Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgnnn ticaret hayatna etkilerini azaltmak için hükümet 2020de gelir kayb, kira, düük faizli kredi, vergi ve SGK prim kolayl ile çeitli eitim destekleriyle esnaf ve sanatkarn yannda oldu.
Kovid-19 salgn tüm dünyay hem salk hem de ekonomi alanlarnda tehdit etmeyi sürdürürken, Türkiye bu salgna kar alnan tedbirlerden etkilenen esnaf ve sanatkarlar için birçok destei devreye ald.
Hibe, kredi ve eitim destekleri, Kovid-19un iç ticaretteki etkilerine panzehir oldu. Bu dönemde hibeden krediye, vergi kolaylklarndan eitime kadar salanan destek ve uygulamalarla Kovid-19un ticaret hayatna etkilerinin azaltlmas hedeflendi.
Bu kapsamda ilk etapta salgndan etkilenen sektörlerde esnafn mücbir sebep kapsamnda muhtasar ve KDV tevkifat ile SGK primleri ertelendi. Pek çok faaliyet alannda KDV yüzde 18den yüzde 8e, yüzde 8den yüzde 1e çekildi.
yeri kiralamalarnda stopaj yüzde 20den yüzde 10a düürülürken, istihdamn korunmas kayd ile e Devam Kredi Destei paketi ve ksa çalma ödenei sayesinde maa destei saland.
Bu süreçte Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan tarafndan esnaf ve sanatkara 3 ay boyunca aylk 1000 lira olmak üzere toplam 3 bin lira hibe destei verileceini açkland.
Buna ilave olarak, destekten yararlanan kiilerden i yeri kira olanlara 3 ay boyunca, büyük ehirlerde 750 lira, dier illerde ise aylk 500 liralk kira destei verilmesi yönünde karar alnd.
Ticaret Bakan Ruhsar Pekcan da söz konusu desteklere yönelik bavurularn 30 Aralk itibaryla baladn duyurdu.
Desteklerden Esnaf ve Sanatkar Siciline kaytl vergiden muaf esnaf ve sanatkarlar, faal olan ve ticari kazançlar basit usulde tespit edilenler, Kovid-19 salgnyla mücadele kapsamnda alnan tedbirlerden etkilenen ve Ticaret Bakanl tarafndan tespit edilen sektörlerde faaliyet gösteren esnaf ve sanatkarlar ile gerçek kii tacirler faydalanabilecek.
ESNAFA KRED DESTE
Hükümetin, salad kolaylklar kapsamnda, esnaf ve sanatkarlarn kredilerden yararlanabilmelerinin önünü açmak için kredi sicillerine mücbir sebep kayd düülmesine imkan tannrken, KOBlerin kredi geri ödemelerinde 90 günlük gecikme süresi 180 güne çkarld.
Esnaf ve sanatkarlar yüzde 50 ve yüzde 100 faiz indirimli krediler ile desteklendi. 2020de, geçen yllardan devirler hariç 962 bin 302 esnaf ve sanatkara toplam 40,3 milyar lira tutarnda faiz indirimli kredi kullandrld. Faiz indirimli kredilerin toplam bakiyesi 66,8 milyar liray geçti.
Ekonomik stikrar Kalkan Paketi çerçevesinde, 25 bin liraya kadar limitli, 36 aya kadar vadeli, yllk yüzde 4,5 faiz oranl, 6 aya kadar ödemesiz uygulanabilen kredi imkanndan 751 bin 721 esnaf ve sanatkar yararlanrken, toplamda 18,6 milyar lira tutarnda kredi kullandrld.
Öte yandan, esnaf ve sanatkarlarn Halkbanka olan kredi geri ödemelerinde 5,8 milyar lira kredi taksiti ertelendi. Kredi ve kefalet kooperatiflerine olan gecikmi borçlar için de yaplandrma imkan saland ve bu kapsamda yaklak 30 bin esnafn toplam 650 milyon lira tutarndaki gecikmi borcu yaplandrld.
