddi bir yükselişe geçeceğini öngörüyoruz.