Hazineve Maliye Bakan Elvan, AA Editör Masasnda kamuoyu ve piyasalar tarafndan uzun zamandr beklenen ve geçen hafta Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan tarafndan açklanan Ekonomi Reformlaryla ilgili sorular yantlad. Bakan Elvan, yapt açklamada, Vatandalarn taleplerini, sivil toplum kurulularmzn görülerini bir bütün halinde deerlendirerek Ekonomi Reform Programn oluturduk dedi. Bakan Elvann açklamalarndan satr balar u ekilde:
Tüm bakanlklardan ve sivil toplum kurulularndan aldmz görüleri taslak bir reform paketi haline getirdik. Sadece bakanlktaki arkadalarmzla bir reform paketi hazrlama gibi bir durumumuz olmad.
Paket ile ilgili Sayn Cumhurbakanmz ile birkaç kere bir araya geldik.
Her bir maddenin altnda onlarca sayfalk çalma var.
Bu maddelerle ilgili yasal altyap çalmalarmz da büyük ölçüde tamamladk.
Bu pakete neden ihtiyaç duyuldu sorusu oldu. Dünya büyük bir salk krizinden geçiyor. Bu kapsamda büyük bir dönüüm söz konusu. Salgn sonras döneme hazrlk önemli. Yeni bir dünya düzenine giriyoruz. Avrupa tedarik zincirindeki kopuklua izin vermemeliyiz diyor. Kendi hinterlandnda üretim üsleri oluturmak istiyor. Bu kapsamda Türkiyenin avantajlar var. Bu reform paketiyle bu konudaki yol haritamz ortaya koyalm dedik.
YABANCILARA YÖNELK LETM FAALYETLER
Reform programnn açklanmasndan hemen sonra büyükelçiliklerden reform programna yönelik detayl açklamalar talep edildi. Bu konuda hazrlklarmz tamamladk. Önümüzdeki günlerde G-20, Avrupa büyükelçileriyle buluup reform programn anlatacaz. Yabanc yatrmclarla da buluup reform programn anlatacaz.
Dünyada salgndan dolay dorudan yatrmlarda ciddi bir gerileme oldu. Ertelenmi bir taleple kar karyayz. Türkiyenin önünde çok önemli frsat penceresi var. Bu paketle frsatlar yakalamak istiyoruz. Öngörülebilirlii artrmak için bu reform programn oluturduk. Nakit yatrm teviklerini devreye sokacaz.Dou Avrupa ülkelerinin birçounda nakit yatrm teviki görüyoruz. Rekabetçi olmak için bu tevikleri sunacaz.
Yapc eletirilere açz
Yapc eletiri gelirse bunlar dikkate alrz. Ancak Klçdarolunun ilk tepkilere bakldnda konuya böyle yaklatn söylemek mümkün deil. Reformlarda istihdam bölümümüz var. dünyasyla bulutuumuzda taleplerinden biri ara kademe eleman eksikliinin çözülmesi oldu. Bizim meslek eitim merkezlerimiz var. Buralarda 150 bin civarnda örencimiz var. Reform programnda bunlarn ücretlerini iyiletireceiz ve kamu olarak karlatracaz dedik.
Yeni nesil çalma yöntemleri
Yeni nesil çalma yöntemlerini yaygnlatryoruz. Sektöre beceri haritalar oluturuyoruz. Her ildeki insan kayna ihtiyacn belirleyeceiz.
stihdam teviklerini batan aa gözden geçiriyoruz, burada bir sadelemeye gideceiz. Ücretsiz izne ayrlanlar da istihdam desteinden fayda salamasna yönelik bir mekanizmay gelitiriyoruz.
Tasarruf tedbirleri
Tasarruf ile ilgili harcama disiplini konusunda çok sayda tedbirimiz var. Bizim sosyal yardmlarmz var. Bu desteklerin etkin bir ekilde gerçek ihtiyaç sahibine ulamas önemli. Burada bütünleik sosyal destek mekanizmasn kuruyoruz. Merkezi yönetimin verdii destei yerel yönetim de burada görecek.
Kamu maliyesinde bütçe disiplini son derece önemli. Kovid ile mücadele süreci belki bütçe açnda bir miktar yükselme getirdi. Ama kamu maliyesi kapsamnda her türlü tedbiri hayata geçireceiz. 3 ayda bir kamu maliyesi raporu açklayacaz. Kamuoyuyla her eyi paylaacaz.
