Diyarbakrn Kulp ilçesi, 8 yl önce hayata geçirilen pek plik Üretim Tesisi Projesi sayesinde Türkiyenin önemli ya koza üretim merkezlerinden biri oldu.
Osmanl ve Cumhuriyet döneminde ipek böcekçilii üretiminde önemli bir merkez olan Kulp ilçesinde bu sektörün yeniden canlandrlmas amacyla 8 yl önce pek plik Üretim Tesisi Projesi uygulanmaya balad.
Proje ile ilçeye bal krsal Aaçl Mahallesinde Türkiyenin tek ipek iplik üretimi yapan tesisi açld. Her yl Tarm ve Orman lçe Müdürlüü ekipleri saha çalmas yaparak, belirledikleri damzlk ipek böcei yetitiricilerine tohum datyor.
lçede 32 köyde 850 ailenin yetitirdii damzlk ipek böceinden elde edilen ya kozalar, pek plik Üretim Tesisinde ipek iplik haline getiriliyor. Daha sonra ipek ipliklerin bir ksm halya bir ksm da ilçe merkezinde bulunan ipek dokuma atölyesinde genç kzlarn hünerli ellerinde al, kravat ve fulara dönütürülüyor.
Bu proje sayesinde Diyarbakr, ya koza üretiminde yeniden Türkiyenin sayl merkezi haline geldi.
lçede bu yl 60 ton ya koza rekoltesi bekleniyor. 60 ton ya koza ile elde edilecek 7 ton iplik, ipek hal, al, kravat ve fulara dönüecek.
Tarm ve Orman lçe Müdürü Cihan Güne, bölgede Osmanl döneminden gelen ipek böcekçilii hafzasnn bulunduunu, 1980 öncesinde 110 ton ya koza üretimi yapldn söyledi.
Bölgede 1980 sonrasnda yaanan terör olaylar nedeniyle bu sektörün sekteye uradn ifade eden Güne, 2011de istihdam salamak ve yeniden üretimi gelitirmek için proje uygulandn belirtti.
Proje kapsamnda açlan Türkiyenin tek pek plik Üretim Tesisinin Kulp ilçesinde bulunduunu vurgulayan Güne, yllk 5-6 ton ipek iplik üretiminin yapldn dile getirdi.
Rekolte olarak Türkiyede birinciyiz
Üretimin ham maddeye göre deitiini, geçen yl 48 ton ya koza elde ettiklerini ifade eden Güne, öyle konutu:
Bu yl 60 tona yakn bir rekolte bekliyoruz. 7 ton da iplik elde etmeyi amaçlyoruz. Rekolte olarak Türkiyede birinciyiz. 30 kii tesiste çalyor. Önce saha çalmalar yaptk. Üreticileri tespit ettik. Tohum taleplerini aldk. Sonra üreticilere bin 817 paket tohum dattk. Temmuz aynn sonuna kadar üreticilerden ya koza alm sürecek. Köylülerden alnan ya kozalar tesiste de ipek iplik haline getiriliyor.
Güne, geçen yl Türkiyenin ya koza üretiminin yüzde 51ini karlayan Kulp ilçesinde bu yl hedefin yüzde 55 olduunu ifade etti.
Sektörün canlanmas göçü önledi
Geçen yl üreticilere 2 milyon 500 bin lira destek ödemesi yaptklarn anlatan Güne, bu üretimin üreticilere çok ciddi bir gelir saladn, bu çalmayla ciddi anlamda göçün önüne geçtiklerini, milli ekonomiye katk sunduklarn aktard.
Güne, yeniden canlandrdklar sektörün köyleri cazip hale getirdiini, proje kapsamnda 80 bin dut aac dattklarn dile getirerek, ipek iplik üretim kapasitesini artrmak istediklerini bildirdi.
Kalite olarak çin ile rekabet edecek boyuta geldik
Ürettikleri ipek ipliin daha çok hal üretiminde kullanldna iaret eden Güne, Kalite olarak çinde üretilen ipek iplik ile rekabet edecek boyuta geldik. Özel siparileri yetitiremiyoruz. Türkiyedeki talebi karlayamyoruz. Bu iplik 5A kalitesine yakn. dedi.
Tesiste çalanlardan Pnar Can da 6 yldr ipek iplik ürettiini, iini çok sevdiini söyledi.
Zümrüde Ate ise ya kozadan iplik üretimi yaptklarn belirterek, Bu tür tesislerin açlmas kadnlarn istihdam için çok iyi. Bu fabrika sayesinde ekmeimizi kazanyoruz. diye konutu.
Silk and Cashmere için al, kravat ve fular
Kulp ilçe merkezinde ipek dokuma atölyesinde usta öretici Günay Aslan, tesiste üretilen ipek iplik ile al, fular ve kravat hazrladklarn aktard.
Atölyede 12 genç kzn dokuma yaptn anlatan Aslan, Atölyede her yl yaklak bin 70 adet üretim gerçekletiriyoruz. al, fular ve kravatlarn tanesini 80 liraya satyoruz. Valilik, kaymakamlklar, Silk and Cashmere için al, kravat ve fular üretimi gerçekletiriyoruz. Silk and Cashmere her yl sipari veriyor. Fuarlarda da ürünlerimiz youn ilgi görüyor. eklinde konutu.
Aslan, ürünlerin çok katileli olduunu, müterilerin, büyük beeni ile ürünleri satn aldn sözlerine ekledi.