Merkez Bankas Bakan ahap Kavcolu, 2021 yl 4üncü çeyrek Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantsnda konutu. Kavcolu, ticari kredi faiz oranlarndaki düüün de etkisiyle önümüzdeki dönemde kredilerin sabit sermaye yatrmlarn daha da fazla destekleyeceini belirtti. Kavcolu, istihdama ilikin yüksek frekansl verilerin açlmann etkisiyle igücü piyasasnda da toparlanmaya iaret ettiini söyleyerek Sonuç olarak, tarm d istihdamn öncelikle sanayi sektörünün katks ile toparlanmaya baladn, hizmet sektöründen gelen snrl katkya ramen 2021 yl ilk çeyreinde salgn öncesi düzeylere ulatn görüyoruz. Son olarak hizmet sektöründeki açlma ve turizmin katks ile beraber i gücü piyasasnn salgn dönemi etkilerini büyük ölçüde atlattn söyleyebiliriz dedi.
REZERV 126 MLYAR DOLAR
Kavcolu, ödemeler dengesindeki gelimelerin TCMBnin uluslararas rezervleri üzerinde olumlu yansmalarnn görüldüünü ifade ederek, Son dönemde rezervlerde istikrarl bir art eilimi gözleniyor. Bu dönemde özellikle reeskont kredi geri dönüleri, zorunlu karlk admlar ve cevherden altn almlar TCMB rezervlerini yukar yönlü etkileyen faktörler olarak ön plana çkyor. 15 Ekim 2021 tarihi itibaryla rezerv rakam yaklak 126 milyar ABD dolar seviyesine yükseldi. Önümüzdeki dönemde de TCMB olarak para politikasnn aktarm mekanizmasn kuvvetlendirmek amacyla rezerv birikiminin devam etmesini amaçlyoruz. Bu dorultuda reeskont kredileri temel rezerv biriktirme arac olarak ön plana çkyor diye konutu.
TCAR KREDLERDEK GELMELER ÖNEMSYORUZ
Kavcolu, yllk kredi büyümesinin yüzde 8,7 seviyesine gerilediini ve bunun reel olarak kayda deer bir düüe iaret ettiini belirterek unlar söyledi:
Ancak, kredi büyüme kompozisyonuna yakndan baktmzda 3üncü çeyrek itibaryla parasal duruun sklnn ticari kredilerde öngörülenin ötesinde daraltc etki yapmaya baladn görüyoruz. Ticari krediler kur etkisinden arndrlm yüzde 6,7lik büyüme ile geçmi yllar ortalamasnn oldukça altnda seyrediyor. Bunun yannda, ihtiyaç kredileri ve kredi kart harcamalar üzerinde, Eylül aynda alnan yeni kararlarla güçlendirilen makroihtiyati politika çerçevesinin olumlu etkileri gözlenmeye balad. Yüksek frekansl kredi verileri, söz konusu tedbirlerin de etkisiyle ihtiyaç kredisi art hznn yavaladna, vade kompozisyonun ise bir miktar ksaldna iaret ediyor. Yatrm itah yüksek firmalarn finansmannn desteklenmesi için ticari kredilerdeki gelimeleri önemsiyoruz.
GIDA ENFLASYONU YÜKSEK SEYRETT
Kavcolu, gda fiyatlarnn enflasyon dinamikleri üzerindeki belirleyici etkisinin tüm dünyada önemini koruduunu söyleyerek, Olumsuz hava koullar, kuraklk, baz ülkelerde gda ihracatna yönelik özel kstlamalar ve stok art gda fiyatlarnda küresel bir yükselie neden oluyor. Bu çerçevede, dier ülkelerin merkez bankalar ve politika yapclar da, gda fiyatlarndaki gelimeleri, çekirdek enflasyon gelimelerini ve artan enflasyonun beklentiler üzerindeki etkisini dikkatle takip ediyorlar. Gda fiyatlarndaki bu eilimi Türkiyede de gözlemliyoruz. Temmuz ve Austos aylarnda gda fiyatlar enflasyonu gerek tarihsel ortalamalardan gerekse gda d enflasyondan belirgin olarak yüksek seyretti. Eylül aynda ilenmemi gda enflasyonu son 2 aydr gözlenen yüksek artlar sonras bir miktar düzeltme kaydetti, ilenmi gda enflasyonu ise tarihsel ortalamalarda gerçekleti. Tüketim sepeti içerisinde gdann göreli arlnn fazla olmas ve gda enflasyonundaki mevcut yüksek seviyeler nedeniyle, ülkemizde gdann tüketici enflasyonuna katks pek çok ülkeye kyasla daha fazla oluyor dedi.
