Sosyal güvenlik sisteminde evlenme ödenei, anne veya babasndan gelir/ aylk alan kz çocuklarnn evlenmeleri halinde yaplan parasal yardma çeyiz paras deniyor. çeyiz parasndan yararlanmak için iki ana kriteri tamak gerekiyor. Bunlardan ilkini yetim ayl almak, ikincisini ise yetim ayl alrken evlenmek oluturuyor.
Alnan aylk belirler
Bu kapsamdaki kz çocuklar evlenme halinde, iki yllk (24 aylk) maalarn pein alyorlar. Evlenen kz çocuklarnn yetim maalar kesiliyor. Sosyal devlet olmann gerei olarak, evlenen kz çocuklarna, iki yl daha fazladan yetim ayl ödenmi oluyor. çeyiz parasnn miktarn, kzlarn ald yetim ayl tutar belirliyor.
1 defaya mahsus
Alnan ayln 24 kat ödeme yaplyor. Örnein, anne veya babasndan 750 lira ölüm ayl alan bir genç kzn evlenmesi halinde, iki yllk tutar karl olan 18 bin lira çeyiz paras olarak ödeniyor. Evlendikten sonra çeyiz parasn alanlar boanmalar halinde 24 ay geçmedikçe yeniden yetim ayln balatamyorlar. Dier yandan çeyiz paras kaç kere evlilik yaplrsa yaplsn sadece 1 defaya mahsus ödeniyor. çeyiz yardmndan SSKl ve Bakurdan yetim ayl alanlar yararlanabiliyor.
ki karde varsa
Anne veya babadan iki kz çocuunun ölüm ayl alyor olmas ve bu iki kz çocuktan birisinin evlenmesi nedeniyle çeyiz paras alarak aylnn kesilmesi halinde, ölüm ayl almaya devam edecek olan kz çocuunun ölüm ayl oran artar. Ancak aylk almaya devam edecek kz çocuunun aylk miktar, çeyiz paras ödenen sürenin sonunda artar.
Dul e evlenirse
SSK ve Bakurda çeyiz paras yalnzca yetim ayl almakta olan kz çocuklarna ödenir. Vefat eden einden dolay aylk almakta olan dul ein yeniden evlenmesi halinde kendisine çeyiz paras ödenmez. Dolaysyla dul ayl alan kiiler evlendiklerinde aylklar kesilir ve çeyiz paras alamazlar. Ancak dul memur ein evlenmesi halinde 12 aylk çeyiz yardm ödenir.
Eini kaybedenlerin durumu
Anne veya babasndan dolay ald yetim (ölüm) ayl evlendii için kesilen ve bu çerçevede çeyiz paras alan kz çocuu, eini kaybeder ve einden dolay yetim ayl almaya hak kazanrsa, einden dolay kendisine balanacak ayl hemen alabilir. Einden dolay alaca aylk için çeyiz parasnn biti süresi beklenmez.
5 yl içinde talep edilmeyen çeyiz paras yanar
çeyiz parasnn talep edilmesi için be yllk hak düürücü süre söz konusudur. Evlendikten sonra be yl içerisinde çeyiz parasn talep etmeyen kz çocuu bir daha çeyiz paras talep edemez. 1 Ocak 2019da evlenen kz çocuu 1 Ocak 2024e kadar çeyiz parasn SGKdan yazl olarak talep etmek durumundadr, 2 Ocak 2024 tarihinden itibaren bir daha çeyiz paras talep edemez.