Anadolunun pek çok ehrinde yaplan kurbaa avclnda Edirne ve Hatay baat kentlerden saylyor.
Edirnede k mevsiminde gündüz Hatayda ise gece avclyla yakalanan kurbaalar ihracat kalemleri arasnda yer alyor.
Meakkatli avclkta ustaln babalarndan örenen yeni nesil avclar çeitli nedenlerle azalan kurbaa popülasyonuna ramen meslei sürdürmek adna mücadelelerine devam ediyor.
KLOGRAMI 30 LRA
Edirnede çeltiin youn olarak yetitirildii psala ve Meriç ilçelerinde tarla ile sulama kanallarndan avclar tarafndan toplanan kurbaalar Avrupa mutfaklarnn menülerinde yer buluyor.
Meriçin Kaddondurma köyü de kurbaa toplayclnn youn olarak yapld yerler arasnda bulunuyor.
Sabahn ilk klaryla köy meydannda toplanan avclar, minibüse binerek çeltik arazilerinin yolunu tutuyor.
Belirledikleri bölgede araçtan inen avclar, kask çizmelerini giyip kepçelerini ellerine alarak çeltik arazilerindeki su kanallarnda nasiplerini aramaya balyor.
Kanala kurbaa yakalamada kullandklar kepçeyi sokan avclar, bir yandan da suyu ayaklaryla kartrarak dipteki kurbaalar kepçeyle almaya çalyor.
Kurbaaclarn avlanmas yaklak 5 saat sürüyor. En az 30 kurbaa 1 kilogram geliyor. Yakalanan kurbaalar, köyde kilosu 30 liradan aracya satlyor.
Arac tarafndan havuzlarda toplanan kurbaalar, boylarna göre ayrlp canl olarak filelere doldurularak ihracatç firmaya gönderiliyor.
BAZI GÜNLER Hç YAKALAYAMIYORLAR
Köyde yaayan evli ve 2 çocuk babas Beyti Aydn (65), AA muhabirine, 30 yldr kurbaa avcl yaptn söyledi.
Kurbaa avcln kn yapmay tercih ettiini belirten Aydn, yaz döneminde çeltik tarlalarnda yamaklk yaptn ifade etti.
Topladklar kurbaa miktarnn her gün deiiklik gösterdiini söyleyen Aydn, Bazen 5 kilo tutuyor, bazen hiç tutamadan geliyoruz. Bazen 20-30 kilo alanlar var. Yerini buldun mu çok oluyor. dedi.
Aydn, kurbaa avclnn zorlu bir i olduunu, çamurun içinde bilinmedik yerlerde çaltklarn belirtti.
Hava durumunun imdiye kadar avcla uygun olduunu ifade eden Aydn, imdiden sonra hava kötüye gider. Durumu iyi olan soukta gitmeyecek. Ama ihtiyac olan yine çkacak ekmeini aramaya. Soukta kanaldaki su buz tutuyor. O zaman nereye vuracaksn kepçeyi? Kepçeyi sokamazsn çtr çtr buz. Yapsak bir ay daha yaparz. diye konutu.
SU BÜLBÜLÜ ADIYLA BAZI LOKANTALAR PM KURBAA SERVS EDYOR
Kurbaa bacann bölgedeki baz iletmelerde talebe göre servis edildiini belirten Aydn, Ben hiç kurbaa yemedim. Arkadalar yiyor. çok lezzetliymi eti. oklanm olarak satyorlar, su bülbülü adyla anlyor. dedi.
Avc Mehmet Ali Esmer de babasnn vefat sonras balad toplaycl 1994 ylndan beri sürdürdüünü söyledi.
Havann güzel olduu günlerde bol miktarda kurbaa topladn belirten Esmer, ortalama 7-8 kilo kurbaa avladn ifade etti.
lerinin göründüü kadar kolay olmadn söyleyen Esmer, Bu iin zorluu su içerisinde olmas. Kam var, ayr var. Mücadele art. Souk havalarda bulmak zor. Bir de tulumun delinirse çok sknt. Geçenlerde bir arkadamz tulumunu patlatt, hastaland. Ayrca çeltik tarlalarna atlan ilaçlar kurbaa neslini tüketiyor. laç kutular da kanallara geliigüzel atlyor. diye konutu.
FRANSA VE TALYAYA GÖNDERLYOR
Suba köyünden Hüseyin Erhan da avclardan toplad kurbaalarn ihracatç firmaya ulatrlmasna araclk ediyor.
Kurbaa avclnn bölgede 1970li yllardan beri yapldn söyleyen Erhan, Ben bu ie 1990 ylnda babamn yannda baladm. Avclar kurbaalar çeltik tarlalarnda su kanallarnda toplayp bana getiriyorlar. Ben de burada gereken temizlii yaptktan sonra beer kiloluk filelere koyup klimal ortamda muhafaza ediyorum. Haftada 2 defa firmann soutuculu kamyonu gelip benden alyor. Be derece scaklkta 10-15 gün yayorlar. En büyük müterimiz Fransa ve talyadaki alclar. diye kaydetti.