PETROL FYATLARINDAK ARTITA ARZ SIKINTILARI BELRLEYC
Kavcolu, salgnn balarnda tarihsel olarak oldukça düük seviyelere inen petrol fiyatlarnn 2021 ylnda hzl bir ekilde yükseldiini kaydederek, Petrol fiyatlarnda son dönemdeki fiyat artnda arz skntlarnn daha belirleyici rol oynadn görüyoruz. Ham petrol fiyatlar, geçtiimiz dönemde Temmuz Enflasyon Raporu tahminlerimizle büyük ölçüde uyumlu olarak gerçekleti. Ancak, arz-talep uyumsuzluuna bal olarak Eylül aynda balayp Ekim aynda da devam eden fiyat artlar, ham petrol fiyatlarnn önümüzdeki dönemde Temmuz ay tahminlerimizin üzerinde kalacana iaret ediyor. Bu nedenle, ham petrol fiyat varsaymlarmz yukar yönlü güncellendi. Bildiiniz gibi, ham petrol fiyatlarna dair varsaymlarmz uluslararas piyasalarda oluan vadeli fiyat erilerinin ortalamasn alarak oluturuyoruz. Buna göre, petrol fiyat varsaymmz 2021 yl için ortalama 70,8 ABD dolarna, 2022 yl için ise 77,5 ABD dolarna yükselttik. Petrol fiyatlarndaki artn yan sra doal gaz fiyatlarnn da son dönemde hzl bir ekilde artmasna bal olarak uluslararas emtia fiyatlar enerji fiyatlarnn katksyla yükseldi dedi.
YIL SONU ENFLASYON TAHMNN YÜZDE 18,4E YÜKSELTTK
Kavcolu, enflasyon ve çkt aç tahminlerine ilikin unlar söyledi:
Geçici etkilerin ortadan kalkmasyla enflasyonun yeniden düü eilimine dönmesini salayacak sklkta oluturulmaya devam edilecei bir görünüm altnda enflasyonun kademeli olarak hedeflere yaknsayacan öngörüyoruz. Bu çerçevede, enflasyonun 2021 yl sonunda yüzde 18,4 olarak gerçekleeceini, 2022 yl sonunda yüzde 11,8e ve 2023 yl sonunda ise yüzde 7,0 seviyesine geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacan tahmin ediyoruz. Böylece, 2021 yl sonu enflasyon tahminini 4,3 puanlk güncellemeyle yüzde 14,1den yüzde 18,4e yükselttik. Bir önceki rapor dönemine göre gda fiyatlar ve Türk Liras cinsinden ithalat fiyatlar varsaymlarndaki güncellemeler, enflasyon tahminini srasyla 2,1 puan ve 1,5 puan artrd. Yönetilen/yönlendirilen fiyatlar ise, büyük ölçüde alkol-tütün kaynakl olarak tahmini 0,3 puan yükseltti. Ayrca, çkt açndaki güncelleme de tahmini 0,4 puan yukar çekti.