Ayrca, 25 bin liraya kadar limitli, 3 ay ödemesiz ekilde düzenlenen esnaf kredi kart says ise 555 bin 736ya ulat ve tahsis edilen kredi kart limiti 10,5 milyar lira olarak gerçekleti.
YAKLAIK 4 BN KOB E-TCARET UYGULAMASINA BALADI
Ticaret Bakanl tarafndan da e-ticaret alannda birçok yeni uygulama hayata geçirildi.
Türkiyenin ilk e-ticaret verileri ocak-haziran döneminde ilikin olarak bu yl açklanrken, hayata geçirilen e-ticaret Bilgi Platformundan bugüne kadar yaklak 60 bin kii faydaland.
e-ticarette Güven Damgas uygulamasyla tüketicilerin korunmas için önemli bir adm atld. Mays ve haziran aylarnda e-ticaret sektörünün tüm ana aktörlerinin katlmlaryla gerçekletirilen e-Ticaret Olarak KOBlerin Yanndayz dayanma kampanyasndan da 3 bin 761 KOB yararlanarak e-ticaret ile tant.
Ticaretin kolaylatrlmasna yönelik gelitirilecek dijital çözümler için bir arayüz vazifesi görecek Digikamp Dijital Dönüüm Yarmas balatld.
Kooperatifçilik alannda da faaliyetlerine devam eden Ticaret Bakanl, kadn kooperatiflerinden balamak üzere Kooperatiflerin Desteklenmesi (KOOP-DES) Programn hayata geçirdi. Bu kapsamda 41 farkl ilden 139 kadn kooperatifi hibe destei almaya hak kazand.
VE YATIRIM ORTAMININ YLETRLMESNE YÖNELK FAALYETLER
Öte yandan, Ticaret Bakanl tarafndan i ve yatrm ortamnn iyiletirilmesine yönelik birtakm uygulamalar da kullanma sunuldu.
Bu yl Merkezi Sicil Kayt Sistemi (MERSS) ilemlerinin kapsam daha da geniletildi ve elden bavuru ihtiyacn ortadan kaldran e-Belge ve e-lan uygulamalar devreye alnd.
Emlakçlk ve galericilik faaliyetlerinin yalnzca yetki belgesine sahip iletmeler tarafndan yaplmas ile ilgili altyap düzenlenirken, araç sat bedeli ile tat mülkiyetinin e anl el deitirmesini salayan Güvenli Ödeme Sistemi uygulamas balatld.
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakknda Kanun kapsamnda, büyük marketler ile zincir marketlerde sat alanlarnn belli oranda corafi iaretli ürünler ile yöresel ürünlere ayrlmas zorunlu klnrken, Rekabet Kanunu güncellendi, Ürün Güvenlii ve Teknik Düzenlemeler Kanunu yaymland.
Bakanlk tarafndan tüketici haklarna ilikin 2020de Sat Sonras Hizmetler, Garanti Belgesi, Tantma ve Kullanma Klavuzu Yönetmeliklerinde deiiklie gidilerek tüketicilerin koruma alan geniletildi.
Vatandalarn yetkili servislerin bilgilerine kolay ve güvenli ekilde ulaabilmesi için servis.gov.tr internet adresi eriime açld.
FAH FYAT ARTII YAPAN 283 FRMAYA 9 MLYON 645 BN LRA CEZA
Ticaret Bakanl ithalat denetimlerinin yan sra özellikle bu dönemde salgnn etkisiyle artan maske ve dezenfektan ticareti ile fahi fiyat uygulamalarna yönelik denetimlerini artrld. Haksz Fiyat Deerlendirme Kurulu ve Reklam Kurulu da fahi fiyat yükselileri, stokçuluk ve tüketiciyi yanltc uygulamalara kar yaptrmlar uygulad.
Haksz Fiyat Deerlendirme Kurulu, göreve balad günden bu yana toplam 9 toplant gerçekletirerek, bata bakliyat, sebze-meyve gibi temel gda maddeleri olmak üzere birçok ürün kategorisinde fahi fiyat art yaptn deerlendirdii 283 firmaya, toplam 9 milyon 645 bin lira idari para cezas uygulanmasn kararlatrd.