Eski Hazine Müsteşarı, iktisat uzmanı, akademisyen ve yazar Dr. Mahfi Eğilmez, kendi adını taşıyan blogunda Türkiye ve dünya ekonomisini analiz etmeye devam ediyor. Mahfi Eğilmez bugünkü (21 Nisan) son yazısında, ödemeler dengesinin son durumunu ortaya koydu.
Cari Açıkta Yaşanan Gerileme
Mahfi Hoca, başlıca kalem borsa olmak üzere portföy yatırımlarındaki ciddi artışın ise yabancı yatırımcının Türkiye iştihanın artmasına karşılık geldiğini ifade etti. Eğilmeze göre; bu iştah artışı uzun vadeli yatırımlara değil de daha kısa vadeli yatırımlara yönelik bir artış.
Ödemeler Dengesi ve Cari İşlemler Dengesi
Ödemeler dengesi, geniş tanımıyla, bir ekonomide yerleşik kişilerin, başka ekonomilerde yerleşik kişilerle belirli bir dönem içinde yapmış oldukları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını elde etmek üzere hazırlanan istatistiksel bir rapordur. Burada asıl olan Türkiyede yerleşik kişilerin başka ülkelerde yerleşik kişilerle yaptıkları işlemlerdir.
Eldeki son veri Şubat 2024 ayına ait veriler. Buna göre 12 aylık cari açık 31,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bir başka ifadeyle Türkiyede yerleşik kişilerin yabancı ülkelerde yerleşik kişilerle yaptıkları alışverişler, hizmet alım ve sunumları sonucunda Türkiye 12 aylık dönemde 31,8 milyar dolar açık vermiştir.
Ödemeler Dengesi Verileri ve Analizi
Mahfi Eğilmezin yazısında, cari açıkta geçen yılın ilk iki aylık döneminin cari açığının yüzde 30u düzeyine gerilediği belirtiliyor. Bu, olumlu bir gelişme. Daha olumlu olanı bu gerilemenin tek başına ihracat artışı veya birincil gelirlerdeki artışla değil aynı zamanda ithalattaki düşüşle sağlanmış olması.
Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Net Hata Noksan
Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında gerileme var. 2023 yılının ilk iki ayında 1.616 milyon dolar olan doğrudan yatırımlar 2024ün ilk iki ayında 1.150 milyon dolara gerilemiş durumda. Buna karşılık portföy yatırımları (başlıca kalemi borsa) 2,1 milyar dolardan 8,1 milyar dolara yükselmiş bulunuyor.
Net hata noksan kalemi ise dikkat çeken bir nokta. 2023 yılının ilk iki ayında 1,4 milyar dolarlık pozitif net hata ve noksan kalemi vardı. Yani o dönemde Türkiyeye nereden geldiği saptanamayan 1,4 milyar dolarlık giriş olmuştur. 2024 yılının ilk iki ayında ise 6,9 milyar dolarlık negatif bir net hata ve noksanla karşı karşıya kalmışız.