Türkiyedeki narenciye ihtiyacnn 3te birinin karland Adanadaki bahçelerde limonun kilosu 1.5 lira, mandalinann ise 50 kurutan satlrken nakliye, ambalajlama, depolama, arac masraflar ile satc karlar yüzünden ürünlerin fiyatlar tüketiciye ulancaya kadar 7 misline kadar katlanyor. Türk Mühendis Mimar Odalar Birliine (TMMOB) bal Ziraat Mühendisleri Odas (ZMO) Adana ube Bakan Semih Karademir, üretici ve tüketici arasndaki makasn daraltlmas için üreticilerin kooperatifleerek depolama, ambalajlama ve nakliye ilemlerini kendilerinin yaparak maliyeti azaltmalar gerektiini söyledi.
Türkiye statistik Kurumu verilerine göre Türkiyede bulunan 1 milyon 150 dönüm turunçgil alannn 410 bin dönümü Adanada yer alyor. Türkiyenin narenciye alanlarnn 3te 1inin bulunduu kent ayrca 1 milyar dolar civarndaki narenciye ihracatnn 400 milyon dolarn karlyor.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odas Adana ube Bakan Semih Karademir, nisan ayndaki don ve haziran ayndaki ar scaklar nedeniyle limon rekoltesinin yüzde 30 azaldn, bu nedenle fiyatlarn arttn kaydetti.
hracatta en önemli limon türü olan enterdonat türünün geçen yl kilosu 1 lirayken bu yl 2.2 liraya yükseldiini kaydeden Karademir, iç piyasada tüketilen mayer türü limonun ise dalndaki kilogram fiyat 1.5 lirayken marketlerde 5 liraya kadar yükseldiini ifade etti.
ÜRETCLER KTDAR YARDIMIYLA KOOPERATFLEMEL
Mandalinaya ilikin bilgiler de aktaran Karademir, dalnda kilosu 50 kuru eden mandalinann marketlerde 3.5 liraya satldn ve makasn bu kadar yüksek olmasnn üreticilerin örgütsüzlüünden kaynaklandn dile getirdi.
Üreticilerin mutlaka bir araya gelerek, yerel ve genel iktidarlar yardmyla kooperatiflemesi gerektiini vurgulayan Semih Karademir, Örgütsüzleme nedeniyle kaynaklanan maliyet art tüm ya sebze ve meyvelerdeki sorunumuzdur. Özellikle turunçgillerde ürünlerin hasat edildikten sonra souk hava depolarna alnmas, ambalajlanmas, birkaç kez yaplan nakliye giderleri, arac karlar en sonunda da market, manav karlar ürünlerin fiyatlarnn katlanmasna sebep oluyor diye konutu.
PAKETLEMEDE çLK ÖNEML BR MALYET KALEM
Bir paketleme tesisinin kalite kontrol mühendisi Dora çiftçikal ise hasat edilen ürünlerin kendilerine geldikten sonra sarartma ve paketleme ilemleri yaptklarna deinerek unlar dile getirdi:
Sarartma denilince insanlar sala zararl, korkulacak bir ey zannediyor ama biz bunu doal stma ve serinletme yoluyla yapyoruz. Zaten doada etilen, karbondioksit, oksijenimiz var. 1 aylk süreci yalandrarak 4-5 güne indirgiyoruz. nsan salna herhangi bir zarar yok. Daha sonra meyveler ykanyor, mumlanyor. Bantlarla içilerimizin önüne geliyor, limonlar fileleniyor, mandalinalar ise kutulara diziliyor. Burada içilik de önemli bir maliyet kalemi. Ham maddeler ise dünya piyasas hareketlenince maliyeti artryor. En sonunda da nakliye masraflar eklenince ürünler tüketiciye fiyatlar katlanm olarak ulayor.