Restoranlarda, lokantalarda veya kafelerde yemek yedikten sonra bahi brakma adeti, giderek yok oluyor. Restoran sahipleri ve garsonlar ise bu durumdan mustarip olsalar da, günümüz artlarnda her eyin pahallamasnn ve müterilerin nakit yerine kredi kart ya da yemek kartlaryla ödeme yapmasnn buna neden olduunu ifade ediyor. Baz iletmelerin ise, hesaba yanstt kuver ücretini gören müteriler, bahi brakmaktan kaçyor.
çOU MSAFR BAH VERMEDEN GDYOR
Eminönünde bulunan bir restorann müdürü Ulu Küntay, Piyasada fiyatlarn yükselmesi ile beraber insanlar nakit para tamyorlar. Bunun içinde genelde kredi kart veya para kart ile ödeme yapyorlar. Böyle bir durum olduu vakit nasl olsa hesab ödedim diye çou misafir bahi vermeden gidiyor. Tabii bu ister istemez bahi kültürünü biraz düürdü. Veya kartla ödeme yapp çocuklara bir miktar servis ücreti yazdryor. Onlar da zaten vergilendiriyoruz. Durum böyle olunca da ellerine geçen para biraz daha dümü oluyor. Tabii bundan da çalan personel biraz üzülüyor. Kredi kartna servis ücreti yazdrlnca ister istemez yüzde 40 vergilendirmeye gidiyor. Yani diyelim, bin liralk bir hesapta yüz liralk servis ücreti eklediimiz vakit, çocuklarn bordrosuna yansyan 60 lira. Gerisi ister istemez vergi ve SSK primine gidiyor. Bu sefer çocuklarn eline geçen para düüyor dedi.
BAH MKTARINI MSAFRLERMZN TAKDRNE BIRAKIYORUZ
Kuver ücretinin servis ücreti olarak alglandn anc ak bunun yemek öncesinde masaya gelen attrmalklar, su ve ekmek için aldn anlatan Küntay, unlar söyledi:
Bizim kuverden kastettiimiz olay, masaya verdiimiz su, ekmek, önden attrmalk, yeillik diye tabir ettiimiz söü taba. Bunun parasal deerinin karl kuver. Yoksa normalde ekmek, su yazdmz vakit daha da yükselecek belki fiyat ama biz genel bir ortalama alp, hem gelen misafirlerimiz madur olmasn hem iletme madur olmasn diye böyle bir ortalama kuver ücreti ile devam ediyoruz. Ki bu artk çok yerlemi bir sistem oldu. Ama baz iletmeler de servis ücretini hesaba ekliyorlar. O da o iletmenin kendi yasal hakk. ster öyle bir yol izler ister baka. Bunu da çok yadrgamamak lazm ama bizim iletmemizde servis ücreti eklenmiyor. Onu misafirimizin takdirine brakyoruz. Garsonlara ne verirlerse onunla yetiniyorlar. Özellikle Arap müterilerimiz o konuda çok itiraz ediyorlar. Biz de onlara iin esprisini anlatyoruz bunun karl bu diye. Ama yerli misafirlerimizde de öyle bir alglama olabilir. çünkü fiyatlar yüksek olduu için Bir de kuver mi ödeyeceiz? diyenlerle karlayoruz. Ama yapacak bir ey yok, bu da bir iletme gideri ve karln da verdiimize inandmz için çok da problem etmiyoruz
YEMEK KARTLARI BAH KÜLTÜRÜNÜ YOK EDYOR
15 senedir bir lokantada garsonluk yapan Nihat Az, Ben 22 senedir lokanta sektöründeyim, 15 senedir de garsonluk yapyorum. Eskiden bahi olay çok vard, yemek kartlar da çknca millet cebinde para tamyor, Kart veriyor. Tabii bu da bize bahi konusunda yansyor. Brakan da var, brakmayan da var ama eskiye göre çok düük. imdi adam yeri geliyor 59 lira gelen hesap için 60 lira veriyor, bir liray götürüyoruz mendilini, kolonyasn, her eyini veriyoruz ama o brakt bir liray bile alyor dedi.
25 senedir gda sektöründe olduunu ifade eden Hüseyin Baaran ise, Veriyorlar bahi ama eskiye göre az. u an yaam artlar da onu gerektiriyor. Kart veriyorlar, 70 lira geldiyse 75 lira çekin diyorlar. Eskiden garsonlarmza 15-20 lira bahi braklrd. Bundan ikayetçiyiz yani eklinde konutu.
ÖDEMELER AIR GELYOR
Gittii restoranda kuver ücreti de olsa bahi braktn söyleyen Nesrin Özer, Bazen nakit de veriyoruz ama daha çok kart kullanyorsunuz. Eskiden hakikaten herkes mutlaka bahi verirdi ama imdi o kadar ar geliyor ki ödemeler. Bizim için geçerli deil ama gerçekten zor yani, çou insan vermez. Kuver ücreti olsa da bahi veririz. O kii sizin için çalyor, rahat ettiriyor. Sonuçta onu hakkediyor. Vermek lazm ifadelerini kulland.
Gittii restoranlarda daha çok para üstünü almayp bahi olarak braktn dile getiren Cemil Yusufolu ise, Kuver ücreti klas restoranlarda uygulanyor benim bildiim. Ama sradan ikinci, üçüncü snf yerlere gittiimizde, bozuklar brakyoruz. Kredi kartna gelince, kredi kartndan ödeme yapanlar isterlerse yine 3-5 lira atyorlar. Kültür aslnda yok olmuyor. Genelde para üstünü brakmak eklinde oluyor, herkes gibi ben de öyle yapyorum. Mesela çay 1,5 lira, 2 lira veriyorum, 50 kuruu beklemek ayp geliyor bana diye konutu.