Kiraz, Tarm ve Orman Bakanl tarafndan hayata geçirilen ve sözlemeli üretim modeliyle sektörün tüm paydalarn tek bir platformda buluturan DTAPa ilikin deerlendirmede bulundu.
Sözlemeli üretimi sonuna kadar desteklediklerini belirten Kiraz, bu modelin, fiyat regülasyonu, tarm ürünlerinin deerlendirilmesi, çiftçinin girdi ve avans temini noktasnda önemli olduunu söyledi.
Kiraz, sözlemeli üretimin bugüne kadar baz sanayiciler tarafndan kullanldn anmsatarak, Ne üreteceini ve ürününü hangi fiyata satacan bilen üretici mutlu olur, pazar endiesi yaamaz. Bu manada DTAPta sözlemeli üretim modeli ve ürünleri online pazarlama imkan bulunuyor. diye konutu.
Kiraz, sözlemeli üretimde bu iin mevzuatnn iyi düzenlenmesi gerektiine dikkati çekerek, u deerlendirmede bulundu:
Sözlemeli üretim, geçmi yllardan kalan eski bir yönetmelikle yürütülüyor. Bu iin mevzuat iyi ekilde kurgulanmal ve güncellenmeli. Sözlemeli üretimde sözleme metni, cayma konusu ve dier noktalarda çok salam düzenlenmeli. 10 kuru daha fazla kazanma imkan bulan taraf bu iten cayabilir. Sistemin salkl ilemesi açsndan sözleme çok iyi olmal. Ayrca Takas Bank gibi sözleme bedelinin belli bir depozito ile tutulaca, caymay önleyici bir mekanizma kurulmal. Parann bir miktar, üretim sezonu boyunca Takas Bank gibi yapda tutulursa caymalar olmaz. Ürün geldii zaman Takas Banktan o parann üreticiye geçmesi eklinde bir yap olabilir. Cayma olursa Takas Banktaki depozito miktar yanar.
KÜçÜK LETMELER EZLMEMEL
Sözlemeli üretim modelini kurarken küçük üreticinin her ilçede bir ubesi bulunan zincir marketlerin altnda ezilmesinin önlenmesi gerektiine iaret eden Kiraz, Burada bu marketlerin monopollemesini önleyecek bir yap da kurgulanmal. Küçük aile iletmeleri bu girdabn içinde kaplrsa bu marketler fiyat istedii gibi belirler. O zaman fiyat, hem tüketici hem de üretici zararna belirlenebilir. Bunu engelleyecek de bir yap olmal. Bu market zincirlerine belli kota konabilir, belli sektörler arasnda kota paylatrmas yaplabilir. Üretici aleyhine fiyat olumas halinde cezai yaptrm da getirilebilir. ifadelerini kulland.
SAHADA DENETM YAPILMALI
Sistemle ürün planlamasnn da yaplabileceini ve bunun salanmasyla ürün fiyatlarnn dengeleneceini vurgulayan Kiraz, Ziraat Bankas ve Tarm Kredinin sözlemeli üretim yaptran iletmelere yüzde 80e varan faiz indirimiyle destek olmasnn da olumlu olduunu bildirdi.
Kiraz, sözlemeli üretime konu ürünün uydu görüntüsü üzerinden takip edilmesinin yeterli olmadn belirterek, Tarm ve Orman Bakanlnn bu konuyu sahada denetlemesi gerektiini dile getirdi.
Fehmi Kiraz, bu sistem oturuncaya kadar platformun 5 yl vergilerden muaf olmasn da önerdi. Sözlemeli üretimin tevik edilmesi için bu üreticilere tarmsal destekler noktasnda pozitif ayrmclk yaplabileceini ifade eden Kiraz, Normal üreticiyi de madur etmeden, sözlemeli üretim yapan üretici büyüyene kadar bir miktar desteklenebilir. dedi.