Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoann dünkü açklamasnda yaknda açacaz dedii Ilsu Baraj, sadece ekonomik ve teknolojik özellikleriyle deil, terörle mücadele ve Türkiyenin tam bamszl açsndan da devrim niteliinde projelerden biri olarak tarihe geçti. DSnin ina ettii baraj, ön yüzü beton kapl kaya dolgu barajlar kategorisinde gövde hacmi bakmndan dünyann en büyük baraj ayn zamanda.
Ilsu Baraj ilk kez planlandnda, tarih 50li yllar gösteriyordu. 1982ye gelindiinde, proje GAP kapsamna alnd. 90l yllara gelindiine, Ilsu Barajnn sular altnda kalaca için bata Hasankeyf olmak üzere bölgeye turist turlar düzenlenmeye baland. Ancak, proje bir türlü bitirilemedi. Türkiyenin dier mega projelerinde olduu gibi, Ilsuda da hem iç hem de d unsurlar engel olarak devreye girdi. Ilsu Baraj, u anda 540 tane olsa da hidroelektrik santrallerinin üretti toplam enerjinin yüzde 5ini tek bana karlayacak. Enerji ve tarmda, Türkiyeye yllk 1.5 milyar lira katk salayacak. Hem enerji de Türkiyenin da bamlln azaltacak, hem de bölgede sulu tarmda ve ihracatta çr açacak. Ilsu Baraj gölü ise Batman, Mardin, rnak, Siirt ve Diyarbakrdaki 200 noktay sular altnda brakacak.
ÖNCE PKK ENGELLED
Proje daha ortada terör örgütü PKK yokken 50li yllarda tasarlanmt ancak sular altnda kalan bölgelerin Irak ve Suriyeden Tunceliye kadar uzanan dalk alanda saklanmaya ve terör eylemleri yapmaya çalan terör örgütü PKKnn geçi güzergah olmas açsndan da önemliydi. Bu nedenle, Ilsu Baraj antiyesi terör örgütü PKKnn defalarca hedefi oldu. Can güvenlii nedeniyle, içiler defalarca i brakt.
AKADEMSYENLER KAMPANYA DÜZENLED
Ilsu Barajnn engellenmesine yönelik terör eylemlerinin arkasndan, akademisyen eylemleri balad. Farkl tarihlerde farkl üniversitelere ait binlerce akademisyen, imza kampanyas düzenleyerek Barajn derhal durdurulmasn talep etti. Gerekçe, bölgedeki kültürel mirasn barajdan etkilenecek olmasyd.
ALMANYA, 180 GÜNDE 153 KRITER DED.
Ilsu Barajnn 90l yllarda yapmna balanrken, 1 milyar avroluk maliyetinin tamamnn yurtd kredi ile karlanmas öngörüldü. Terör ve engelleme kampanyalar engelli aldktan sonra Ak Parti hükümeti döneminde yeniden yapm hz kazanan projede bu defa d unsur engeli devreye girdi. Alman, Avusturya ve sveçli bankalardan oluan kredi kurulular ve bu kurulularn bal olduu ülkelerdeki bakanlar, Ilsu barajnn yaratt ekonomik ve kültürel etkilere dair 153 kriter getirdi ve bunlarn 180 gün içerisinde telafi edilmemesi halinde kredinin durdurulacan açklad.
BT, TARH ESERLER BEKLYOR
Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoann Babakanl döneminde Ilsuda geri adm söz konusu deil açklamasnn ardndan, projenin finansman tamamen yerli kaynaklarla saland. Bir ksm GAP projesi kapsamna ayrlan kaynaktan bir ksm yerli banka kredileriyle yapmna balanan Ilsu Barajnn bugün yüzde 96 . gerçeklemesi tamamland. Yüzde 4lük ksm ise sular altnda kalacak kültürel eserlerin kurtarlmasna yönelik çalmalarn bitmesini bekliyor.
YERL KAYNAKLA 7 MLYAR TLYE MAL OLDU
DS yetkililerinin stara verdii bilgiye göre Ilsu Baraj Dolgu hacmi bakmndan Türkiyenin 2. büyük, Kurulu güç bakmndan Türkiyenin 4. büyük baraj. Mardin ve rnak il snrlar arasnda, Dicle Nehri üzerindeki en büyük barajdr. Baraj; temelden 135 metre yüksekliktedir. Kurulu gücü 1.200 MW, yllk enerji üretimi ise 4 milyar 120 milyon kWhtir. Sadece enerji üretiminden yllk 1,3 milyar TL ülke ekonomisine katk salayacak. Projenin biti maliyetinin 7 milyar TL olmas bekleniyor.
TARH ESERLER, YÜRÜTÜLEREK TAINDI
Ilsu Baraj gölü altnda kalacak yerleim yerleri ve kültür miraslar için de hummal bir çalma sürüyor. Tarihi ve kültür varlklarnn korunmas için 350 milyon TL, yeniden yerleim çalmalar için ise 2 milyar 750 Milyon TL ödenek harcand. Er Rzk Camii, Süleyman Han Camiinin mimari unsurlar, Koç Camiinin mimari unsurlar, Kzlar Camii, Orta Kap, Artuklu Hamam, mam Abdullah Zaviyesinin yan sra Hasankeyfte Bulunan Ant Eserlerin Tamasna dair SMPT araçlarnn kullanlaca iki farkl yöntem öngörüldü. 540 yllk ve 1150 ton arlnda yma bir eser olan Zeynel Bey Türbesi, kaydrma ilemi yaplmakszn mevcut yerinde 1.5 metre kaldrlarak SPMT platformlar üzerine aln ve tama ilemi 15 Mays 2017 tarihinde yapya herhangi bir zarar verilmeden baaryla gerçekletirildi.