Türkiyede üretilen fstn yaklak yüzde 50si, mercimek, buday ve arpann ise önemli bir ksmn karlayan anlurfa da, kuraklk ve zirai don nedeniyle çiftçiler zor günlerle kar karya. Geçtiimiz yl kendini gösteren kurakln sürdüü kentte, 14-15 Nisan tarihinde etkili olan zirai don ise fstk, buday ve mercimei yakt.
Maduriyeti giderek artan çiftinin durumuna ilikin konuan Ziraat Mühendisleri Odas (ZMO) anlurfa ube Bakan Abdullah Melik, bu yl buday, arpa ve mercimekte yüzde 75ten yüzde 90a kadar ürün kayb oluacan aktard.
2,5 MLYON DÖNÜM SUSUZ KALDI
Bu yl yan etkili olmasn frsat bilerek buday, arpa ve mercimek eken çiftçinin bu kez yüksek gübre, mazot, zirai ilaç ve tohum fiyatlar nedeniyle sknt yaadn belirten Melik, Dolaysyla çiftçilerimizin büyük bir çounluu mahsulünü gübresiz bir ekilde, yada yüzde 50sinin daha azna gübre vererek ekti. Dolaysyla 2022 ylnn Mays sonu ve Haziran banda yapmas gereken hasad, yapamayacak. Gübre tam atamadndan kuraklkla beraber yine hasar ve ürün kayb oluacak dedi. Kuraklk nedeniyle hasat kayb yaayan çiftçinin enerji maliyetindeki arttan ötürü mahsulü sulayamadn kaydeden Melik, yaanan zirai don olaynn ise zarar ikiye katladn söyledi. Melik, limizde bu yl 2 buçuk milyon dönüm buday ekildi. Bu budayn yaklak 300 bin dönümü kuru, 2 milyon 200 bin dönümü ise sulu koullarda ekilmitir. Sulu koullarda üretim yapan üreticiler, enerji maliyetinin yüksekliinden dolay ekini sulayamamtr. Buradaki çiftçi ve üreticilerin bir ksm da gübre atamamtr. Sulu koullarda hasat etse dahi üretimde düüklük oldu ve birim alanda düük verim elde edeceklerdir diye belirtti.
MERCMEK GÜBRESZ EKLD
Kentte bu yl 1 milyon 200 bin dönüm krmz mercimek ekimi yapldn aktaran Melik, üretimin 800 binin kuru, 400 bin dönümünün ise sulu koullarda ekildiini kaydederek, Üretici, sulu koullarda ekilen mercimei su maliyetinden dolay sulayamam, büyük bir ksm ise pahallktan dolay gübre atmaktan kaçnmtr ifadelerini kulland.
ZRA DON EKN YAKTI
Bu yl 800 bin dönüm ekilen arpann tamamnn kuru koullarda ekildiini belirten Melik, unlar aktard: Kuraklkla beraber arpada, krmz mercimek ve kuru koullarda ekilen budayda yüzde 75 ile yüzde 90 arasnda ürün kayb oluacak. Enerji fiyatlarnn yüksek olmasndan dolay çiftçi yine ürününü sulayamamtr, üstüne don olay yaanmtr. Bölgemizde14-15 Nisanda ciddi anlamda don yaand. Bu buday, mercimek ve arpada yanmalar, sararmalar oluturarak, baak oluumunu engellemitir. Sulu alanlarda yaplan üretimde de ciddi anlamda verim düüklüü olacaktr.
FISTIK ÜRETMNDE DÜÜ
Kentte fstk üretiminin yaklak 1,5 milyon dönümde yapldn dile getiren Melik, 60 bin dönümde de badem üretiminin yapldn söyledi. 14-15 Nisan tarihlerinde yaanan don olaynda bölgenin büyük zarara uradn belirten Melik, dondan etkilenen fstk oranlarn öyle sralad: Bozova ilçemizde 350 bin dönümde yaklak meyve veren aaç says 4 milyon. Bunun yüzde 50si dondan zarar görmütür. Hiç ürün alnamayacak. Halfeti ilçemizde 190 bin dönüme ekilen ve meyve veren 4 milyon fstk aacnn yüzde 50sine yine don zarar vermitir. çiftçi-üreticilerimiz buradan da ürün alamayacaklar. Birecik ilçemizde 190 bin dönümde 7,5 milyon meyve veren Antep fst aac var ve yüzde 15inde don zarar görülmütür. Karaköprü ilçemizde ise, 220 bin dönümlük bir alanda yaklak 2,5 milyon meyve veren aacn yaklak yüzde 50sinde don zarar görülmütür. Yine bademde, dondan ciddi zarar görmütür.
MAHSÜL ALINAMAYACAK
Yaanan kuraklk, don ve maliyet yükseklii nedeniyle üreticinin mahsul alamayacan, yada çok düük verim alacan ifade eden Melik, unlar söyledi: Hükümet bu tehlikeyi görüyor ki buday ithalatna balayacak. TMO iki ihale yaparak yaklak 480 bin ton buday ithal edecek. Buda ne anlama geliyor. Bizim ülkemizin dövizi baka ülkelere gidecek. Hükümet, TMO baka ülkelerin çiftçisini, üreticisini desteklemi olacak. Halbuki ülkemizde destekleme politikalar yeniden gözden geçirilse ve tarm ürünlerindeki maliyetlerin düürülmesinde gereini yapm olsalar kendi çiftçimiz üretim yapacak, dolaysyla üretim yapp bu dövizimiz ülkemizde kalacak.
AFET LAN EDLMEL
Tarm Bakanlnn kendi çiftçisinden habersiz durumda olduunu ifade eden Melik, uana kadar Tarm Bakanl kuraklkla ilgili hiçbir çalma yapmamtr. Dolaysyla üretici ve çiftçi kendi kaderine terk edilmitir. ki yl üst üste kuraklk yaayan hiçbir çiftçi bu duruma dayanamaz. Tarm Bakanlnn da bunu bir an önce görüp, bölgemizde, ilimizde ciddi anlamda tabii afet ilan etmesi gerekiyor. Dolaysyla üretici ve çiftçilerimizin dayanma gücü kalmam, borçtan harçtan çiftçilii, üretimi brakacak duruma gelmilerdir diye belirtti.