TÜRKYE Ziraat Odalar Birlii (TZOB) Genel Bakan emsi Bayraktar, Tavuk eti üreticisi son dönemde artan girdi maliyetlerini karlayamyor. Tavuk etindeki fiyat artlarndan üreticiler yeterli pay alamamaktadr. Üreticilerin sahibi olduklar kümesler ve tesisler her geçen gün eskimekte, varlklar deersizlemektedir dedi.
TZOB Bakan emsi Bayraktar, kanatl sektöründe, 412 damzlk ve kuluçkahane, 7 bin 807 ticari etlik, 2 bin 837 ticari yumurtac olmak üzere toplam 10 bin 992 iletme ve 20 bin 222 kümeste üretim yapldn belirten Bayraktar, sektörde yaklak 500 bin kii (üretici, çiftçi, esnaf, ilaç, yem, yan sanayi, nakliye, pazarlama dhil) istihdam edildiini, öte yandan 2 milyon kiinin de buradan geçimini saladn belirtti. Sektörün yllk cirosunun 5 buçuk milyar lira civarnda olduunu, 2020 yl kanatl eti ve ürünleri ihracatnn ise 511 milyon dolar civarnda seyrettiini belirten Bayraktar, Broiler üretiminde bir tarafta saylar 18 civarnda olan entegre firmalar, dier tarafta ise o entegre firmalara fason üretim gerçekletiren saylar 14 bin civarndaki irili ufakl yetitirici iletmeler yer almaktadr. Yani bir taraf iin üretim ayan olutururken, dier taraf tedarik, kesim, pazarlama ve finans ayan oluturmaktadr. Son 1,5-2 ylda gerek Irak pazarnda yaanan sorunlar gerekse pandemiye bal talep daralmas sektörü skntya soktu. Son günlerde pandemi yasaklarnda serbestlemenin salanmas, yaz ayyla birlikte mangal sezonunun açlmas, turizmin hareketlenmesi marketlerde tavuk eti ürünlerinin fiyatlarnda arta neden olmutur. Firmalar ve market satlarnn hareketlenmesine ramen, üreticilerimiz istedikleri gelirleri elde edememektedir. Üstelik birçok üretici ku gribinde bile bu kadar kötü bir dönem geçirmediklerini söylemektedir diye konutu.
TÜKETCNN MAKUL FYATLARLA TAVUK ET ALMASI ZORLAACAK
Bayraktar, tavuk etindeki fiyat artlarndan üreticilerin yeterli pay alamadklarn belirterek, unlar kaydetti:
Tavuk eti üreticisi son dönemde artan girdi maliyetlerini karlayamyor. Tavuk etindeki fiyat artlarndan üreticiler yeterli pay alamamaktadr. Üreticilerin sahibi olduklar kümesler ve tesisler her geçen gün eskimekte, varlklar deersizlemektedir. Örnein 5 milyonluk yatrmla kurulan bir kümes en az 10 ylda kendini amorti etmesi gerekirken, elde edilen gelire göre bu 25 yla kadar yükselmitir. Birçok kümes yüksek maliyet ve sürdürülemez gelir nedeniyle borçlarn ödeyememi, iletmesini kapatm veya borç karl bankaya vermek zorunda kalmtr. Ayakta kalmaya çalan iletmeler ise bu ekilde daha fazla devam edemeyeceklerini söylemektedir. Bu durum sektöre yeni iletmelerin girmesini de engellemektedir. Birçok giriimci sektörde karllk olmad için yatrm yapmaktan vazgeçmilerdir. Sektörün üretici ayanda ciddi bir kriz vardr ve buna acil çözüm üretilemezse üretimde tehlikeli durumla yüzlemek zorunda kalnabilecektir. Üretim ayanda bu kadar sorun yaanrken, tüketicinin de makul fiyatlarla tavuk eti almas gün geçtikçe zorlamaktadr.
TAVUK ET ÜRETM BR ÖNCEK YILA GÖRE YÜZDE 7,1 AZALDI
Türkiye statistik Kurumunun Temmuz 2021 verilerinin de tavuk eti üretiminde yaanan bu sorunlar teyit ettiini belirten TZOB Genel Bakan Bayraktar, Verilere göre kanatl eti üretimi Temmuz aynda bir önceki yln ayn ayna göre yüzde 7,1 azald. Ocak-Temmuz dönemindeki azalma ise yüzde 2,2 olarak gerçekleti. Üreticilerin bu fiyatlarla bu k geçirmesi mümkün görünmemektedir. Ocak ay beklenmeden fiyatlar üretici lehine revize edilmelidir. Sorunlarn böyle devam etmesi durumunda hem üretim hem tüketim hem de ihracat ayanda ciddi sorunlar yaanacak. Üreticinin tavuk bana alaca ücret sürdürülebilir seviyeye getirilmelidir. Üreticilerin bu fiyatlarla k geçirmesi mümkün görünmemektedir. Ocak ay beklenmeden fiyatlar acilen üretici lehine revize edilmelidir. Sözlemede belirlenen üretici fiyatlar, effaf bir ekilde üreticiye sürdürülebilir bir gelir salayacak, performansa dayal belli bir metodolojiye bal olarak belirlenmelidir. Bu konuda paydalarca oluturulacak komisyonca bir çalma yaplmaldr. Üretici örgütleri aktif hale getirilmeli, daha fazla üreticinin örgüte üye olmas için tevik edici politikalar hayata geçirilmelidir. Son günlerde yaanan kalifiye eleman skntsna çözüm bulunmaldr. Sektör masaya yatrlmal, üretim, pazarlama, d ticaret olmak üzere ksa, orta ve uzun vadeli atlacak admlar belirlenmeli, bu admlar titizlikle takip edilmelidir ifadelerini kulland.