Türkiye Ziraat Odalar Birlii (TZOB) Genel Bakan emsi Bayraktar, bu yl ve geçen ylki ramazan ay öncesi market fiyatlar karlatrldnda 6 üründe fiyat düüü, 27 üründe ise fiyat art olduunu belirterek, Markette en fazla fiyat düüü yüzde 12,4 ile domateste, en yüksek fiyat art da yüzde 65,4 ile kuru incirde gerçekleti. dedi.
Bayraktar, TZOB Genel Merkezinde düzenledii basn toplantsnda, ramazan ay öncesi üretici ve market fiyatlarndaki farklar, TBMM gündeminde bulunan ekonomik paket ve çiftçilerin beklentilerine ilikin deerlendirmelerde bulundu.
Bu yl ve geçen ylki ramazan ay öncesi market fiyatlar karlatrldnda 6 üründe fiyat düüü, 27 üründe ise fiyat art olduunu ifade eden Bayraktar, markette en fazla fiyat düüünün yüzde 12,4 ile domateste, en fazla fiyat artnn da yüzde 65,4 ile kuru incirde görüldüünü söyledi.
Bayraktar, ramazan öncesinde üretici ve market fiyatlar arasndaki farkn yüzde 559,3 ile en fazla lahanada görüldüüne iaret ederek, bunu yüzde 287 ile elmann, yüzde 285 ile kuru kaysnn, yüzde 272 ile maydanozun ve yüzde 264 ile sivri biberin takip ettiini bildirdi.
Ramazanda kuru baklagillerde de tüketimin arttna dikkati çeken Bayraktar, üretici ve market fiyat farknn krmz mercimekte yüzde 250, kuru fasulyede yüzde 211, yeil mercimekte yüzde 161, pirinçte ve nohutta yüzde 66 düzeyinde gerçekletiini dile getirdi.
- Ette üretici maliyetlerini döviz kuru tetikliyor
Bayraktar, üretici-tüketici fiyatlarndaki makasn bir türlü kapanmadnn altn çizerek, söz konusu dönemler kyaslandnda üreticide kuzu eti fiyatnn yüzde 24, dana eti fiyatnn ise yüzde 4,5 arttn kaydetti.
Tüketicide ise kuzu eti fiyatnn yüzde 25, dana eti fiyatnn yüzde 2,7 yükseldiini vurgulayan Bayraktar, böylelikle dana eti fiyatlarndaki artn enflasyonun çok altnda, kuzu etindeki fiyat artnn ise çok üzerinde olduunu söyledi.
Bayraktar, ette üreticiyi, besilik canl hayvan ve yem fiyatlarndaki artn olumsuz etkilediini belirterek, öyle devam etti:
Bu fiyatlar da tetikleyen döviz kurundaki yükselitir. çünkü gerek yem ham maddeleri gerekse besilik hayvan ithalat döviz üzerinden yaplmaktadr. Nisan ay itibaryla son bir ylda yemlerden buday kepeinde yüzde 28,9, ayçiçei tohumu küspesinde (ATK 28) yüzde 33,9, melasta yüzde 17, buday samannda ise yüzde 49,1 orannda art oldu. Besilik hayvan fiyatlarnda ise Et ve Süt Kurumu verilerine göre besilik canl dana fiyatlarnda yüzde 30,9 art yaand, canl kilogram fiyat ortalama 19 lira 94 kurua çkt. Besilik dana ve özellikle yem maliyetlerinde düü salanmadan et fiyatlarn indirmek mümkün deildir. Maliyetler düürülmeden daha ucuza et talep etmek, üretimin sürdürülememesine, ahrlarn boalmasna, zararna besicilik yaplamayacana göre üreticinin üretimden çekilmesine neden olur. Üretim desteklenir, et ve süt piyasasnda istikrar salanr, et ithalat söylemleriyle üreticilerimiz tedirgin edilmezse krmz ette bir sorunumuz olmayaca açktr.
