Türkiye çi Sendikalar Konfederasyonu (Türk-), haziran aynda 4 kiilik ailenin açlk snrn 2 bin 431 lira 8 kuru, yoksulluk snrn ise 7 bin 918 lira 82 kuru olarak hesaplad.
Konfederasyondan yaplan açklamada, her ay düzenli olarak gerçekletirilen açlk ve yoksulluk snr aratrmasnn 2020 Haziran ay verilerine yer verildi.
Aratrmada, 4 kiilik ailenin salkl, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapmas gereken aylk gda harcamas tutarnn (açlk snr) 2 bin 431 lira 8 kuru, gda harcamasyla birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakt), ulam, eitim, salk ve benzeri ihtiyaçlar için yaplmas zorunlu dier aylk harcamalarnn toplam tutarnn (yoksulluk snr) 7 bin 918 lira 82 kuru, bekar bir çalann yaama maliyetinin ise aylk 2 bin 952 lira 41 kuru olarak hesapland vurguland.
Ücretli çalanlarn kar karya kald geçim artlarnn, elde edilen gelirin yetersizlii nedeniyle her geçen gün giderek arlat belirtilen aratrmada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgn döneminde Türkiyede çou küçük ve orta ölçekli i yerlerinin üretimlerine ara vermesinin veya kapanmasnn, içilerin isiz kalmasna, büyük bir bölümünün ücretsiz izne çkarlmasna veya ksa süreli çalmalarna neden olduu ifade edildi.
ÜCRETL çALIANLAR
Aratrmada, ücretli çalanlarn deil birikimlerinin olmas, ihtiyaçlarnn çou için borçlanarak geçimlerini sürdürdüü aktarlarak, ücretsiz izne çkarlan içilere salanan nakdi ücret desteinin günlük 39,24 lira tutaryla net aylk asgari ücretin yarsndan az olduu savunuldu.
Ksa çalma ödeneinden yararlanabilen içilerin en düük aylk gelirinin asgari ücretin yüzde 60 orannda olduu belirtilen aratrmada, u deerlendirmelere yer verildi:
sizlik sigortas kapsamnda olan içilerin en düük gelirleri ise asgari ücretin yüzde 40 düzeyindedir. Buna karlk net asgari ücret günlük 77,49 aylk net 2.324,70 lira olarak bu yln sonuna kadar geçerlidir. Bu veriler çalanlarn ekonomik durumunu ortaya koymaktadr. Yürürlükteki asgari ücret, dört kiilik bir ailenin zorunlu gda harcamas tutar olan açlk snrnn bile altndadr. Dört kiilik bir ailenin aylk mutfak masraf tutar yln ilk yarsnda önceki yl sonuna göre 268 lira, temel ihtiyaçlar için yaplmas gereken toplam harcama ise 874 lira art göstermitir. Son bir yl itibariyle bakldnda, ortaya çkan ek harcama gerei gda için 364 lira, toplam hane halk harcamas için 1185 liradr.
- Gda fiyatlar endeksindeki aylk deiim yönü ve hz
Türk- tarafndan hesaplanan gda endeksi ile TÜK tarafndan hesaplanan gda fiyatlar endeksindeki aylk deiim yönü ve hznn birbirine paralel geliim gösterdii ve son aylarda yükselme eiliminde olduuna iaret edilen aratrmada, Türk-in verileri temel alndnda mutfak enflasyonundaki deiimin 2020 Haziran ay itibaryla u ekilde olduuna deinildi:
Ankarada yaayan dört kiilik bir ailenin gda için yapmas gereken asgari harcama tutar bir önceki aya göre yüzde 0,29 orannda geriledi. Yln ilk yars itibariyle fiyatlardaki art yüzde 12,41 orannda oldu. Gda enflasyonunda son 12 ay itibariyle art oran yüzde 17,60 oldu. Yllk ortalama art oran ise yüzde 12,68 olarak hesapland.
Aratrmada, Türk- hesaplamas temel alnarak 2020 Haziran aynda gda ürünlerinde fiyatlardaki deiimlere de yer verilerek peynirin fiyatnn artt, süt ve yourt fiyatnn ayn kald et, tavuk ile sakatat (dana cierdeki art hariç) ürün fiyatlarnn bu ay yine genel olarak deimedii, bakliyat ürünlerinde ise düük de olsa fiyat artnn yaand ifade edildi.
Sebze ve meyve ortalama fiyatnn, meyve fiyatlarndaki arta bal olarak bu ay biraz daha yükseldii belirtilen aratrmada, sebze-meyve ortalama kilogram fiyatnn bu ay 8,45 lira olduu aktarld.
Aratrmada, ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduu grupta ise bu ay önemli bir fiyat deiikliinin tespit edilmedi tereya, zeytinya, ayçiçei ya ve margarin fiyatnda da bu ay önemli bir deiiklik olmad kaydedildi.
Açk satlan siyah zeytinin ortalama fiyatnn yükseldii, yal tohum (ceviz, fndk, fstk, ayçekirdei gibi) ürünlerinin fiyatnda zam görüldüü, baharat ürünlerinin (kimyon, nane, karabiber gibi) fiyatnn ayn kald ve çay ile hlamur fiyatnn deimedi bal, reçel, pekmez, eker, tuz ve salça fiyatnn ayn kald belirtilen aratrmada, hesaplamaya temel alnan gda maddelerinin fiyatlarnn, market ve semt pazarlar sürekli ve düzenli dolalarak dorudan tespit edildii ifade edildi.
Aratrmada, TÜK tarafndan derlenen fiyat verilerinin kullanlmad fakat gelimeleri deerlendirmek ve kyaslamak için sonradan izlendii, dolaysyla çalmann bu niteliiyle bamsz olduu kaydedildi.
Konfederasyonun her ayn son haftasnda ve TÜK açklamasndan yaklak bir hafta önce hesaplama sonuçlarn kamuoyuna açklad, bu yönüyle de tüketici fiyatlarndaki art eilimini yanstan öncü gösterge nitelii tadna iaret edildi.