Kovid-19 nedeniyle küresel piyasalardaki dalgalanmalarn artrd finansal riskler, tedarik zincirlerine ve ihracata yansyan olumsuz etkiler ve salgnla mücadele tedbirlerinin iç talebe etkileri ülke ekonomilerini zor durumda brakt.
Özellikle salgnn ilk dönemlerinde birçok sektör olumsuz etkilenirken, otomotiv, en fazla etkilenen sektörlerin banda geldi. Otomotiv üreticileri, üretimlerini durdurmak zorunda kald. Salgn mart-nisan-mays döneminde Avrupadaki satlarda büyük kayplar yaanmasna neden olurken, Türkiye otomotiv pazar da salgndan olumsuz etkilendi.
Kovid-19un Avrupaya kyasla Türkiyede daha geç görülmesi, alnan güçlü önlemler ve özellikle ertelenen talepler nedeniyle artan satn alma itah gibi nedenler otomotiv satlarnda Türkiyenin daha güçlü kalmasn salad.
hracat tarafnda da otomotiv sektörü, ilk oku atlatmasnn ardndan güçlü konumunu korumaya devam etti. Ayrca, kamu bankalarnn haziran aynda tat kredi faiz oranlarn tarihi düük seviyelere çekmesi, otomotiv sektöründe de canlanmay beraberinde getirdi.
OTOMOTV PAZARINDA YÜZDE 115,8LK BÜYÜME
Gerileyen faiz oranlarnn etkisiyle haziranda araç satlar 70 bin 288 adede ulat. Temmuzda otomobil ve hafif ticari araç sat, 87 bin 401 adetle tüm zamanlarn en yüksek temmuz ay sat rakam olarak kaytlara geçti.
Türkiyede otomobil ve hafif ticari araç pazar, eylülde geçen yln ayn ayna kyasla yüzde 115,8 büyüyerek 90 bin 619 adetlik sat rakamna ulat. Otomobil satlar, 9 aylk dönemde geçen yla göre yüzde 70 artarak 388 bin 690 adet olurken, hafif ticari araç pazar da yüzde 99,2 yükselerek 104 bin 931 adede ulat.
Bu yln eylül ay ile geçen yln ayn ay deerlendirildiinde ise otomobil ve hafif ticari araç pazar yüzde 115,8lik büyümeyle 90 bin 619 adet oldu. Bu imdiye kadarki en yüksek eylül ay sat olarak kaytlara geçti.
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç pazar, 10 yllk eylül ay ortalama satlara göre yüzde 52 art gösterdi. Otomobil pazar, 10 yllk eylül ay ortalama satlara göre yüzde 62,5 ve hafif ticari araç pazar da yüzde 22,8 büyüdü. Yl sonunda satlarn 700-750 bin adet seviyelerine ulamas öngörülüyor.
YÜZDE 15,7 PAY LE HRACAT SIRALAMASINDA LK SIRADAK YERN KORUDU
Satlarn yan sra ihracatta da tam gaz devam eden otomotiv, ülke ekonomisinin lokomotif sektörü olduunu bir kez daha ortaya koydu. Türkiye hracatçlar Meclisi (TM) verilerine göre, dünya genelinde Kovid-19 salgnnn youn etkisiyle ubatta dümeye balayan ve nisanda 596 milyon 332 bin dolara kadar gerileyen otomotiv ihracat, bu aydan sonra yükselmeye balad ve yükseli serisini austosa kadar sürdürdü.
Türkiyenin otomotiv ihracat, austos aynda gerilemesine karn eylülde tekrar toparland ve bu yl içerisindeki zirvesine ulat. Türkiye ihracatnn lokomotifi olan otomotiv sektörünün ihracat, eylülde bir önceki aya göre yüzde 68,7 artarak 2 milyar 605 milyon 33 bin dolara yükseldi. Otomotiv sektörünün ocak-eylül ihracat ise otomotiv fabrikalarnn bakm, onarm faaliyetleri için üretime ara vermesi ve salgnn etkisiyle 2019un ayn dönemine kyasla yüzde 24 gerileyerek 17,1 milyar dolar oldu.
Toplam otomotiv sanayi ihracat, bu dönemde yüzde 15,7 pay ile ihracat sralamasnda ilk sradaki yerini korudu. Ülkeler baznda bakldnda, eylül aynda otomotiv endüstrisinin gerçekletirdii ihracatta AB ülkeleri önemli rol oynad. Salgnn en youn hissedildii dönemler sonras yava yava normale dönülmesi, ekonomi yönetiminin i dünyasn destekleyici admlaryla sanayinin çarklarnn tekrar dönmeye balamas, ekonominin toparlanma sürecine girmesi ve sanayi tesislerinin üretime kademeli olarak geri dönmesi, otomotiv sektörünün ihracatn olumlu etkileyen balca unsurlar arasnda yer ald.
ÜRETM TARAFI DA OLUMLU SNYALLER VERYOR
Otomotiv sanayi üretimi de pandemi döneminde görülen yavalamadan çk sinyalleri verdi. Otomotiv Sanayii Dernei (OSD) verilerine göre, geçen yln eylül aynda 136 bin 236 adet olan otomotiv üretimi, bu yln ayn döneminde yüzde 4 artarak 142 bin 129 adet seviyesine yükseldi. Yln 9 aynda ise toplam üretim, bir önceki yln ayn dönemine göre yüzde 19 azalarak 854 bin 227 adet, otomobil üretimi de yüzde 18 düerek 575 bin 761 adet oldu.
OTOMOTV SATI SONRASI PAZARINDA SATI, ÜRETM VE HRACAT ARTMAYA DEVAM EDYOR
Bu arada, otomotivin önemli bileenlerinden olan otomotiv sat sonras pazarnda da olumlu gelimeler yaand. Otomotiv Sat Sonras Ürün ve Hizmetleri Derneinin austos sektörel deerlendirme anketine göre, ay boyunca sektördeki sat oranlar ortalama yüzde 10 artt.
Üretici üyeler arasnda austosta kapasite kullanm oran ortalamas yüzde 80e çkarken, üyelerin austos ayndaki ihracatlarnda temmuza göre yüzde 7,34lük art kaydedildi.
STHDAM KORUNDU
Ankette, katlmclarn istihdam durumlar da mercek altna alnd. Katlmclarn arlkl olarak istihdam oranlarn koruduu, datc üyelerin personel artnn üretici üyelerinin artnn üzerinde olduu belirlendi. Söz konusu soruya, katlmclarn yüzde 33ü artt, yaklak yüzde 65i deiiklik yok, yüzde 2,4ü de azald yantn verdi.
Otomotiv sanayisinin, bundan sonraki seyrini küresel pandeminin gidiat ve ekonomideki gelimelere göre belirleyecei öngörülüyor.