anlurfada bir giriimci, köylerde ve krsal mahallelerde hayvan gübresinin neden olduu çevre kirliliini ortadan kaldrmak ve gübreyi enerji kaynana dönütürmek amacyla biyogaz ve organik gübre üreten sistem tasarlad.
Ayn zamanda biyolog olan giriimci Yasin Büyükfrat, Azerbaycan Devlet Tarm Üniversiteside devam ettii doktora program için yürüttüü çalmalar kapsamnda, hayvancln yaygn olduu köylerde, gübre nedeniyle oluan çevre kirliliini ortadan kaldrmak, hayvan gübresinden biyogaz ve organik gübre elde etmek amacyla Her Köye Biyogaz ve Doal Gübre Projesini balatt.
anlurfa Teknokent bünyesinde ve Harran Üniversitesinin (HRÜ) desteiyle çalmalarn sürdüren Büyükfrat, hayvan gübresinden biyogaz üreten prototip gelitirdi. Kurduu sistemde 10 tonluk fermantasyon tankna 5 ton su ve 5 ton da hayvan gübresi ekleyen Büyükfrat, otomatik cihazlarla 40 derece scaklkta çeitli ilemler sonucu gübreden gaz elde etti.
Karbonmonoksit gibi zararl gazlarn da içinde bulunduu gaz, su haznesinden geçirerek arndran Büyükfrat, gelitirdii sistemle kombi ve ocaklarda ya da elektrik üretiminde kullanlabilecek biyogaz ve tarlalar için organik gübre üretti.
Büyükfrat, gelitirdii prototipi yetitiricilerin de görebilmesi için HRÜ Osmanbey Kampüsünde sergiliyor.
Giriimci Büyükfrat, AA muhabirine yapt açklamada, anlurfann bir tarm ve hayvanclk kenti olduunu hatrlatarak, kentte bir milyon 500 bin küçükba, 200 bin büyükba hayvan olduunu söyledi.
Bu hayvanlarn gübrelerinin deerlendirilmesi amacyla çalma balattn aktaran Büyükfrat, Doaya atlan bu hayvansal atklar sera etkisi yapyor. Bu atklardan yaklak yüzde 50er oranndan metan gaz ve karbondioksit ortaya çkyor. Metan gaznn sera etkisi karbondioksitten daha fazladr. dedi.
Hayvan gübresinin neden olduu çevre ve hava kirliliinin önlenmesi, gübrelerin geri dönüüme kazandrlmas amacyla bir prototip gelitirdiini anlatan Büyükfrat, Yaptmz bu prototiple bizim asl göstermeye çaltmz bu çalmann bütün köylerde yaplmas gerektii ve çok kolay yaplabileceidir. Yani ciddi bir masrafa girmeden bu proje bütün köylerde yaplabilir. Biyogaz prototipini yaklak 20 bin lira harcama yaparak, bir fermantasyonla oluturduk. Biz farkl bir yere kurduumuz için ekstra masraflar çkt. Aslnda her köye 10-15 bin liraya yaplacak bir sistem. diye konutu.
- Amaç çevre temizlii
Büyükfrat, sistem sayesinde bir evin gaz ihtiyacnn, kn snmasnn salanabileceini kaydetti.
Benzer sistemlerin çin ve Hindistan gibi ülkelerde kullanldn dile getiren Büyükfrat, öyle devam etti:
Türkiye bu konuda biraz geride kald. Burada hayvan gübresinin zararlarn gidermenin yannda fayda salamasn önemsiyoruz. Köylülerimize isterseniz gelin bu konuda size yol gösterelim. Bu sistemi kolay bir ekilde oluturun hem gaznz elde edin hem gübrenizi elde edin diyoruz. Eer büyük bir tesis kurmak istenirse bu gaz elektrie çevirin, elektrie dönütürürken oluacak scak suyu da seralarnzda kullann diyorum. Yani bu sistemin kurulmasyla ilgili her türlü konuda köylülerimize ücretsiz yardmc olabiliriz. Burada amacmz çevreyi temizlemek. u anda Türkiyedeki hayvansal atklarn gaz deerini düündüümüzde 20 milyar metreküp metan gazna denk geliyor ki bu da Rusyadan satn aldmz gaz miktardr. Ülkemizdeki bütün köylerde hayvansal atklar deerlendirilirse gaz yönünden da bamllmz ortadan kalkyor.
- Organik gübre de üretilebilecek
Büyükfrat, hayvan gübresinin fermantasyonda bir ay bekletilmesi durumunda organik gübre elde edilebileceini söyledi.
Organik gübrenin tarmda kullanlmas durumunda mineral gübre kullanmaya ihtiyaç kalmayacana dikkati çeken Büyükfrat, Organik gübre, mineral gübre kullanlmadan topran canlanmasn salyor. Organik gübrenin suyu tutma kapasitesi çok yüksek. Organik gübre sayesinde topraktaki bakteriler daha rahat yaama imkan buluyor. Bu bakteriler sayesinde bitkiler topraktan ihtiyac olan azotu, fosforu alyor. Topraktaki organik yapnn hayvansal atklardan elde edilen organik gübreden salanmasn istiyoruz. dedi.
- anlurfaya Ar-Ge kültürünü yerletirmek istiyoruz
HRÜ Rektörü Prof. Dr. Ramazan Taaltn da prototipin baarl bir Ar-Ge çalmas olduunu belirtti.
çevreye babo braklan hayvan atklarnn prototip sayesinde deerlendirileceini kaydeden Taaltn, Hayvan gübresi proses bir ileme tabi tutulduunda daha fazla enerji elde edilmektedir. Yani biyogaz elde edilmektedir. Ayrca bu ilemin sonunda da çok faydal gübre elde edilmektedir. Böyle bir projeye destek verdiimiz için mutluyuz. Bu tür Ar-Ge çalmalarna destek vermeye devam edeceiz. anlurfaya Ar-Ge kültürünü yerletirmek istiyoruz. ifadelerini kulland.