Üretici, esnaf ve vatandalarn ramazan dört gözle beklediini ifade eden Bayraktar, spekülasyonculara frsat verilmemesi gerektiini vurgulad.
- Ekonomik pakete yeni talepler
Babakan Binali Yldrm tarafndan açklanan ve TBMMde görümeleri devam eden ekonomik pakete ilikin de deerlendirmelerde bulunan Bayraktar, çiftçiler açsndan vergi ve sosyal güvenlik prim borçlarnn yaplandrlmasn ve ecrimisil ödeyerek hazine arazisini kullanan çiftçilerin bu arazileri kullanmaya devam edebilmesini olumlu karladklarn bildirdi.
Bayraktar, buna karn pakette eksiklikler bulunduuna iaret ederek, ecrimisille hazine arazisinde tarm yapan ve mirasçlar adna intikali yaplmam tarm arazilerinde varis olan çiftçilerin çiftçi Kayt Sistemine kaydedilemediini, bu sebeple çiftçilerin tarmsal desteklerden yararlanamadn, tarm sigortas yaptramadn, düük faizli kredi kullanamadn, Toprak Mahsulleri Ofisine de ürün satamadn anlatt.
Bayraktar, çiftçiler için yaplmas gerekenleri öyle sralad:
ntikali yaplmam arazilerde intikal ilemlerini hzlandrmak için, 15 Maysa kadar uzatlan miras tarm arazilerinin intikal ilemlerinde alnan tapu harc muafiyeti devam ettirilmeli. 2B arazilerinin çiftçiye satnda rayiç bedel, tarmsal arazi rayiç bedeli üzerinden belirlenmeli. Tarmsal desteklerden alnan yüzde 2 ile yüzde 4 arasnda deien stopaj kesintisi kaldrlmal. Tarmda kullanlan elektrik, tohum, fide ve ilaçtan alnan KDV sfrlanmal, elektrikteki enerji fonu ve TRT pay kaldrlmal. Hayvanclk iletmelerinde kullanlan elektrie tarmsal sulama abone grubu tarifesi uygulanmal. Takibe dümü kredi borçlar faizsiz ve uzun vadeli olarak yaplandrlmal. Üreticilere yem için fatura karlnda destek verilmeli veya yemi tarm kredi kooperatifleri ve üretici örgütleri kanalyla uygun fiyattan temin edebilmelerine imkan salanmal. Bu yl da doal afetlerden zarar gören çiftçilerin Ziraat Bankas ve tarm kredi kooperatiflerine borçlar ertelenmeli. Tarm Ba-Kurlularda aylk prim ödeme gün says 2008 ylnda olduu gibi 15 güne indirilmeli. çiftçilerimize, prim ödedikleri her yl için 90 gün, 4 ylda 1 yl hesabyla ypranma hakk verilmeli. Kadn çiftçilerin, sigortal olmadan önceki doum nedeniyle hizmet borçlanmas yapabilmesi salanmal.
çukurova ve Güneydouda arpa hasadnn baladna dikkati çeken Bayraktar, çiftçimizin gözü kula, hububat müdahale alm fiyatndadr. Müdahale alm fiyat, üretici maliyeti dikkate alnarak, üreticinin refah da göz önünde bulundurularak beklemeden bir an önce açklanmaldr. ifadesini kulland.
- Dolar kurunun artmas maliyetlerimizi artracak
Bayraktar, konumasnn ardndan basn mensuplarnn sorularn yantlarken, dolar kurundaki artn çiftçilere etkisine ilikin, Mazot bata olmak üzere girdilerimizin çounu ithalatla temin ediyoruz. Dolaysyla kurun artmas girdi maliyetlerimizi artracaktr. dedi.
2018 bütçesi oluturulurken bata mazot olmak üzere girdilerdeki desteklerin artrlmasn talep ettiklerini anmsatan Bayraktar, bunlarn bir ksmnda da vergi muafiyeti istediklerini kaydetti.