Hazine ve Maliye Bakan Lütfi Elvan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda bakanlnn 2022 yl bütçe sunumunu yapt. Bakan Elvan, 2021 ylnda büyümenin dengeli bir görünüm ile yüzde 9un üzerinde gerçeklemesinin beklendiini söyleyerek, Bu büyümenin en az yüzde 65inin yatrmlar ve net d taleple desteklenmesini öngörüyoruz. Yüksek büyüme oranlar gerçekletiinde, görevimizi tamamladmz düünmüyoruz. Uyguladmz politikalarda büyümenin; dengeli, sürdürülebilir, istihdam-dostu ve gelir dalm adaletini tesis edici nitelikte olmas, bizim için büyümenin seviyesinden çok daha önemli. 2021 yl Ocak-Eylül döneminde 2,2 milyon istihdam art ile salgn öncesi dönemin de üzerine çktk. Kadn ve genç istihdamnn artrlmas bata olmak üzere, istihdam piyasamzdaki mevcut yapsal sorunlarn farkndayz diye konutu.
KURUN DEER DE PYASADA BELRLENR
Bakan Elvan, döviz kuruna ilikin son dönemde yaplan yanl yorumlara deinmek istediini belirterek, Hükumetimizin ihracat desteklemek amacyla, yüksek döviz kuru hedeflediine yönelik yorumlar doru deil. Türkiye dalgal kur rejimi uygulamaktadr, kurun deeri de piyasada belirlenir. Bir ülkedeki rekabet art üretkenlik artndan, inovatif kabiliyetlerden ve teknolojiyi kullanma becerisinden gelir. thalatmz, artan ithalat fiyatlar ve ekonomik canlanmann etkisiyle 2021 yl Ekim ay itibaryla yllk 259 milyar dolar oldu. Altn ithalatna yönelik hayata geçirdiimiz önlemler, etkisini kayda deer ekilde ortaya koydu. Böylece d ticaret dengesi, güçlü ihracat performans ve altn ithalatndaki gerileme ile iyileme kaydetti. 2021 ylln geçmi dönem eilimlerinin aksine yüksek büyüme ve düük cari açk ile kapatacaz. Cari ilemler dengesini orta ve uzun vadede kalc olarak iyiletirme çabas içindeyiz ifadelerini kulland.
ENFLASYONLA MÜCADELEDE BÜTÜNCÜL YAKLAIMA SAHBZ
Bakan Elvan, yüksek enflasyonun sadece Türkiyede deil dünya genelinde önemli bir sorun olmaya baladn kaydederek öyle konutu:
Ülkemizdeki enflasyon dinamiklerine baktmzda; küresel gelimeler, birikimli döviz kuru etkileri, artan gda fiyatlar ve fiyatlama davranlarndaki bozulmann etkili olduunu görüyoruz. Enflasyonla mücadelede, 2020nin son çeyreinden itibaren para ve maliye politikalarnda kritik admlar attk. Son 2 aydr, küresel gelimelerin de etkisiyle, finansal piyasalarda dalgalanmalar yaand. Piyasa faizlerinde, varlk fiyatlarnda, döviz kurunda ve beklentilerde yaanan hareketliliin farkndayz. Tüm bu unsurlar, entegre bir ekilde enflasyon görünümünü ekillendiriyor, dolaysyla, burada, hiçbir ilgili dinamiin göz ard edilemeyecei kanaatindeyim. Küresel konjonktür ve yurt içi enflasyonun seyri temkinli olmay gerektiriyor. Enflasyonla mücadele konusunda bütüncül bir yaklama sahibiz. Bu amaçla; maliye politikalarn, arz yönlü politikalar ve makro ihtiyati düzenlemeleri kararllkla devreye alyoruz. Türkiye ekonomisi d oklara kar dayankl ve salam bir finansal sisteme sahiptir. Yakn dönem gelimeler gösterdi ki en kötü stres senaryolarnda bile yer almayan oklar yaadk ve ekonomimiz, finansal sektörümüz bunlara kar dirençli durdu.
