Emek ve Dayanma Günü adyla 2009da resmi tatil olan 1 Mays Türk- Ankarada, DSK ve KESK stanbulda, Memur-Sen Kütahyada, Hak- Erzurumda, Türkiye Kamu-Sen ise Eskiehirde kutlayacak
HABER MERKEZ
Milletleraras çi Kardelii Tekilatnn 1889daki Paris Kongresinde içilerin ortak bayram olarak kabul edilen 1 Mays, tüm dünyada olduu gibi Türkiyede de içiler ve emekçiler tarafndan cokuyla kutlanacak.
ABDnin Chicago kentinde içilerin 1 Mays 1886dan itibaren i gününün 8 saat olmas için balatt mücadele 1889da Milletleraras çi Kardelii Tekilatnn Paris Kongresinde içilerin ortak bayram olarak kabul edildi.
Amerikal içilerin, 8 saatlik i gününü kabul ettirmek için mücadelesi 1884te balad. Chicagoda, Trade-Unions (çi Birlii) Kongresi de 1 Mays 1886dan itibaren normal i gününün 8 saat olarak belirlenmesini kararlatrd. 1 Mays 1886da ABDnin büyük kentlerinde 5 binden fazla grev ilan edildi. Polisle grevciler arasnda çkan çatmalarda bir içi öldü, çok sayda içi yaraland. 3 gün süren gösteriler sonrasnda sendikaclardan 4ü idam, 4ü ar hapis cezasna çarptrld.
Milletleraras çi Kardelii Tekilatnn 1889 Paris Kongresinde (II. Enternasyonalin 1. kongresi), içilerin dayanmalar amacyla ylda bir günün içilerin ortak bayram ilan edilmesi benimsendi. Amerikal sendikaclarn önerisi üzerine o gün 1 Mays olarak belirlendi.
- Cumhuriyet tarihinde ilk kez 1923te resmi olarak kutland
Dünyada 1890l yllara uzanan çi Bayram, Osmanl Devleti snrlarnda ilk olarak 1911de Selanikteki tütün, pamuk ve liman içilerince kutlanrken stanbuldaki ilk kutlama 1912 ylnda gerçekleti.
Birinci Dünya Sava ve Kurtulu Sava nedeniyle ara verilen 1 Mays kutlamalar, uzun bir aradan sonra 1921de yapld. Türkiye Sosyalist Frkasnn (TSF) çars üzerine stanbul içileri maysn birinci pazar günü tatil yapt. TSF merkezindeki bayramlamadan sonra partinin Genel Bakan Hüseyin Hilmi Bey ve üç delege, sadrazam ziyaret etti.
Türkiye Cumhuriyetinin Sovyetler Birlii ile dostluk ilikileri çerçevesinde, Ankarada 1 Mays 1922de içi bayram kutland. Cumhuriyet tarihinde ilk kez 1 Mays 1923te resmi olarak içi bayram kutlamalar yapld.
Darbeler ve olaanüstü koullarla kimi zaman yasaklanan 1 Mays, DSKin 1976 ylnda Taksimde düzenledii programla geni kitlelerce kutland.
Bir yl sonra 1977de yine Taksim Meydannda yaplan 1 Mays kutlamalarnda, meydandakilerin üzerine ate açlmas nedeniyle 34 kii yaamn yitirdi.
- 28 yl sonra tekrar resmi tatil ilan edildi
Milli Güvenlik Konseyince 12 Eylül döneminde resmi tatil olmaktan çkarlan 1 Mays, 28 yl sonra Nisan 2009da Emek ve Dayanma Günü olarak resmi tatil ilan edildi.
Bu kararn ardndan 2 yl boyunca kutlamalar Türk-, Türkiye Kamu-Sen, DSK, Memur-Sen, Hak- ve KESKin yan sra sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerin katlmyla Taksimde ortak yapld.
Sonraki dönemde Taksim Meydannda kutlamalara izin verilmemesi nedeniyle baz içi ve memur konfederasyonlar kutlamalarn Anadoludaki ehirlere kaydrd.
DSK ve KESK ise bu yla kadar 1 Mays kutlamalarn Taksim Meydannda yapma konusunda srarc oldu. Önceki yllardan farkl olarak DSK ve KESKin bu yl Taksim Meydan yerine Bakrköyü tercih etmesiyle 1 Mays Taksim Meydan tartmalarnn gölgesinden kurtulmu oldu.
çinin ve emekçinin bayram 1 Mays Türk- Ankarada, DSK ve KESK stanbulda, Memur-Sen Kütahyada, Hak- Erzurumda, Türkiye Kamu-Sen ise Eskiehirde kutlayacak.