POLTKA FAZNDE AAI YÖNLÜ DÜZELTME çN SINIRLI ALAN KALDI
Kavcolu, enflasyonda son dönemde gözlenen yükselite; gda ve ithalat fiyatlarndaki artlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklklar gibi arz yönlü unsurlarn, yönetilen veya yönlendirilen fiyatlardaki artlar ve açlmaya bal gelimelerin etkili olduunu vurgulad. Kavcolu, Para politikasnn etkileyebildii talep unsurlarn, çekirdek enflasyon gelimelerini ve arz oklarnn yaratt etkilerin ayrtrlmasna yönelik analizleri deerlendirerek para politikas duruumuzda bir güncelleme yaptk. Bununla birlikte, arz yönlü arzi unsurlardan kaynakl olarak politika faizinde yaptmz aa yönlü düzeltme için yl sonuna kadar snrl bir alan kaldn deerlendiriyoruz. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas olarak para politikasnn ana hedeflerinde bir deiiklie yol açmadan, küresel iklim deiikliinin yaratt finansal riskleri azaltmak amacyla sürdürülebilir finans uygulamalarn uzun vadeli bir politika olarak desteklemeyi önemsiyoruz dedi.
FAZ KARARINI ELMZDEK VERLERE GÖRE VERECEZ
Merkez Bankas Bakan ahap Kavcolu, açklamasnn ardndan sorular yantlad. Kavcolu, Merkez Bankasnn faiz kararlarnn belirlenmesine ilikin soruyu Bir yldr 1100 baz puan faiz indirerek sk para politikas uyguluyoruz. Gda ve enerjide 10 puan art söz konusu. Talep ve arz oklarn analiz ederek bu noktada faiz indirimine gittik. Arz oklar geçici. Faiz kararn elimizdeki verilere göre vereceiz dedi.
DORU OLAN CAR DENGEY SALAMAK
Kavcolu, dolar kurundaki arta ilikin soru üzerine, Türkiye pandemi sürecinde alama ile birlikte bu süreci baar ile yönetti ve yönetmeye devam ediyor. Türkiyenin en önemli problemlerinden birisi cari açk. Cari açn kapanmas noktasnda önemli bir frsat elimize gelmitir. Cari açn kapanmasnn temeli de kur artn salayarak deil; öyle bir hedefimiz yok. Yüzde 5 cari açk hedeflenerek büyüme ve büyümenin finansman salanmaya çallmtr. Bu da yurt d kaynak ihtiyac sorun olmutur. Yani biz cari açn kapanmasnn üretimden geçtiini düüyoruz. Türkiyenin bugün bulunduu bu frsat deerlendirebilmesi için bu frsat kaçrmamas lazm. Biz de Merkez Bankas olarak ihracatn gelimesi ve üretiminin artmas noktasnda destek vereye çalyoruz. Cari fazla verdiimizde finansal ve fiyat istikrarn salam olacaz. Türkiye önemli üretim merkezi haline gelecek. Bunu desteklemek lazm. Doru olan cari dengeyi salamak diye konutu.
TERS DOLARZASYON GERçEKLEYOR
Kavcolu, kur artnn nasl dengeleneceinin sorulmas üzerine Kur art sadece faiz indirimi ile gerçeklemiyor. Kurda denge salanacak. Kur hedefi yok, serbest piyasa dengeleri ile kur dengeye gelecektir. Faizi artran ülkeler var evet; ama biz artrrken onlar ne yapt diye bakmak lazm. Dünyadaki gelimeleri takip ediyoruz ve tamamen veri odakl hareket ediyoruz. Türkiyenin konumu çok daha iyi noktada. Bu süreç kurlar da destekleyen bir süreç. Ters dolarizasyon kurlar üzerindeki etkiyi alacaktr. u an için iyi gidiyoruz. Ters dolarizasyon gerçekleiyor ve u ana kadar 40 milyar dolara kadar döviz tevdiat hesaplarnda çözülme var. Yatrm itah son 10 yln en büyük seviyesinde, bunu desteklememiz gerekiyor. Temel hedef enflasyonu düürmek, bundan vazgeçmedik dedi.
Kavcolu, Merkez Bankasnn bamszlnn tartld yönündeki soruyu Merkez Bankas kanunundan ald görevleri hakkyla yerine getirmeye çalyor. Dünyann hiçbir merkez bankas bu kadar tartlmyor. Bizim kadar effaf çok az merkez bankas var diye yantlad.