FAZLERN YÜZDE 75N BZ KARILAYACAIZ
Bakan Elvan, esnafa bakanlk destekli kredi verildiini bildirerek, Esnafmzn 2021den önce kulland hazine destekli kredilerin faizlerinin ortalama yüzde 75ini yl sonuna kadar biz karlayacaz. Bu kapsamda imdiye kadar esnaf ve sanatkarmza bütçeden 3,7 milyar TL faiz destei saladk, bu tutarn yl sonunda 6,3 milyar TLye ulamasn bekliyoruz. Salgn sürecinin bandan itibaren hazine faiz destekli esnaf ve sanatkar kredileri 3 defa, tarmsal üretici kredileri ise 1 defa ertelendi. Böylece toplamda 1,6 milyon esnaf ve sanatkarn 13,6 milyar TLlik, 97 bin üreticinin ise 4,5 milyar TLlik kredisi ertelenmi oldu dedi.
MAL DSPLNDEK KARARLI DURUUMUZU KORUDUK
Bakan Elvan, 2021 ylnn ilk 9 aynda bütçe gelirlerinin geçen yln ayn dönemine göre yaklak yüzde 36 artarak 990,6 milyar TL olduunu bildirerek, Vergi gelirleri tahsilat ise yaklak yüzde 40 artarak 808,4 milyar TL olarak gerçekleti. Bütçe harcamalarndaki zaruri arta ve vazgeçtiimiz vergi gelirlerine ramen, mali disiplindeki kararl duruumuzu koruduk. 2021 yl bütçemizde yüzde 4,3lük bir bütçe aç öngörmütük. Bu yl yüzde 3,5in altnda bir bütçe açyla kapatacaz. Böylece Türkiye, dünyada bütçe açklarnn çift haneleri, borçluluk seviyelerinin ise üçlü haneleri gördüü bir ortamda salam ve ihtiyatl kamu maliyesi politikalaryla pozitif ayrmaya devam edecek. Türkiye ekonomisinin en güçlü çapas kamu maliyesidir. Bütçemizi, ekonomiye ve ihtiyaç sahibi sosyal kesimlere destek vermek için 20 yldr esnek bir yaklamla yönetiyoruz. Bunu yaparken de mali disiplin iarmzdan asla vazgeçmedik, vazgeçmeyeceiz diye konutu.
VERGDE DJTAL DENETM MODELN HAYATA GEçRYORUZ
Bakan Elvan, vergi incelemelerinde elektronik denetimin güçlendirildiini bildirerek öyle konutu:
Bu yln ilk 10 aynda vatandalarmzn elektronik ortamda verdii 9,5 milyon dilekçenin ilemlerini sonuçlandrdk, yaklak 98 milyon beyanname ve bildirimi elektronik ortamda aldk. Nihai amacmz vergi dairesi hizmetlerinin tamamnn elektronik ortamda sunulduu bir dijital vergi dairesi oluturmak. Mükelleflerin vergi uygulamalarna ilikin sorularn elektronik ortamda cevaplayacak Dijital Vergi Asistan Projesini de hayata geçireceiz. Kayt d ekonomi ile mücadeleye destek oluyoruz. Vergi inceleme süreçlerinde daha effaf ve öngörülebilir bir yap oluturmak amacyla çalmalarmz hzlandrdk. Bu kapsamda, elektronik defter ve belge kullanmn yaygnlatrarak, dijital denetim modelini uygulamaya geçiriyor ve inceleme süresini ksaltyoruz.
2022DE 498 MLYAR TL BORçLANMA PLANLIYORUZ
Bakan Elvan, hazine garantili d borç stokunun 2021 yl Haziran ay itibaryla 15 milyar dolar olarak gerçekletiini anmsatarak, Bu kredilerden üstlenim oran ise yüzde 1in altndadr. Önümüzdeki dönemde de belirlenen limitlerle hazine garantilerinden ve borç üstlenim taahhütlerinden kaynaklanabilecek riskleri kontrol altnda tutmaya devam edeceiz. Borç stokunun yapsn iyiletirmek için yurt içi borçlanmada döviz cinsi senetlerin payn azalttk. 2021 ylnda yurt içinde gerçekletirilen döviz cinsi ödemelerin yaklak yars kadar döviz cinsi borçlanma gerçekletirdik. Piyasa koullarna bal olmakla birlikte, önümüzdeki yl yurt içinde döviz cinsi borçlanma yapmay planlamyoruz. Bütçe açmzdaki düüe bal olarak borçlanma miktarmz yllk finansman programna göre önemli ölçüde azalttk, nakit rezervimizi güçlü tutmay baardk. Bu kapsamda, 2021 yl için 619 milyar TL olarak öngördüümüz borçlanmamz bu tutarn 155 milyar TL daha altnda, 464 milyar TL ile kapatmay öngörüyoruz. 2022 ylnda ise toplam 498 milyar TL borçlanma yapmay planlyoruz dedi.