Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanlnn buday alm fiyatn ton bana 940 lira olarak belirlemesinin kendilerinin madur ettiini söyleyen çiftçiler, fiyatlarn yükseltilmesini umduklarn belirttiler.
Diyarbakrn Sur ilçesinde bulunan buday pazarnda da sessizlik hkim. Tonlarca ürün yerde bekletilirken çiftçiler, maduriyetlerinin giderilmesini istiyor.
Buday pazar esnafndan Mahsum Kaya, devletin duruma müdahale etmemesi halinde çiftçinin tefecilerin eline düeceini ifade etti.
Kaya, devletin çiftçiye desteini artrmas gerektiini söyleyerek, Biz burada esnafz. Maalesef, görüyorsunuz burada ku uçmuyor. Gelen buday hepsi yerde. çiftçi mal satmyor. Satt zaman esnaf mal öldürüyor. O da esnafn elinde olmayan bir durumdur. Toprak Mahsulleri Ofisi mal bizden ald zaman ucuza alyor. 10 kamyon gönderiyoruz ya bir kamyon alma giriyor ya da 2 kamyon. Öyle olduu zaman her bir kamyonda bir buçuk lira alta giriyoruz. Budaylar u an ambarlarda duruyor. u an bir hesap yaparsak en az 400 bin liraya kadar borç altndayz, zararlarmz var. Mazot olmu 4 lira 50 kuru, gübre olmu bir lira 50 kuru. dedi.
çiftçilerimize destek verilmezse Türkiyenin vay haline
çiftçinin zor bir süreçten geçtiini söyleyen Kaya, Biz buradan devletimize sesleniyoruz; lütfen bu ie el atn. Bizleri, çiftçileri kalkndrn. çünkü Türkiyenin en güzel üretimi çiftçilik üzerinedir. çiftçilerimize de destek verilmezse Türkiyenin vay haline, vay geleceine. Budaylar hepsi yerde, esnaf ise oturmu kara kara düünüyor. çiftçi de geliyor esnafn eline düüyor, kimse ondan mal almyor. Mal da aldklar zaman mecburen ofis almad için çok az bir fiyatla alyorlar. çiftçi bankann borcu altndadr. ifadelerini kulland.
Buday pazarnn bir baka esnaf Musa Kaya da bu sene amonyum nitratl gübrenin yasaklanmas nedeniyle budayda proteinin az olduunu ve TMOnun buday almadn söyledi.
çiftçinin umudunun fiyat artrlmas olduuna vurgu yapan Kaya, bekletilen budayn ya yem olacan ya da çöpe gideceini belirtti.
Buday alm fiyatnn düük olmasnn büyük bir sorun olduunu ifade eden Kaya, Buday alm fiyat geçen sene tonu 920 lira iken, bu sene 940 lira oldu. Ayrca bu sene üre gübreden dolay budayda protein yok, böyle olunca da buday ofis almyor. Ofisin günlük buday alm kotas en az 3 bin tondur. u anda ise ald buday 500 tondur. u anda çiftçi borç içinde yüzüyor ama devlet tarafndan kprdama yok. Ondan dolay u anda çiftçi de budayn ambara atm. Daha dorusu çöpe atm. eklinde konutu.
Hepimiz zarar içinde bouuyoruz
Kaya sözlerine öyle devam etti: Belki bir umut bir fiyat artm olur. u anda buday ambarlarmzda hepsi stok halinde ve elimizde kalm. Bu buday Antep ya da Mersinde tanmadmz firmalara vereceiz, orada da paramz kalacak. Orada paramz kalacana en azndan burada elimizde kalsn, ambarda yatsn. u anda hepimiz zarar içinde bouuyoruz. Buradaki esnafn imdi çalmas gerekirken, u anda burada bir ku dahi uçmuyor. Herkes yazhanesine çekilmi ve oturuyor öyle. Bo bo bekliyorlar. çiftçi u anda çok madur durumda. Esnaf ta ayn ekilde madur durumda. Bu maduriyetin bir an önce giderilmesini bekliyoruz. Fiyat verilmi ama geçen seneye göre çok az düük verilmi. çünkü budayda protein yok. Ofise malmz götürüyoruz. Buradan kamyona yüklüyoruz. Götürüyoruz oraya orada ofis almaynca mecburen geri getiriyoruz. Burada 100 lira ekstra buday aa veriyoruz. Böyle olunca da buday mecburen ambarlara boaltyoruz. u anda bankalarda herkesin borcu var, borçlarn da veremiyorlar.
Maduriyetlerinin giderilmesini bekliyoruz
Söz konusu durumun ülke ekonomisini de etkileyebileceini söyleyen Kaya, çünkü buday Güneydou Anadolu Bölgesi üzerine kurulu. çiftçi, devlete vergi vermek zorunda. Araziyi suluyor, elektrik parasn veriyor, su parasn veriyor. u anda herkes borç altnda. Ofisin buday almama sebebi proteinin olmamasndan kaynaklanyor. Protein yoksa o zaman bu buday nereye atalm. Protein yoksa ofisin verdii fiyat 650-700 lira. 650 750 lira zaten çiftçinin masrafn kurtarmyor ki. Yetkililerden tek isteimiz bir an önce çiftçilere destek olsun. Bu maduriyetlerinin giderilmesini bekliyoruz. diye konutu.
çiftçi emeinin karln alamyor
çiftçi Emin Ylmaz da hasat ettii budayn satamadn söyledi. 600 ton budaynn ambarda beklediini ifade eden Ylmaz, Budaymz geçen sene bu fiyattan daha fazla yüksek satyorduk. Bu sene devlet iyi bir fiyat vermedi. Biz çiftçiler budaymz esnafa getiriyoruz, esnaf alamyor. Esnaf buday alrsa zarar eder. çiftçi emeinin karln alamyor. çiftçi borcunu, mazot parasn veremiyor. 20 gün sonra kooperatif borcu ödeme zaman geliyor, ödeyecek paramz yok. Biz madur olmuuz ne yapacamz bilmiyoruz. Devletten bize bir yol göstermesini istiyoruz. 600 ton budaym var köyde bekletiyorum. Bu buday satmam lazm ki borcumu vereyim, gübre ve mazot alp ekim yapaym. eklinde konutu.