Elektrik kesintilerinin sulanan ürünlerde yol açt zararn önüne geçmek amacyla GAPTAEM tarafndan yürütülen ve Karacada Kalknma Ajansnca mali destek salanan lk Örnek Güne Pili Center Pivot Sulama Sistemi Kurulumu projesi 2 yllk çalmann ardndan tamamland.
GAPTAEM mühendisleri tarafndan gelitirilen sistemle, 700 güne panelinden elde edilen 175 kilovatsaat elektrikle ilk kez 150 beygir gücünde dalgç pompa çaltrld. Pompann yaklak 200 metre derinliindeki kuyudan çkard suyla, 440 metre uzunluundaki center pivot sulama sistemi hareket ettirilerek, ebeke elektriine ihtiyaç duyulmadan 500 dekar arazi sulanmaya baland.
GAPTAEM Müdürü brahim Halil çetiner, bölgenin güne enerjisinde verimli bir potansiyele sahip olduu, yl içinde yaklak 300 gün güne enerjisinden yararlanlabildiini söyledi.
Bölgede yaanan elektrik kesintileri nedeniyle önceki yllarda bin 300 dönüm arazideki msrn büyük zarar gördüünü anlatan çetiner, böyle bir sorunun yaanmamas ve güne enerjisinden faydalanma amacyla çalma balattklarn dile getirdi.
çalmalar sonucunda güne enerjisiyle çalan center pivot sulama sistemini kurduklarn kaydeden çetiner, Bu sistem sayesinde 500 dönümü araziyi hiç ebeke elektrii kullanmadan güne enerjisiyle hem derin kuyudan su çkaryor hem de center pivotu çaltrarak sulama yapyoruz. Bu anlamda sistemin Türkiye ve Avrupada ilk olduunu düünüyoruz. Bu konuda yaplm bir çalma, bir literatür bulamadk. Yakn bir zamanda patent bavurusunu yapacaz. dedi.
- Cep telefonuyla kontrol edilmesi planlanyor
Sistemin daha fazla gelitirilmesi için çalmalara devam edeceklerini dile getiren çetiner, Bu sistemin bir sonraki aamas ise otomasyonlu hale getirilmesi olacak. Yani bulunduumuz yerden cep telefonuyla sistemi balatabileceiz, sulamaya balatabileceiz, sulamay kesebileceiz, center pivotu hareket ettirip durdurabileceiz. Bu ekilde bir otomasyon sistemi kuracaz. Ayn zamanda panellerin günei takip etmesi ve günee göre hareket etmesini salamak da bundan sonraki hedeflerimiz arasnda. diye konutu.
- Güneli günlerde 14 saat çalabiliyor
Proje yürütücüsü GAPTAEM Mühendisi Ümran Atay da projelerindeki en büyük yeniliin 150 beygir gücündeki dalgç pompay güne enerjisiyle çaltrmak olduunu belirtti. Daha önce bu büyüklükteki bir dalgç pompay güne enerjisiyle çaltrmadklarn vurgulayan Atay, öyle devam etti:
Sistemle güne enerjisinden elde ettiimiz elektrikle 100-200 metre derinlikten su çkaryoruz, center pivotu hareket ettiriyoruz. Daha önce büyük dalgç pompalar güne enerjisiyle çaltramyorduk. Bu sistemde bunun önüne geçtik. Bölgemizde büyük tarmsal iletmeler var. Bu iletmeler sistemimizi rahatlkla kullanabilirler. Özellikle sulama döneminde elektrik kesintilerinin yaygn olduu dönemde güne bol miktarda oluyor. Güne enerjisi de bol olduu için gün içinde 14 saat bu sistem rahatlkla çalyor. Sistem ilk kez sulanan alanda ürün alnmas durumunda ilk ylnda rahatlkla kendini amorti edebiliyor çünkü yl içinde iki ürün yetitirmenizi salyor.
Atay, sistemin ebeke enerjisine entegre olduunu, güne enerjisi yerine ebeke enerjisiyle de çaltrlabileceini kaydetti.