Tasarrufta sadece tat almna deil meseleye bir bütün olarak bakmak durumundayz. Araç tarafnda kamu filo yönetim sistemini getiriyoruz. Kamuda tat bazl envanter ve maliyet bilgisi düzenli kayt altna alnacak, tat edinimi ihtiyaç analizlerine dayandrlacak. Önümüzdeki günlerde Cumhurbakanmzn onayyla bunu kamuoyuyla paylamay hedefliyoruz.
Reform paketi takvimi en geç Sal günü açklanacak
Takvimsiz bir program olmaz. Biz reformlarla ilgili takvimimiz hazrladk. Bunu en geç önümüzdeki hafta Sal günü paylaacaz. Sadece birkaç bakanln teyit etmesi gereken husus kald. Onun dnda takvimimiz hazr.
Esnafa vergi muafiyeti
Bütçe disiplini önemli ama burada esnafmz yalnz brakmayacaz. 850 bin esnaf kapsayan düzenlemeyle gelir vergisini kaldryoruz ve beyan yükümlülüünü de kaldryoruz. stisna uygulamamz 2021 yl kazançlaryla balayacak ve kalc olarak uygulanacaktr.
Döner sermaye düzenlemesi
46 adet özel hesabmz var. Bu hesaplar Saytay denetimine tabi. Zorunlu olarak devam ettirmemiz gereken özel hesaplara devam edeceiz. Ama bunlarn bir bölümünü merkezi yönetim bütçe kapsamna alacaz.
Döner sermayelerin bütçelerinin 100 milyar TLlik büyüklüü var. Biz aamal olarak döner sermayeleri de merkezi yönetim bütçe kapsamna almak istiyoruz.
Belediyelerin borç durumu
Yerel yönetimlerde de mali disiplin son derece önemli. Belediyeler meclis kararyla borçlanabiliyor. Belediyelerin çok yüksek oranda borçlandn görüyoruz. Bu durum faiz ödemelerini yükselmesine ve yatrm ve transfer harcamalarnn kslmasna neden oluyor.
Belediyeler irket kurmak için çevre ve ehircilik Bakanl üzerinden Cumhurbakanlndan izin almak zorunda. Son yllarda ahslarn kurduu irketleri belediyelere hibe yoluyla devrettiini görüyoruz. Bunlara da çekidüzen vermek istiyoruz.
KT kanunu güncellenecek
Kamu iktisadi teebbüslerine yönelik kanun 1984 ylnda çkt. Bu kanunun günün artlarna uygun olup olmadna mutlaka baklmas gerekiyor. Biz bu teekküllerin esnek ve rekabetçi bir yapya kavumasn istiyoruz.
Kamu almlar kanunu çkaracaz
Kamu alm ihalelerinde denetimi güçlendirip, effafl artryoruz. stisnalar kaldryoruz. Zorunlu istisnalar da disiplin altna alyoruz. Bütün bunlarla daha effaf ve rekabeti artran bir sistem kurulacak. Kamu almlar kanununu çkaracaz. Burada sertifikasyon sistemi getiriyoruz. Firmalarn liyakat ve yetkinliklerini belirleyen kriterler açklanacak.
effaflk öngörülebilirlii artryor. Eer yatrmcysanz ve önünüzü göremiyorsanz beklemek isterseniz. Bu hususlardaki hassasiyetimizi sürdüreceiz.
Kamu özel ibirliinde yasal altyap çalmalar
Kamu özel ibirlii alannda baarl bir süreç var. Burada 11 farkl kanunda düzenleme var. Bunun ötesinde bakanlklarn kamu-özel ibirlii projelerine yönelik farkl yetkileri söz konusu. Yapacamz düzenlemeyle mevzuat dankl ortadan kalkacak ve yatrmc tek bir kanunla muhatap olacak.
Vergi usul kanununda güncelleme
Vergi usul kanununu günün koullarna uygun hale getirmek istiyoruz. Dijital vergi asistannda çalmalar da önemli noktaya getirdik. Vergide dier önemli konu denetim. Biz denetimi de tamamen elektronik ortamda yapmay hedefliyoruz. Tebligatlar elektronik ortamda olacak. Denetimlerde standart oluturacaz.
Enflasyonla mücadele
Enflasyonla mücadelede para politikas, maliye politikas ve yapsal politikalarn bir arada olduu bütüncül bir baka ihtiyaç var. Fiyat istikrar komitesiyle bu politikalarn tüm taraflarn ayn masada topluyoruz. Burada arz sorunlarna bal yapsal oklara odaklanyoruz. Bunu para politikasyla çözme ansnz yok. Kovid sürecinde arza bal yapsal oklar yaadk. Örnein cam sektöründe tedarik skntsn irketler bize iletiyor.