Erhan, yllar içerisinde tarmda artan ilaç kullanmnn kurbaa popülasyonunu azalttn savundu.
Eskiden kurbaamz daha çoktu, fazla tarm ilac yoktu diyen Erhan, imdiki tarm ilaçlar daha sert, daha kuvvetli olduundan kurbaay etkiliyor. Bir hayli azalma oldu. Günlük ortalama 600-700 kilo, haftada ise 4-5 ton kurbaa gönderiyorum. ifadelerini kulland.
DEDELERNDEN MRAS KURBAA AVCILII MESLEYLE GEçMLERN SALIYORLAR
Türkiyede kurbaa ihracatnn bir bölümünün karland Hatayn Krkhan ilçesinde kurbaa avclar, babadan oula geçen mesleklerini sürdürüyor.
lçeye bal Gölba Mahallesindeki Gölba Gölünde gün batmnda bir araya gelen kurbaa toplayclar, havann kararmaya balamasyla birlikte ate yakp hazrlklarna balyor.
Yanlarnda getirdikleri çizme, tulumlarn giyen kurbaa avclar, kepçe, gaz lambas ve fenerlerle kurbaa avlayacaklar bölgeleri belirleyip dalyor.
Ya nasip diyerek souk ve karanlk gecede göl içerisinde vücutlarnn yarsna kadar suya girip kurbaa aramaya balayan avclar, bir yandan da ayaklarn suda savurarak kurbaalarn yüzeye çkmasn bekliyor.
Bulduklar kurbaalar elleriyle ve kepçe araclyla sudan çkaran avclar yakaladklar kurbaalar bellerine baladklar bidonlara veya çuvallara dolduruyor.
Sabahn ilk klarna kadar kurbaa toplamaya devam eden avclar, topladklar kurbaalar tüccarlar aracl ile yurt dna ihraç ediyorlar.
BAZEN SUDA NEYLE KARILAACAIMIZI BLEMYORUZ
çocukken babasndan örendii kurbaa avcln 30 yla yakn zamandr sürdüren 4 çocuk babas Seyfettin pek (37), meslei, kendisinin babasndan, babasnn da dedesinden örendiini anlatt.
Türkiyenin birçok bölgesinde kurbaa topladklarn aktaran pek, öyle konutu:
Diyarbakr, Ar, Antalya, Aydn, Ankara gibi Türkiyenin çeitli bölgelerine gidiyoruz. Tehlikeli derelere giriyoruz. Bazen suda neyle karlaacamz bilemiyoruz. 2-3 günde 500 lira civar para kazanyoruz. Kurbaa avlamaya yazn geceleri, kn ise genelde gündüzleri gidiyoruz. Yaz aylarnda kii ba 30 kilo civarnda topluyoruz kn ise havalarn souk olduundan günde 10 kilo kadar kurbaa avlyoruz. Kn en sert geçtii 3 ay da ise evimizde kalyoruz. Topladmz kurbaalar tüccara satyoruz, onlar da Fransa bata olmak üzere çeitli ülkelere ihraç ediyorlar. Topladmz kurbaalarn kilosunu 30 liradan satyoruz. Yazn havalar scak olunca kurbaa daha fazla oluyor, o zamanda kilosunu 25 liradan satyoruz. Tüm geçimimi kurbaa avlayarak salyorum.
Kurbaa toplamann souk havalarda daha zor olduunu belirten pek, bazen kilometrelerce yol kat ederek gittii avclktan eli bo döndüü zamanlar olmasna ramen mesleini sevdiini sözlerine ekledi.
EVM BU LE GEçNDRYORUM
çocukluundan bu yana kurbaa avcl yaptn söyleyen Duran Hakan (36) ise mahallelerindeki birçok kiinin geçim kaynann kurbaa avcl olduunu söyledi.
Hakan, 8 karde olduklarn ifade ederek, Babam gibi bende evimin geçimini kurbaa toplayarak salyorum. Yaz mevsiminde kurbaa daha fazla oluyor bazen 60 kiloya yakn kurbaa avlyoruz. Genelde tüccar bizden talep ediyor biz de onlarn talebi dorultusunda kurbaa avlamaya çkyoruz. diye konutu.
Hakan, kurbaa toplamann k aylarnda gece souktan dolay çok zor olduunu sözlerine ekledi.
Kurbaa avclnn baz kesimler tarafndan ilginç bulunduunu belirten Mahmut pek ise çeitli kurbaalar olduunu genelde temiz suda yaayan kurbaalar avladklarn kaydetti.