Diyarbakr Ticaret ve Sanayi Odas (DTSO) ile Güneydou Tekstil Sanayi ve nsanlar Dernei (GÜNTAD), 11-22 Mays tarihleri arasnda tekstil ve hazr giyim sektöründe faaliyet gösteren 107 iletme ile yüz yüze görümeler gerçekletirerek, anket düzenledi. Aratrma grubundaki ilgili katlmclarn Cinsiyet dalm yüzde 91,8i erkek, yüzde 8,2si ise kadnlardan olutu. Görüme yaplan iletmelerin yüzde 26snn Organize Sanayi Bölgesinde (OSB), yüzde 74ü OSB dnda faaliyet yürüttüü belirtildi. Ankette, görüme yaplan iletmelerin yüzde 55,5inin faaliyet süresinin 10 yl altnda olduu kaydedilirken, yüzde 75,5inin mikro ve küçük ölçekli, yüzde 17,2sinin orta ölçekli olduu bilgisine yer verildi.
YÜZDE 78 PANDEMDEN ETKLEND
Anket sonuçlarna göre, iletmelerin 78,2si pandemi sürecinden etkilendi. letmelerin, üretim kapasitelerinin dütüü, yar zamanl üretime geçildii veya üretimlerini durdurmak zorunda kald ifade edildi. Bu dönemde farkl sürelerle üretimini durduran iletmelerin orannn yüzde 53,7 olduuna yer verilirken, iletmelerin sadece yüzde 7,3ünün üretimde deiiklik yapmadan faaliyetlerini sürdürdüü kaydedildi.
YÜZDE 69 KRA ÖDEYEMED
letmelerin yüzde 79,1i kirac olup, kiraclarn yüzde 69u kiralarn ödeyemediklerini belirtilen ankette, pandemi döneminde iletmelerin üretimlerini desteklemek için ksa çalma ödenei, borç erteleme ve banka kredi gibi desteklerin açkland belirtilirken, ksa çalma ödeneinden iletmelerin yüzde 23,40nn yararland, yüzde 23,86snn yararlanmad kaydedildi. Ankette, iletmelerde bu dönemde 256 kiinin ücretsiz izne, bin 96 kiinin ücretli izne ayrld belirtilirken, bu durumun ildeki isizlik orannn artmasna neden olduuna iaret edildi.
Tüm iletmelerin yüzde 60,90nn bu dönemde kira, fatura, vergi, SGK, çalan maa, banka kredi ve borçlarn ödeyemediine dikkat çekilen ankette, pandemi öncesi finansa eriimde zorlanan il ve bölge iletmelerinin bu dönemde daha ciddi finansal sorunlarla kar karya kaldna vurgu yapld.
YÜZDE 64 BORçLU
Ankette, iletmelerin yüzde 64,6inin hali hazrda bankalara ksa, orta ve uzun vadede kredi borçlar bulunduu aktarld. Açlan kredi desteklerine görüme yaplan iletmelerin yüzde 50,9u bavururken, iletmelerin bavuru yapamama nedenleri arasnda mevcut kredi borçlar ve sicillerin önemli bir paya sahip olduu kaydedildi. Öte yandan banka kredi bavurusu yapan iletmelerin yüzde 62,50sinin kredi alabildii belirtildi.
Anketin deerlendirme bölümünde ise iletmelerin yüzde 76,60nn ksa çalma ödeneinden, yüzde 92sinin banka kredi/borç ertelemeden, yüzde 91,5inin SGK ve vergi borcu ertelemeden, yüzde 81inin banka kredi desteklerinden yararlanmad ifade edildi.
Anketti, ayrca iletmelerin yüzde 73,6s pandemi döneminde açklanan desteklerin yetersiz olduunu kaydetti.
SANAY KENT OLMA YOLUNDA
Ankette, letmenizin faaliyet süresi nedir? sorusunun yöneltildii katlmclarn yüzde 55,5i 1-9 yl aralnda, yüzde 16,4ü 10-19 yl aralnda, yüzde 19,1i 20-29 yl aralnda, yüzde 5,5i 30-39 yl aralnda, yüzde 3,6s ise 40 yl ve üstü olarak faaliyet yürüttüklerini belirtti. Ankette, faaliyet sürelerine bakldnda kentin genç bir sanayisi olduu, bir sanayi kenti olmaktan öteye, sanayi kenti olmaya doru evirilme potansiyeli tad notu düüldü.
Ankette, Koronavirüs salgnnn Türkiyede ilan edildii 11 Mart tarihinden bu yana faaliyetlerinizi ne ekilde sürdürdünüz? sorusuna ise katlmclarn yüzde 22,7si yar zamanl üretime geçtikleri, yüzde 20si bir süre faaliyetleri durduklar, yüzde 18,2si satlar durduu için üretimi durdurduklar, yüzde 11,8i i ve içi güvenliini salayarak eski rutinlerinde üretime devam ettikleri, yüzde 8,2si genelge karar ile üretimi durdurduklar, yüzde 7,3ü hiçbir deiiklie gitmeden eskisi gibi devam ettikleri, yüzde 7,3ü i ve içi güvenlii nedeniyle üretime ara verdikleri, yüzde 2,7si oluan ihtiyaçlardan kaynakl daha fazla çalmaya baladklar, yüzde 1,8i de üretim kapasitesini düürerek devam ettikleri yantn verdi. Bu veriler nda üreticilerin yüzde 78,2sinin üretim sürecinde herhangi bir ekilde pandemiden etkilendii belirtildi.
Ankette, iletmeler ten çkarmak zorunda kaldnz çalannz oldu mu? sorusunu da yantlad. Buna göre katlmclarn yüzde 20,9u Evet, yüzde 79,1i ise Hayr yant verdi.