Türkiye Elektrik Datm A.ye (TEDA) bal irketlerin tamam, 2004-2013 yllar arasnda özelletirildi. Elektrik Mühendisleri Odas (EMO) Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Özdaa göre temel sorun da burada balad. Özelletirmenin zamanla elektrik faturalarna yaplan zamlarla halka yansdn, son olarak da Isparta örneinde olduu gibi datm irketlerini kamusal denetimden uzaklatrdn savunan Özda, datm irketlerinin kamulatrlmas gerektiini söyledi.
DEVLETN ELEKTRK PYASASINI KONTROL EDECEK GÜCÜ KALMADI
Türkiyede elektriin yüzde 16,1inin kamu tarafndan üretildiini, devletin elektrik piyasasn kontrol edecek gücünün kalmadn ifade eden Özda, Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoann açklad kademe limitinin deitirilmesi kararnn da bu durumun bir örnei olduunu söyledi.
Mehmet Özda, Enerji Piyasas Düzenleme Kurumu (EPDK) zamlarn gerekçesi olarak TBMMde onaylanan kademeli elektrik faturasna ilikin kanunu gösterdi. Yeni tarife 1 Ocak 2022de uygulamaya kondu ama mürekkebi kurumadan 31 Ocak 2022de kademe limitini yükselttiler. Yeni açklanan tarifeye göre tüketim limiti günlük 5 kWhden 7 kWhye, aylk 150 kWhden 210 kWhye çkarld. Eer yaptklarnn doru olduuna emin olsalar daha mürekkebi kurumam bir kanunu geçersiz hale getirmezlerdi. Sonuçta elektrik enerjisiyle ilgili kararlar alnrken meslek odalarna, tüketici derneklerine, emek örgütlerine ve daha da kötüsü Mecliste bulunan milletvekillerine hiçbir rapor sunulmuyor, bilgi verilmiyor. Kademe deiiklii, zamlar neye göre yaplyor, bilinmiyor deerlendirmesini yapt.
EÜA YÜZDE 34, RKETLER YÜZDE 115 ZAM YAPTI
Elektrikte getirilen yeni sistemin kademeli soygun olduunu savunan Özda, kamu kurumu olan Elektrik Üretim A..nin (EÜA) toptan fiyatna yüzde 34 zam gelirken, irketlerin yurttalara satt elektrie ortalama yüzde 115 zam yapldna vurgu yapt: Aralk 2021de 109 kWh kullanmla 100 lira gelen bir fatura ubat 2022de 150 TL, yine Aralk 2021de 218 kWh kullanmla 200 TL gelen bir faturann ubat 2022deki karl da 305 TL. Aralk 2021de 250 TL gelen bir elektrik faturasnn karl ayn tüketimle ubat 2022de 417 TL. Aralk 2021de 327 kWh kullanmla 300 TL gelen elektrik faturas ise ubat 2022de 529 TL. Enerji Piyasas Düzenleme Kurumu, elektrik tarifelerini yaynlarken ayn zamanda da Elektrik Üretim Anonim irketinin toptan fiyatlarn da açklyor. Kamu kurumu olan Elektrik Üretim A..nin (EÜA) toptan fiyatna yüzde 34 zam gelirken, ticarethanelerdeki elektrie yüzde 125, sanayideki elektrie yüzde 129, meskenlerdeki elektrie yüzde 127 gibi bir zam söz konusu. Madem maliyet basks var ve yüzde 34lük bir zamla kurtaryordu bu zamlarn sebebi nedir? EÜA, elektrik datm irketlerine ve görevli tedarik irketlerine elektrik satyor. Yani devletin irketlere satt elektrie yüzde 34 zam yaplyor, irketlerin yurttalara satt elektrie ortalama yüzde 115 zam yaplyor. O yüzden biz EÜA örnei üzerinden datm irketlerinin kamulatrlmasn, elektrik üretiminde de kamunun ana unsur olmasn talep ediyoruz.
EMODAN ZAMLI TARFEYE DAVA: MESLEK ABONELERNE EÜAIN BRM FYATI UYGULANSIN
Elektrikte zaml tarifeye kar Elektrik Mühendisleri Odas olarak dava açma hazrlnda olduklarn ifade eden Mehmet Özda, Talebimiz zaml tarife geri alnsn, EÜAn ürettii elektriin irketlere deil, vatandaa sat salansn eklinde olacak. Meslek abonelerine EÜAn birim fiyat uygulansn. Zaten EÜAn özel irketlere satt elektrik mesken abonelerine yeter. Bu hafta içinde dilekçe hazrlmz biter diye konutu.
TÜKETC DERNEKLER KTLESEL EYLEMLER YAPMAYA HAZIRLANIYOR
Tüketici Haklar Dernei Genel Bakan Turhan çakara göre elektrie gelen zam Cumhuriyet tarihinin en yüksek zamm. Ylba itibariyle gelen zamlar sonras birçok ikyet ve bavuru aldklarnn altn çizen çakar, nsanlarn bu faturalar ödeyecek gücü yok. Bir haftadr insanlar feryat ediyor. Yaplan maa artlaryla sadece elektrie yaplan zamlar arasndaki tutarszla bakarsanz adaletsizlii görürsünüz. O nedenle bu elektrik zamlar iptal edilmeli ifadelerini kulland.
çakar, Türkiyenin elektrik üretiminde da baml olmak yerine güne ve rüzgr gibi enerji sistemlerine yönelmesinin daha doru bir yaklam olacan kaydetti. Tüketici örgütleri olarak zaml tarifeye dava açmak istediklerini ancak bir sonuç alamayacaklar için vazgeçtiklerini belirten Turhan çakar, Onun yerine demokratik kitle örgütleriyle çok güçlü toplumsal eylemler yapmay planlyoruz eklinde konutu.