Burada bizim asla rekabetçi piyasaya müdahale etmemiz söz konusu deil. Bu komite fiyatlardaki ar oynaklklarn kök sebeplerine inecek. Bu komite para politikalarn tamamlayc bir rol üstlenecek, Merkez Bankasnn elini güçlendirecek.
Küresel gda fiyatlarnda 6,5-7 yln en yüksek seviyelerini gördük. Salgn ve kuraklk nedeniyle ülkeler gda stoklarn artryor. Bu da fiyatlardaki öngörülebilirlii azaltyor. Biz erken uyar sistemini bunun için öngördük. TCMBde bir müdürlük kuruldu. Veri taban çalmasn balattk. Bu çalma devam ediyor. Bu çalmann bitmesinin ardndan model ve tahmin çalmalarna geçilecek.
Kredi yaam döngüsü
u anda takipteki alacaklarn miktar 151,6 milyar lira, yakn izlemedeki krediler 387,5 milyar lira. Bu son derece yönetilebilir durumda. Sorunlu kredilere yüksek karlk ayrld. Bankalarmzn ayrd karlk yabanc bankalara göre yüksek, %75in üzerinde. Bankaclk sektörünün aktif kalitesinin artrlmasn önemsiyoruz.
Kredi Yaam Döngüsü ile bankalarda tahsili gecikmi alacak çözümleme birimleri oluturulmasn arzu ediyoruz. Öyle irketler olabilir ki katma deerli ürün üretiyordur. Bunlarn kaybolmasn istemeyiz. Bu firmalarn hayata kazandrlmasn salamamz gerekiyor. Bunu ben çok önemsiyorum.
Varlk yönetim sistemlerini daha da güçlendirmek istiyoruz. Faizsiz finans sistemi mevzuatn tek bir kanunda toplayacaz. Dijital para konusunun altyapsn oluturacaz. Finansal teknoloji gençlerimizi çok ilgi duyduu bir alan. Dünyada bu alanda çok önemli gelimeler oluyor. Bir Fintech strateji belgesi hazrlayacaz. stanbul Finans Merkezinde bir fintech üssü oluturacaz.
Kripto paralarla ilgili ciddi kayglarmz var
Dijital para ile kriptoyu kartrmamak lazm. TL karl dijital paradan bahsediyoruz.
Kripto paralarla ilgili ciddi kayglarmz var. Sadece bizim deil tüm dünyada kayg söz konusu. Türkiyede Bitcoin ilemleriyle ilgili bir bakan yardmcmz görevlendirdik.
4 aamal cari açkla mücadele plan
Ksa vadede deil ama orta ve uzun vadede çözülebilecek yapsal sorunlarmz var. Burada dört unsur var. Bunlardan ilgili yapsal cari açk. kincisi ihracatn tabana yaylmas. Üçüncü olarak uluslararas standartlarnda bir kymetli madenler piyasas oluturulmas özellikle altn burada çok önemli. Dördüncüsü sanayide yeil dönüüm.
Sanayide ithal ara mallar bamll yüksek, bunu aa çekmeliyiz.
Küresel deer zincirlerine daha güçlü bir entegrasyon hedefliyoruz.
Altna yönelik baz tedbirler aldk, tüm aktörleriyle yeniden düzenlenecek. Piyasada kayt dln azaltlmas konusunda tedbirler almaya baladk ve bunlara devam edeceiz.
TÜKe hiçbir ekilde müdale etmemiz söz konusu deil
TÜK köklü ve uluslararas standartlarda çalan en önemli kurumlarmzdan bir tanesi. TÜK tüm çalmalarn Eurostat ile ibirlii ile yapar. Tüm çalmalar Eurostata açktr. Ama TÜK üzerinden birtakm spekülatif yorumlar tasvip etmiyoruz. likili kurulular özerk yapya sahip kurululardan. TÜKe en ufak bir talimat, süresinden önce bilgi talebi gibi bir ey söz konusu olamaz. Enflasyonu vatanda 10da öreniyorsa, ben de 10da öreniyorum. 09:30da ya da 09:45te örenmem söz konusu deil. Hiçbir ekilde TÜKe müdahale etmemiz söz konusu deildir. TÜKi ilikili kuruma dönütüreceiz, en ksa sürede de bunu gerçekletireceiz.